همه چیز درباره سیستم برق رسانی خودرو

در این مقاله قصد داریم راجب سیستم برق رسانی خودروهای مختلف اعم از سایپا و ایران خودرو صحبت کنم. همانطور که در جریان هستید تمام قطعات روشنایی خودرو شامل چراغ های جلو و عقب ، راهنماها و چراغ مه شکن، سیستم استارت خودرو و سیستم ضبط صوت و تمام قسمت های برقی خودرو وابسته به سیستم برق رسانی آن است.

اگر سیستم برق رسانی باطری ، کویل و هر جزء برق رسانی آن با مشکل مواجه شود عملا عملکرد خودرو با مشکل مواجه خواهد شد و حتی ایمنی سرنشینان را به خطر خواهد انداخت.پس با ما همراه باشید تا به صورت دقیق برایتان سیستم برق رسانی خودرو را شرح دهیم.

اهمیت برق خودرو

سیستم برق خودرو از زمانی که سوار می‌شوید و تا لحظه پیاده شدن با شما همراه است و کمک می‌کند تا سایر قطعات بتوانند به درستی عمل کنند. باز کردن در خودرو با دزدگیر سبب فعال شدن باتری، فیوزها، چراغ راهنما و سایر قسمت‌های مربوط به آن می‌شود که عملکرد آنها با سیستم برق ممکن می شود. 
از طرفی دیگر وقتی قصد روشن کردن خودرو را دارید، سیستم ایموبلایزر فعال می‌شود تا سوئیچ صحت سنجی شود و با استارت زدن، خودرو روشن شود. اطلاعات سوئیچ به کامیپوتر خودرو با مدارهای سیستم الکتریکی انجام می‌شود. 
پس از روشن شدن خودرو برق به چراغ‌ها، چراغ‌های هشدار، سیستم صوتی و … می‌رسد. به عبارتی برق مانند خون در رگ‌های خودرو است که با روشن شدن به تمام بخش‌های مربوطه می‌رسد و سبب راه‌ اندازی آنها می‌شود.

به علت اهمیت بالای سیستم برق رسانی خودرو پیشنهاد ما خرید از فروشگاه های معتبر لوازم یدکی مانند دولوکس کار است که فروشنده تمام انواع لوازم یدکی تندر نود ، زانتیا و سایر انواع خودرو می باشد.

باتری‌

تا وقتی اتومبیل روشن است سیستم برق‌رسانی می‌تواند برق مورد نیاز را از طریق تبدیل انرژی مکانیکی به الکتریکی تأمین کند. اما وقتی اتومبیل خاموش می‌شود، حالا وظیفه باتری است که برق مورد نیاز قطعاتی مثل بالابرهای شیشه، استارت اتومبیل، فلاشرها، سیستم صوتی و… را تأمین کند. در واقع منبع انرژی برق خودرو شما همین باتری است.
در مورد اهمیت این قطعه در سیستم برق‌رسانی خودروها همین بس که اگر باتری نباشد، اساسا اتومبیل روشن نمی‌شود. یعنی ماشین‌ها برای استارت اولیه نیاز به انرژی برق باتری‌ها دارند. 
وقتی که اتومبیل روشن است، باتری‌ها شارژ می‌شوند. باتری‌ها معمولا بعد از ۲ سال نیاز به تعویض دارند، البته گرما و لرزش بیش از حد می‌تواند این عمر مفید آنها را کاهش دهید. امروزه دو نوع باتری در بیشتر اتومبیل‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ «باتری‌های سرب اسیدی یا تر» و «باتری‌های اتمی یا خشک». 
باتری‌ها از نظر توان الکتریکی نیز انواع مختلفی دارند، اما معمولا در اتومبیل‌های سواری از نوع ۱۲ ولت و ۶۰ آمپر آنها استفاده می‌شود.

دینام

موتور اتومبیل با کمک سوخت می‌تواند انرژی مکانیکی تولید کند. قطعه‌ای که می‌تواند این انرژی را مثل یک ژنراتور تبدیل به انرژی الکتریکی کند دینام نام دارد. البته نام این قطعه در اتومبیل‌های جدید «آلترناتور» است. 
در حقیقت این قطعه انرژی میکانیکی موتور را به کمک یک تسمه به نام تسمه دینام دریافت و برق مورد نیاز بخش‌های مختلف اتومبیل را تأمین می‌کند. معمولا دینام‌ها یا همان آلترناتورها برق ۱۲ ولت تولید می‌کنند، اما در برخی از اتومبیل‌ها شاید این عدد متفاوت باشد.
منبع برق یا همان باتری هم در زمان روشن بودن اتومبیل توسط همین قطعه شارژ می‌شود. برای همین اگر دینام خراب باشد، باید منتظر باشید که باتری شما هم خالی شود. 
یکی از قطعات دینام که باید هر چند وقت یکبار مورد بازدید قرار گیرد همان تسمه‌ای است که واسطه میان موتور و دینام است. به محض مشاهده پارگی کوچک و آسیب‌دیدگی در این تسمه، باید نسبت به تعویض آن اقدام کرد.

