قراره چی بدونیم:
شب ادراری چیزی نیست که فقط بچهها رو درگیر کنه؛ خیلی وقتها پدر و مادرها هم به اندازهی فرزندشون و شاید حتی بیشتر، با این مسئله دست و پنجه نرم میکنن. شب ادراری کودک یعنی اینکه کودک در سنی که دیگر انتظار میره کنترل ادرارش رو در طول شب داشته باشه، هنوز نمیتونه این کار رو انجام بده. معمولاً اگر بچهای بالای پنج یا شش سال هنوز شبها جاش رو خیس میکنه، میگیم دچار شب ادراری شده.
برای اینکه بفهمیم چطور میشه با شب ادراری کودک کنار اومد یا اون رو درمان کرد، اول باید بدونیم اصلاً چرا این اتفاق میافته . دلایل مختلفی میتونن پشت این موضوع باشن که بعضیهاشون جسمی هستن و بعضیهاشون هم به شرایط روحی و محیطی کودک برمیگردن.
یکی از دلایل رایج اینه که مثانهی کودک هنوز به اندازهی کافی رشد نکرده و نمیتونه حجم ادراری که در طول شب تولید میشه رو نگه داره. یا اینکه سیستم عصبی که وظیفهی کنترل مثانه رو به عهده داره، هنوز کاملاً بالغ نشده.
گاهی وقتها هم یک عفونت ادراری ساده میتونه باعث بشه کودک کنترل ادرارش رو از دست بده و ندونستن این موضوع، فرآیند درمان شب ادراری رو سختتر میکنه.
یک هورمون خاصی هم در بدن ما هست به اسم «هورمون ضد ادراری» یا ADH که شبها بیشتر ترشح میشه تا تولید ادرار کم بشه. اگر در بدن کودک این هورمون به اندازهی کافی تولید نشه، طبیعتاً حجم ادرارش در شب زیاد میشه و احتمال خیس کردن جا بیشتره.
گاهی استرس و اضطراب، مثل وقتی که یک اتفاق مهم در زندگی بچه میافته، مثلاً به دنیا اومدن یک نوزاد جدید در خانواده یا شروع مدرسه، میتونه خودش رو به شکل شب ادراری نشون بده.
ژنتیک هم بیتأثیر نیست؛ اگر پدر یا مادر یا یکی از اعضای نزدیک خانواده در بچگی شب ادراری داشته باشن، احتمال اینکه فرزندشون هم این مشکل رو تجربه کنه، بیشتر میشه.
بعضی از بچهها هم اونقدر خوابشون عمیقه که وقتی مثانهشون پر میشه و به مغزشون پیام میده، اصلاً بیدار نمیشن تا برن دستشویی.
خوشبختانه راهکارهای کنترل شب ادراری متنوعی وجود داره که با صبر و حوصله میشه ازشون نتیجه گرفت.
مثلاً خیلی مهمه که حواسمون به میزان مایعاتی که کودک، مخصوصاً چند ساعت قبل از خواب، مینوشه باشه. قرار نیست بچه رو از آب خوردن محروم کنیم، اما بهتره نوشیدنیهای زیاد رو به طول روز منتقل کنیم و نزدیک ساعت خواب کمتر بهش مایعات بدیم.
حتی بعضی از خانوادهها با تجربه متوجه شدن که اگر فرزندشون رو یکی دو ساعت بعد از خوابیدن، یک بار برای دستشویی رفتن بیدار کنن، خیلی به خشک موندن اون شب کمک میکنه.
گاهی وقتها، در کنار تغییرات رفتاری، استفاده از بعضی وسایل کمکی هم میتونه مفید باشه. یکی از این وسایل، «دستگاه هشدار شب ادراری» یا همون «زنگ شب ادراری» هست. این دستگاه یک سنسور حساس به رطوبت داره که به لباس زیر کودک وصل میشه. به محض اینکه اولین قطره ادرار خارج میشه و سنسور خیس میشه، زنگ دستگاه به صدا درمیاد و کودک رو بیدار میکنه.
هدف اینه که کودک به مرور یاد بگیره قبل از اینکه ادرار کامل خارج بشه و جاش رو خیس کنه، با احساس پر بودن مثانه بیدار بشه.
در بعضی موارد که شب ادراری کودک با روشهای رفتاری و وسایل کمکی بهتر نمیشه، یا وقتی که پزشک تشخیص میده یک علت زمینهای پزشکی وجود داره، ممکنه پای مداخلات پزشکی و دارویی به میان بیاد. مثلاً داروهایی مثل «دسموپرسین» هستن که میتونن به کاهش تولید ادرار در شب کمک کنن.
اما خیلی مهمه که بدونیم مصرف هرگونه دارو برای درمان شب ادراری باید حتماً و حتماً تحت نظر پزشک متخصص باشه. پزشک با بررسی کامل شرایط کودک، میتونه تشخیص بده که آیا اصلاً نیازی به دارو هست یا نه و اگر هست، چه دارویی با چه میزانی مناسبه.
دارو معمولاً به عنوان آخرین گزینه از راهکارهای کنترل شب ادراری در نظر گرفته میشه و قبل از اون، باید مطمئن شد که سایر علل شب ادراری بررسی و رد شدن. پس مراجعه به پزشک برای گرفتن مشاوره تخصصی یک بخش مهم از فرآیند درمانه.
شب ادراری کودک یک مسئله پیچیده است که میتونه علل شب ادراری مختلفی داشته باشه، از دلایل جسمی گرفته تا مسائل روحی و محیطی. در بیشتر موارد، این مشکل با صبر، آگاهی و استفاده از راهکارهای کنترل شب ادراری مناسب، قابل حله. درمان شب ادراری یک فرآینده که نیاز به همکاری بین والدین، کودک و گاهی هم متخصصین داره. پس اگر با این چالش روبرو هستید، ناامید نشید و یادتون باشه که با نگرش مثبت و پیگیری درست، میتونید به فرزندتون کمک کنید تا این مرحله رو هم با موفقیت پشت سر بذاره و شبهای آروم رو تجربه کنه.
پاسخ ها