مولتیپل میلوما نوعی سرطان خون نادر است که در نوعی از سلول‌های سفید خون به‌نام سلول پلاسمایی ایجاد می‌شود. سلول‌های پلاسمایی سالم یا همان سلول‌های بی (B) با تولید آنتی‌بادی (ایمونوگلوبولین) و حمله به عوامل بیگانه با عفونت مبارزه می‌کنند. به‌سبب بیماری مولتیپل میلوما، سلول‌های پلاسمایی سرطانی در مغز استخوان جمع می‌شوند و سلول‌های خونی سالم را از بین می‌برند. سلول‌های سرطانی به‌جای تولید آنتی‌بادی‌های مفید، پروتئین‌های غیرطبیعی تولید می‌کنند که ممکن است عوارض جانبی داشته باشد. می‌دانید مولتیپل میلوما چقدر خطرناک است و چطور درمان می‌شود؟ برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این بیماری، تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
علت ایجاد میلوما مشخص نیست. پزشکان می‌دانند که میلوما با یک سلول پلاسمایی غیرطبیعی در مغز استخوان شروع می‌شود. این سلول غیرطبیعی به‌سرعت تکثیر می‌شود و از آنجایی که بلوغ و مرگ سلول‌های سرطانی مثل سلول‌های سالم نیست، درنهایت تولید سلول‌های سالم را مختل می‌کند. سلول‌های میلوما در مغز استخوان، سلول‌های خونی سالم را تخریب می‌کنند که موجب خستگی و ناتوانی در مبارزه با عفونت می‌شود.
سلول‌های میلوما سعی می‌کنند مثل سلول‌های سالم به تولید آنتی‌بادی ادامه دهند، اما این سلول‌ها آنتی‌بادی غیرطبیعی تولید می‌کنند و بدن نمی‌تواند از آن استفاده کند. آنتی‌بادی‌های غیرطبیعی در بدن جمع می‌شوند و ممکن است زمینه‌ساز مشکلاتی مثل آسیب به کلیه شوند. همچنین سلول‌های سرطانی ممکن است به استخوان آسیب بزنند و خطر تجزیه استخوان را بیشتر کنند.
مولیتپل میلوما همیشه با بیماری مرتبطی به‌نام گاموپاتی مونوکلونال با اهمیت نامشخص (MGUS) شروع می‌شود. این بیماری هم مثل میلوما با حضور پروتئین ام (M) مشخص می‌شود که توسط سلول‌های پلاسمایی غیرطبیعی ایجاد می‌شود. بااین‌حال، میزان پروتئین M در این بیماری کمتر است و به بدن آسیب نمی‌زند.
بعضی عوامل ممکن است احتمال بروز مولتیپل میلوما را افزایش دهند، از جمله:
در اوایل بیماری ممکن است علائمی وجود نداشته باشد. بااین‌حال، علائم مولتیپل میلوما متنوع‌اند از جمله:
بیماری مولتیپل میلوما عوارض مختلفی دارد، از جمله:
گاهی مولتیپل میلوما تصادفی با انجام آزمایش خون برای بیماری‌های دیگر تشخیص داده می‌شود. همچنین ممکن است با شک‌کردن پزشک به این بیماری تشخیص داده شود.
روش‌های مختلفی برای تشخیص مولتیپل میلوما وجود دارد، از جمله:
اگر آزمایش وجود مولتیپل میلوما را را تأیید کند، پزشک با توجه به نتایج، مرحله بیماری را مشخص می‌کند. در مرحله یک بیماری خفیف‌تر است و در مرحله سه بیشترین شدت را دارد. این دسته‌بندی میزان پیشرفت بیماری و گزینه‌های درمانی را مشخص می‌کند.
درمان تا حدی سبب رهایی از درد، مهار عوارض بیماری، پایداری شرایط و آهسته‌کردن روند پیشرفت مولتیپل میلوما می‌شود. البته درمان مولتیپل میلوما لزوما فوری نیست. اگر این بیماری رشد آهسته‌ای داشته باشد و علائمی ایجاد نکند، مولتیپل میلومای نهفته نامیده می‌شود و درمان فوری ضروری نخواهد بود. در این حالت، ممکن است پزشک به‌جای درمان فوری، بررسی بیماری را پیشنهاد کند.
مولتیپل میلومایی که آهسته پیش می‌رود و در مراحل ابتدایی است هم به درمان سریع نیاز ندارد. اما پزشک برای بررسی میزان پیشرفت بیماری فرد را تحت‌نظر خواهد داشت. اگر نشانه‌هایی از پیشرفت علائم دیده شود، ممکن است پزشک درمان را شروع کند.
گزینه‌های درمانی مختلفی برای این بیماری وجود دارد که در ادامه آنها را بررسی کرده‌ایم.
درمان‌های دارویی هدفمند بر نقاط ضعف فرد مبتلا به سرطان تمرکز دارند. درمان دارویی هدفمند با مهار این ناهنجاری‌ها می‌تواند سلول‌های سرطانی را بکشد. ممکن است داروهایی مثل ایزا توکسیمب و دراتومومب تجویز شوند.
در ایمونوتراپی از سلول‌های ایمنی فرد بیمار برای مبارزه با سرطان استفاده می‌شود. سلول‌های سرطانی پروتئینی تولید می‌کنند که از سلول‌های ایمنی محفوظ می‌ماند. به همین دلیل سیستم ایمنی نمی‌تواند با سرطان مقاله کند. ایمونوتراپی در این فرایند اختلال ایجاد می‌کند. در این روش از سلول‌هایی به‌نام کارتی سِل (CAR T Cell) استفاده می‌شود.
