ویهرا: بله! گفتم بروید و کار خودتان را بکنید؛ راز بزرگ تاریخی ترین صعود ایران به جام جهانی؛ سرمربی سابق تیم ملی ایران سالها پس از صعود ملبورن درباره جزییات سبک کاری خود حرف میزند؛این که میگویند او تنها به بازیکنان ایرانی گفته بروید بازی خودتان را انجام بدهید
به گزارش ورزش، بدون شک همه متولدین دهه پنجاه و شصت از تیم ملی ایران در نیمه دوم دهه هفتاد خاطرات فراوان و به یادماندنی در ذهن دارند. تیمی که علی رغم بازی هایی درخشان و با بدشانسی به مقام سوم آسیا رسید. بازیکنانی چون دایی، عزیزی، باقری، مهدوی کیا و... یادگار آن دوران هستند.
تیمی که با اقتدار و با شکست تیم های اسیایی در حال صعود به جام جهانی ۹۸ فرانسه بود؛ اما در هفتههای پایانی با مشکلاتی مواجه شد. ریسک به هنگام فدراسیون فوتبال در آن زمان و آوردن مربی که تا چند روز قبلش قرار بود سرمربی تیم امید ایران شود؛ ورق را برگرداند. والدیر ویرا تنها یک روز پس از شکست تلخ مقابل تیم قطر در دوحه سرمربی تیم ملی ایران شد.
در مدت زمان بسیار کمی که داشت، تحولی ژرف در تیم ملی از لحاظ تاکتیک و به خصوص مسایل روحی و روانی ایجاد کرد. تیمی که در چند بازی پایانی مقدماتی جام جهانی بسیار کم انگیزه و پراشتباه ظاهر شده بود. با روحیه ای مثال زدنی به مصاف ژاپن رفت اما عنصر شانس و داوری هر دو با ژاپنیها یار بود و تیم ملی با نتیجه 3-2 بازنده شد.
روز یکم آذر در ورزشگاه آزادی تهران و با هدایت والدیر ویرا ایران در بازی دیدنی در مقابل استرالیا به تساوی یک – یک دست یافت . اما روز هشتم آذر همه نگاه ها به کریکت پارک شهر ملبورن بود؛ جایی که استرالیایی ها جنگ روانی تمام عیاری را علیه تیم ملی به راه انداختنده بودند. در آن بازی تاریخی در حالی که تا دقیقه ۷۸ مسابقه دو بر صفر عقب افتاده بودیم؛ با درخشش سه ستاره جاودان فوتبال ایران : خداداد عزیزی، کریم باقری و علی دایی و درخشش مثال زدنی همه اعضای تیم از جمله: عابدزاده، پاشازاده و... در عرض تنها دو دقیقه دو بار دروازه استرالیا را گشودیم و به جام جهانی ۱۹۹۸ فرانسه صعود کردیم.
امروز پس از سالها برای تجدید این خاطره زیبا به سراغ والدیر ویرا رفتیم. تا از آن روزها و البته مسایل دیگر فوتبالی با او حرف بزنیم.
سوال: سلام . روز خوش. بی نهایت ممنونم برای زمانی که برای مصاحبه به ما دادید. مردم ایران چندین سال است که از شما بی خبر هستند . باید بگویم هنوز هم طعم آن پیروزی شیرین زیر دندانمان و در حقیقت در دل و جانمان باقی مانده است. بازی برگشت با استرالیا در ملبورن هنوز هم یکی از خاطره انگیز ترین مسابقات تیم ملی در سه دهه اخیر است. آن روز در اردوی تیم ملی چه گذشت؟ بین دو نیمه چه اتفاقاتی افتاد و چه صحبت هایی مطرح شد که همه چیز تغییر کرد؟
ویرا: به سو سلام میکنم به همه فوتبال دوستان ایرانی . بله؛ آن روز؛ روز خاصی بود. من میدیدم که استرالیایی ها با تمام قوا حمله میکنند و تیم ملی را به شدت تحت فشار گذاشته بودند. از دقایق اول که آن حجم فشار را دیدم به این فکر میکردم که باید بازیکنانم را به شیوه ای آرام کنم. و به آنها برای ادامه مبارزه اعتماد به نفس بدهم . میدانستم که ایرانی ها به شدت افراد احساسی هستند و براساس احساسشان تصمیم میگیرند . من مطمئن بودم تنها راه ممکن برای نتیجه گرفتن ایجاد آرامش در تیم است.