دلکو

اتومبیل‌ها با توجه به تعداد سیلندر پیشرانه خود دارای شمع هستند. یعنی یک موتور چهار سیلندر، ۴ شمع هم برای ایجاد جرقه و احتراق در موتور دارد. قطعه‌ای که برق ولتاژ بالای تولید شده در کوئل را بین شمع‌ها تقسیم می‌کند دلکو نام دارد. در ضمن قطع و وصل جریان کوئل هم وظیفه دیگر دلکو در سیستم برق‌رسانی است.
همانطور که می‌دانید احتراق به ترتیب در سیلندرها اتفاق می‌افتد و به همین دلیل جرقه هم در شمع‌ها به ترتیب در زمان مناسب زده می‌شود. تقسیم برق توسط دلکو بین شمع‌ها باعث ایجاد این ترتیب می‌شود. بد نیست بدانید در سیستم‌های برق‌رسانی جدید و مدرن، قطعه دلکو حذف شده و با کوئل ترکیب شده است.

ذخیره‌کننده برق

ذخیره برق در سیستم برق خودرو توسط باتری انجام می‌شود. در زمان خاموش بودن موتور، برق خودرو توسط باتری تامین می‌شود، یعنی برقی را که در زمان روشن بودن موتور از دینام یا آلترناتیو تحویل گرفته، در خود ذخیره می‌کند تا در غیاب موتور به مصرف‌کننده‌ها از جمله بالابر شیشه، رادیو، چراغ‌ها، فلاشر، برف‌پاک‌کن، استارت و… برساند.
 باتری خودرو یک قطب مثبت و یک قطب منفی دارد و اگرچه مواد تشکیل‌دهنده آن‌ها بسته به نوع خودرو متفاوت است، اما کارکرد آن‌ها مشابه یکدیگر است.

کنترل‌کننده برق

کنترل‌کننده به دکمه‌ها و کلیدهایی گفته می‌شود که در مسیر توزیع‌کننده برق قرار می‌گیرند. با استفاده از این کنترل‌کننده‌ها، سرنشینان می‌توانند فعال یا غیرفعال بودن مصرف‌کننده، سرعت و شدت مصرف برق یا حالت و جهت آن را کنترل کنند.
 به‌عنوان مثال کلید بالابر شیشه خودرو یک کنترل‌کننده است که با استفاده از آن می‌توان جهت (بالا یا پایین) مصرف‌کننده را کنترل کرد. کلید فن خودرو هم کنترل‌کننده دیگری است که با استفاده از آن می‌توان شدت مصرف برق را کنترل کرد.

مدار جرقه

مدار جرقه از شمع، کوئل، وایر و دلکو در خودروهای کاربراتوری و کامپیوتر در خودروهای انژکتوری تشکیل شده‌است. کامپیوتر خودرو یا ECU بر وضعیت ماشین به‌صورت لحظه‌ای نظارت دارد و عملکرد آن را کنترل می‌کند. تنظیم میزان مصرف سوخت خودروهای انژکتوری هم توسط این قطعه انجام می‌شود. این قطعه با برق کار می‌کند و در صورت بروز مشکل در برق‌رسانی به آن، قسمت‌های مختلف خودرو به‌درستی عمل نمی‌کنند.
یکی دیگر از اجزای مهم سیستم برق خودرو که در مدار جرقه قرار دارد، شمع است. کار شمع خودرو این است که ولتاژ کویل را به جرقه تبدیل می‌کند و باعث انفجار ترکیب سوخت و هوا در اتاق احتراق می‌شود.
جریان مستقیمی که باتری تولید می‌کند، 12 ولت است و شمع برای ایجاد جرقه به برق 7000 ولت نیاز دارد. کویل درواقع یک ترانسفورماتور فشار قوی است که ولتاژ برق ذخیره کننده (باتری) را تقویت می‌کند تا شمع بتواند جرقه موردنیاز برای احتراق را تولید کند. قطع و وصل جریان مدار کویل هم توسط دلکو انجام می‌شود.

نقش سوکت در برق خودرو

هر سیم برای اینکه بتواند الکتریسیته را به مصرف کننده را به مصرف کننده برساند به یک کانکتور نیاز دارد. سوکت‌ها انتهای سیم را به مصرف کننده وصل می‌کنند.
قطع و اتصال سوکت‌ها به راحتی انجام می‌شود و می‌توان آن را از مصرف کننده برق جدا و در صورت معیوب بودن تعویض کرد.

نحوه تشخیص برق دزدی

•    ابتدا باید جهت مثبت باتری را از آن جدا کرده و بین باتری و سر مثبت آمپرمتر قرار دهید تا مطئن شوید که وسیله‌ای در حال مصرف برق است.
•    سپس باید فیوزها را با کمک آمپرمتر بررسی کنید. هر فیوزی که آمپرمتر صفر را نشان دهد یعنی مشکل از فیوز و دستگاه متصل یه آن است.
•    راه دوم این است که خودرو را خاموش و یکی از بست‌های باتری را جدا کنید سپس صبح و در هنگام حرکت آن را در جای خود قرار دهید اگر خودرو به راحتی روشن شود یعنی خودرو برق دزدی دارد.
•    کلید را از روی جاسوئیچی برداید و تمام وسایل برقی را خاموش کنید و درب‌های خودرو را ببندید. اگر خودرو به دزدگیر مجهز است به کمک یک وسیله کلید دزدگیر درپوش موتور را در حالت فشاری نگه دارید. سپس کابل جریان منفی را جدا و به بدنه لامپ ۱۲ ولتی ۲ یا ۳ آمپری بچسبانید و آن را به قطب منفی باتری وصل کنید که دو حالت رخ می‌دهد.

سخن آخر

امیدوارم با خواندن این مقاله به اهمیت سیستم برق رسانی خودرو و اجزاء تشکیل دهنده آن پی برده باشید.