در شیمی درمانی از دارو برای کشتن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. دارو سلول‌هایی با رشد سریع، از جمله سلول‌های میلوما، را می‌کشد. قبل از پیوند مغز استخوان، مقدار زیادی داروهای شیمی‌درمانی استفاده می‌شود. داروهایی مثل سیکلوفوسفامید، ملفالان و بنداموستین ممکن است تجویز شوند.
داروهای کورتیکواستروئید سیستم ایمنی را تنظیم می‌کنند تا التهاب بدن مهار شود. همچنین این داروها علیه سلول‌های میلوما عمل می‌کنند.
پیوند مغز استخوان که پیوند سلول‌های بنیادی هم نامیده می‌شود، فرایندی است که در آن مغز استخوان بیمار با مغز استخوان سالم جایگزین می‌شود. قبل از پیوند مغز استخوان، سلول‌های بنیادی خون‌ساز از خون بیمار جمع‌آوری می‌شود. سپس دوز بالای داروهای شیمی‌درمانی به بیمار داده می‌شود تا مغز استخوان بیمار از بین برود. بعد سلول‌های بنیادی به بدن تزریق می‌شوند. این سلول‌ها به مغز استخوان مهاجرت می‌کنند و مغز استخوان جدید را می‌سازند.
پرتودرمانی از پرتوهای انرژی پرقدرتی مثل پرتوی ایکس و پروتون برای کشتن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند و می‌تواند سلول‌های میلوما را در منطقه خاصی حذف کند. زمانی که سلول‌های پلاسمایی سرطانی در جایی جمع می‌شوند و تومور را ایجاد می‌کنند، موجب درد و تخریب استخوان می‌شوند.
این نوع از داروها مثل پامیدرونات و زولدرونیک‌اسید سبب آهسته‌شدن تجزیه استخوان می‌شوند. می‌توانید این داروها را به‌صورت قرص یا آمپول دریافت کنید. در زمان استفاده از این دارو، مراقب بهداشت دهان و دندان خود باشید. در موارد نادر ممکن است این دارو به فک آسیب بزند.
درمان اولیه شامل ترکیبی از درمان هدفمند، ایمونوتراپی، کورتیکواستروئید و گاهی شیمی‌درمانی است. چند ماه بعد از درمان، سلول‌های بنیادی خون جمع‌آوری می‌شود. به‌محض جمع‌آوری سلول‌ها، پیوند مغز استخوان انجام می‌شود یا پیوند تا زمان عود بیماری به تأخیر می‌افتد. در بعضی شرایط پزشک پیشنهاد می‌دهد ۲ بار پیوند مغز استخوان انجام شود.
درمان اولیه شامل ترکیبی از درمان هدفمند، ایمونوتراپی، کورتیکواستروئید و گاهی شیمی‌درمانی است.
ممکن است پزشک در ابتدا دوره‌های درمان را تکرار کند. روش دیگر انجام یک یا چند درمان دیگر به‌صورت مجزا یا همراه با درمان‌های دیگر است. تحققات درباره روش‌های جدید درمان در حال انجام است.
از آنجایی که مولتیپل میلوما ممکن است عوارض مختلفی داشته باشد، گاهی لازم است این عوارض را مهار یا درمان کنید مثلا:
هیچ درمان جایگزینی برای مولتیپل میلوما وجود ندارد، اما با داروهای جایگزین و بعضی روش‌ها می‌توان مواجهه با استرس و عوارض جانبی میلوما و درمان آن را راحت‌تر کرد از جمله:
تشخیص سرطان ممکن است شوک‌آور و ویران‌کننده باشد. با گذشت زمان می‌توانید روش‌هایی برای مواجهه با استرس و سرطان پیدا کنید، از جمله:
اگر علائمی نگران‌کننده دارید، به پزشک مراجعه کنید. اگر تشخیص داده شد که دچار مولتیپل میلوما هستید، به هماتولوژیست (متخصص خون) یا آنکولوژیست (متخصص سرطان) مراجعه کنید.
هیچ درمان شناخته‌شده‌ای برای مولتیپل میلوما وجود ندارد، اما پزشکان سعی می‌کنند افراد مبتلا به این بیماری تا حد امکان زنده بمانند و زندگی باکیفیتی داشته باشند.
خیر. روش‌های درمانی مختلفی برای این بیمار وجود دارند که به بهبودی طولانی‌مدت کمک می‌کنند. بااین‌حال احتمال بازگشت و عود بیماری وجود دارد.
بعضی افراد ۱۰ سال یا بیشتر با این بیمار زندگی می‌کنند. مثل سایر سرطان‌ها، تشخیص و درمان زودهنگام احتمال زندگی طولانی‌تر را افزایش می‌دهد.
مولتیپل میلوما نوعی بیمار نادر است و سالانه از هر ۱۰۰هزار نفر، ۷ نفر به این بیماری مبتلا می‌شوند.
این بیماری در مردان و سیاه‌پوستان شایع‌تر است. معمولا بیماران ۴۰ تا ۷۰ سال سن دارند و میانگین سنی تشخیص بیماری ۶۵ تا ۷۴ سال است.
بعضی افراد علائمی ندارند، اما انجام بعضی آزمایش‌‌ها وجود این بیماری را تأیید می‌کند. مثلا نمونه‌گیری از مغز استخوان وجود سلول‌های پلاسمایی را نشان می‌دهد. از طرفی آزمایش خون و ادرار حضور پروتئین‌های مربوط به سلول‌های پلاسمایی غیرطبیعی را تأیید می‌کند.
خیر، در حال حاضر هیچ روشی برای پیشگیری از مولتیپل میلوما وجود ندارد.
در آیدت،
فایل‌های
خود را به فروش بگذارید و یا
مقالات‌تان
را منتشر کنید👋
پاسخ ها