از مترجم خواستم که کاملا آرام و متمرکز باشد و با دقت و وسواس کامل سخنان ام را ترجمه کند. سپس گذاشتم ۵ دقیقه بگذرد و تیم آمادگی ذهنی لازم را پیدا کند. سپس گفتم: ببینید استرالیایی ها دارند به شدت میدوند و تلاش می کنند؛ چون آنها چاره دیگری ندارند. شاید نتوانیم جلوی تلاش و دویدن های مداوم آنها را بگیریم اما میتوانیم متمرکز شویم و فوتبال خودمان را بازی کنیم. لازم نیست فقط بجنگید سعی کنید خوب فوتبال بازی کنید. دیروز که به دیدن ورزشگاه آمدیم همه شاد بودیم چون کیفیت چمن ورزشگاه ملبورن بهتر از ورزشگاه آزادی بود (لازم به ذکر است در آن دوره کیفیت چمن آزادی حقیقتا نامناسب بود) بیایید از این امکان لذت ببریم آنگونه که میدانید و از صمیم قلب داد، بازی کنید. استرالیایی ها هم تحت فشار هستند و این مساله اصلی و کلید موفقیت ماست.
ما باید در نیمه دوم متمرکز باشیم و از فوتبال لذت ببریم، واقعا بیشتر آنچه گفتم همین بود و میخواهم به این نکته توجه کنید که بازیکنان صحبت های مرا پذیرفتند و به آن عمل کردند. شاید چون منتظر این صحبت ها نبودند و فکر میکردند مربی می آید و از آنها انتقاد میکند. اما شیوه من این نبوده و نیست. ببینید همه چیز بسیار ساده بود استرالیایی ها در نیمه نخست کنترل بازی را در دست داشتند. احتمالا بازیکنانم حس بدی داشتند؛ به شدت استرس داشتند و کمی ترسیده بودند. شاید فکر میکردند مربی بسیار عصبانی است و به خاطر بازی نه چندان خوبشان در نیمه نخست سر آنها داد و فریاد میزند. اما من سالها تجربه بازی داشتم و خودم بازیکن فوتبال بودم، میدانستم دادن روحیه و کلمات مناسب بسیار تاثیرگذارتر از انتقاد از آنهاست.
سوال: چه قدر صحبت هایتان جالب و دلنشین بود؛ شما کاری که آن زمان کردید فوق العاده بود. من به یاد دارم تیم در نیمه نخست به شدت تحت فشار بود؛ بدون شک استرالیا بیش از ده حمله خطرناک روی دروازه ما ترتیب داده بود. به خاطر دارم در مصاحبه ای که از شما در همان سال ۷۶ خواندم گفته بودید که در رشته روانشناسی فارغ التحصیل شدید. آنچه گفتید شیوه روانشناسانه و حرفه ای است. آیا در دانشگاه روانشناسی خواندهاید؟
ویرا: خیر. شاید در آن مصاحبه در ترجمه یا انتخاب عناوین سوتفاهمی به وجود آمده باشد. من فارغ التحصیل رسمی رشته روانشناسی نیستم اما پیش از شروع کار مربی گری دوره های متعددی را در این زمینه گذرانده و مطالعات فراوانی داشتهام. من در دانشگاه در رشته زبان های لاتین فارغ التحصیل شدم و معلم زبان لاتین بودم. مدارک مربیگری ام را از انگستان؛ فرانسه؛ آلمان و ایتالیا گرفتهام.
سوال: پس از صعود به جام جهانی ۹۸ فدراسیون وقت (با مدیریت داریوش مصطفوی) قرارداد شما را تا پایان جام جهانی ۹۸ تمدید کرد. اما مدتی بعد و پس تغییرات در راس فدراسیون همه چیز تغییر کرد و این قرارداد یکجانبه از طرف فدراسیون لغو شد . یادم هست مردم ناراحت و تاحدودی شرمنده شده بودند. در مورد آن اتفاق بیشتر برایمان بگویید.
ویرا: باور کنید هنوز هم نمیدانم چه اتفاقی افتاد. من فهمیدم که تغییراتی در فدراسیون رخ داده است. اما فکر میکردم آنها به قرارداشان پایبند میمانند. اما این اتفاق نیافتاد و من مجبور شدم با فیفا تماس بگیرم.
سوال: بله خیلی اتفاق عجیبی بود. به یاد دارم تنها ۱۲ سال داشتم و نامهای در جهت عذرخواهی و دلجویی از طرف هواداران نوجوان تیم ملی نوشتم و برای چندین مجله که با شما مصاحبه کرده بودند فرستادم تا شاید به دستتان برسد. در آن دوره واکنش مردم و هواداران به چه صوت بود آیا به یاد دارید؟
ویرا: چه قدر جالب که می شنوم که نامه ای را در آن زمان برایم ارسال کردی. بدون شک مردم ایران بدون استثناء مردمانی دوست داشتنی و مهربان هستند. به یاد دارم هر روز افراد زیادی در هتل مان به دیدنم میآمدند. بسیاری ازآنها همراه خود هدایایی آورده بودند . اکثر مردم به خاطر لغو قراردادم به آن شکل ابراز تاسف و شرمساری میکردند. آنها بسیار انسان های خوبی بودند .
سوال: در نهایت چه شد؟
ویرا: فیفا به فدراسیون ایران حکم کرد که کل حقوق مرا تا پایان جام جهانی پرداخت کند. من حقوق زیادی نمیگرفتم تنها ماهی ۵۰۰۰ دلار دستمزد من بود که پس از حکم فیفا پرداخت شد.
سوال: تنها ۵۰۰۰ دلار ؟ اما شما مربی موفقی بودید.
ویرا: میدانید من به شدت عاشق فوتبال هستم. پس موقعی که به عنوان مربی کار میکنم اصلا به پول فکر نمی کنم. من عاشق کارم بودم و هستم.
سوال: شما با یکی از بهترین نسل های فوتبال ایران کار کردید. ارتباط شما با بازیکنان چگونه بود و کدام را بیشتر می پسندیدید؟
ویرا: اگر بخواهم در مورد بازیکنانی که افتخار همکاری با آنها را داشتم صحبت کنم؛ آنچه میتوانم ذکر کنم این است که برای هر پست تیم ملی در آن مقطع دو بازیکن آماده وجود داشت. عابدزاده و نکیسا هر دو عالی بودند. همانگونه که علاوه بر دایی و عزیزی روی نیمکت دو بازیکن ازرشمند (تهامی و مدیر روستا) نشسته بودند . من در مورد استعداد بازیکنان تان صحبت می کنم . در مدتی که حضور داشتم با حدود ۳۰ بازیکن در اردوی تیم ملی ملاقات کردم و شگفت زده و البته کمی غمگین شدم که کشوری با آن همه استعداد هنوز زمان زیادی با حرفه ای شدن به صورت کامل فاصله دارد.
در زمینه نحوه ارتباط با بازیکنان من همواره در ذهنم هنوز خودم یک بازیکن هستم به این معنا که هیچگاه قصد اقتدارگرایی ندارم . به همین جهت هیچ گاه مشکلی برای ارتباط با بازیکنانم ندارم حتی اگر با هم صحبت نکنیم. در زمین تمرین نیز نیازی به ترجمه نمیبینم و راحت با بازیکنانم ارتباط برقرار می کنم زیرا هرگز سعی نمی کنم به بازیکنانم دستور دهم . فقط قبل از بازی و بین دونیمه از مترجم برای انتقال نکات تاکتیکی کمک میگرفتم .
یادم هست پیش از بازی ایران و ژاپن در مقدماتی جام جهانی ۹۸ ؛ از آقای ما نوسی فر خواهش کردم که خیلی زودتر از بازیکنان به رختکن برویم و تا متن هایی را برایم ترجمه کند . بعد در کفش هر بازیکن یک پیام انگیزشی گذاشتم . هر پیام مخصوص همان بازیکن خاص بود . آنها خیلی خوشحال شدند وقتی پیام های مرا دیدند و خواندند . گفتم بین دو نیمه بیشتر صحبت خواهیم کرد به زمین بروید و بهترین خود باشید. هرگز از روی نیمکت مربیگری سر بازیکنانم فریاد نمیزنم و حس میکنم این برای تیم مناسب تر هست. به عقیده من سورپرایزهای دوستانه کوچک و ارتباط مناسب بسیار بیشتر از فریاد های عصبی و سخنان تند جواب میدهد. در واقع بازیکنان همواره به اعتماد به نفس نیاز دارند؛ نه به دستور و فشار از جانب مربی.
سوال: شما پس از ایران به عنوان سرمربی به تیم ملی (عمان) رفتید و کمتر از یکسال بعد از ترک ایران در بازی های اسیایی ۹۸ تیم ملی پرستاره ایران را با نتیجه ۴-۲ شکست دادید . که بدون شک یک پیروزی تاریخی برای عمان محسوب می شود. از تجربیات خود در عمان بگویید.
ویرا: بله؛ بعد از ایران دوران خوبی را در عمان سپری کردم. ما نتایج درخشانی در جام خلیج فارس و همچنین بازی های آسیایی بانکوک گرفتیم . به عنوان مثال در مقابل ایران ( قهرمان آن دوره مسابقات) پیروز شدیم . من دو سال در عمان کار کردم و نتایج بسیار خوبی را با این تیم کسب کردیم .
سوال: از دوره کاری خود پس از ترک عمان بگویید در کدام کشورها مربیگری کردید؟
ویرا: پس از عمان با قرارداد مالی قابل توجهی به لیگ عربستان پیوستم . اما مدت طولانی آنجا نماندم . زندگی در آنجا اصلا شاد نبود . سپس سرمربی تیم مشهور راجاکازابلانکا در مراکش شدم . پس از آن به کاستاریکا و کویت رفتم . در کویت هم نتایج بسیار خوبی گرفتم . در سال ۲۰۰۱ قهرمان لیگ برتر کویت شدیم و جام باشگاه های خلیج فارس را هم با خود به خانه آوردیم. پس از آن دو سال در قطر سرمربی تیم الشمال بودم تا به همراه همسرم تصمیم گرفتیم برای ادامه زندگی به ژاپن برویم. من چند سال در تیم ناگانو کار کردم . دوره ای در بحرین و اردن بودم و آخرین باشگاهی که سرمربی آن بودم تیم کیوتو سانگای ژاپن بود. من نتایج خوبی با این تیم گرفتم اما دقیقا بعد از بازی برزیل – آلمان در جام جهانی ۲۰۱۴ که برزیل ۷-۱ شکست خورد. رییس باشگاه تصمیم گرفت همکاری با کادر فنی برزیلی را خاتمه دهد!
سوال: آیا از شرایط فوتبال ایران خبر دارید و بازی ها و نتایج فوتبال در ایران و نتایج تیم ملی را دنبال می کنید؟ نظرتان در مورد استعداد و توانایی بازیکنان ایرانی چیست؟
ویرا: اگر چه دوره بسیار کوتاهی در ایران بودم ؛ اما کاملا با نظر افشین قطبی و کارلوش کیروش مبنی بر اینکه ایران با استعدادترین بازیکنان آسیا را دارد موافقم. آنچه واقعا نیاز است حمایت بیشتر و بیشتر از استعدادهای جوان و توجه ویژه فدراسیون به این موضوع است. من اکنون در آلمان زندکی می کنم و هنوز هم از طریق تلویزیون به صورت جدی فوتبال را دنبال می کنم .اما متاسفانه دسترسی به بازی های لیگ ایران و تیم ملی ندارم و فقط بازی های تیم ملی را در جام های جهانی چند سال اخیر دیده ام.
سوال: بهترین دوران کاری تان کدام دوره است ؟
ویرا: اگر بخواهیم به نتایج و دستاوردها نگاه کنیم بدون شک این سه دوره بهترین دوران است .
۱- صعود به جام جهانی ۱۹۹۸ با تیم ایران
۲- رسیدن به مقام سوم ( مدال برنز ) با تیم ملی عمان در جام خلیج فارس
۳- قهرمانی کویت با تیم العربی
اما همچنین از نتایجی که با ناگانو در ژاپن گرفتم نیز به خودم می بالم َ زیرا من یک تیم کاملا آماتور را در طی چند سال به یک تیم حرفه ای تبدیل کردم و با آن تیم قهرمان جام ملی ژاپن شدم . آن هم در شهری که فوتبال تقریبا ناشناخته بود .این تیم الان در لیگ ۲ ژاپن بازی می کند.
سوال: والدیر ویرای عزیز. بی نهایت سپاسگزارم برای زمانی که برای این مصاحبه گذاشتید. گفتگو با شما بسیار لذت بخش بود. آیا پیامی برای مردم و هواداران فوتبال در ایران دارید ؟
ویرا: (او این قسمت را برایمان احتمالا با استفاده از نرم افزارهای ترجمه برایمان به فارسی ارسال کرد که من دقیقا متن ایشان را می نویسم):
از توجه شما بسیار سپاسگزارم، من و اریکا ( همسر ویرا ) از دیدار شما بسیار خوشحال شدیم، از آن زمان ما همه شما را دوست داریم. موفق باشید برای همه.
مصاحبه از: امید یغمایی
پاسخ ها