انواع طبقات ارث

در پاسخ به این سوال که ارث چیست؟ باید گفت که میتوان به دو صورت پاسخ این سوال را داد اول اینکه: به انتقال قهری دارایی های فرد فوت شده به ورثه ارث میگویند و در تعریف دوم به این معنی که: اموالی که بعد از فوت فرد به بازماندگانش تعلق میگیرد؛ تقسیمات ارث در کشور ما بر اساس درجات و طبقات ارث میباشد. هنگامی که فردی فوت میشود یکی از موضوعات مهمی که مطرح میشود بحث دیون و اموالی است که از او به جا مانده است چرا که بعد از فوت فرد افراد متعددی هستند که از فرد فوت شده ارث میبرد و بعضی افراد هم از این ارث بنا بر دلایلی محروم میشوند که در ادامه توضیح خواهیم داد، این مسائل میتواند باعث ایجاد اختلافات زیادی شود که حتی این مشکلات به محاکم و دادگاه هم کشیده میشود و اگر سری به دادگاه ها بزنید خواهید دید که حجم زیادی از پرونده های حقوقی بین وراث و در رابطه با تقسیم ارث میباشد.

چگونگی تقسیم نمودن ارث

طبقات و درجات ارث در قانون مدنی، برگرفته از شرع مقدس است که در آن، وراث نسبی و خونی متوفی، دسته بندی شده اند، یکی از سخت ترین و پیچیده ترین مباحثی که در موضوع ارث وجود دارد چگونگی تقسیم نمودن ارث می باشد، در ماده 862 نحوه تقسیم ارث بر حسب طبقات ارث و درجات آن عبارتند از:

• طبقه اول: پدر، مادر فرد فوت شده و اولاد و اولاد اولاد(نوه) وی
• طبقه دوم: اجداد و برادر و خواهر متوفی و اولاد آنها
• طبقه سوم: اعمام (عموها) و عمات (عمه ها) و اخوال (دایی ها) و خالات (خاله ها)ی متوفی و اولاد آنها

موانع ارث چیست؟

• کفر: به موجب ماده 881 مکرر قانون مدنی، وارث کافر از مورث مسلمان ارث نمی برد ؛ بنابراین دومین مانع ارث، کفر می باشد.
• قتل مورث: به موجب ماده 880 قانون مدنی اگر شخصی، مورث خود را عمدا به قتل برساند، از وی ارث نمی برد؛ بنابراین قتل از موانع ارث می باشد، اعم از این که قتل بالمباشره باشد یا بالتسبیب و منفردا باشد یا به شرکت دیگری
• ولادت از زنا: به موجب ماده 884 قانون مدنی، ولادت از زنا از موانع ارث است، یعنی فرزند ناشی از زنا از پدر ، مادر و خویشاوندان آن ها ارث نمی برد و برعکس.
• لعان: لعان به این معنا است که مردی، به زن خود تهمت زنا زده و انتساب فرزند به دنیا آمده را به خودش انکار کند ؛ در این صورت مطابق ماده 882 قانون مدنی، لعان از موانع ارث است، یعنی زن و شوهر دیگر از هم ارث نمی برند. همچنین، پدر از فرزند و فرزند نیز از پدر و خویشاوندان وی ارث نخواهد برد.
• جنین: یکی دیگر از موانع ارث جنین است . مطابق ماده 878 قانون مدنی هر گاه در هنگام فوت مورث، جنینی وجود داشته باشد که زنده به دنیا آمدن او موثر در تقسیم ارث باشد و به عبارتی مانع از ارث تمام یا برخی دیگر از ورثه باشد ، تقسیم به عمل نمی آید تا وضعیت جنین نیز مشخص شود.
• غایب مفقود الاثر: مطابق ماده 879 قانون مدنی اگر بین وراث، غایب مفقودالاثر باشد ، سهم او کنار گذاشته می شود تا وضعیت او روشن شود.
• برده بودن: یکی دیگر از موانع ارث در فقه ، برده بودن است که در حال حاضر با توجه به لغو برده داری ، احکام راجع به آن نیز منتفی است .

تقسیم ارث مادر

ماده 907 قانون مدنی در رابطه با ارث مادر فوت شده اینگونه وضع شده است که: اگر مادر فوت کند و والدین وی هم فوت شده باشند و یک یا چند فرزند داشته باشد اموال و ارث مادری به شرح زیر بین وراث تقسیم میگردد:

1. اگر یک فرزند داشته باشد چه دختر و چه پسر تمام ترکه به وی میرسد.
2. اگر فقط پدر و مادر وی در قید حیات باشند یک سوم ترکه به مادر رسیده و دو سوم به پدر می رسد و در حالتی که فرزندان نیز زنده باشند سهم هر یک از پدر و مادر به یک ششم کاهش یافته و بقیه ترکه میان فرزندان تقسیم می شود اگر مادر فوت شده اولاد متعددی داشته باشد در صورتی که همگی دختر باشند و یا همگی اولاد ذکور باشند ترکه مادر به طور مساوی تقسیم میشود، اما اگر تعدادی از اولاد مذکر و تعداد مونث باشند اولاد پسر دو برابر دختر ارث می برند.

محروم از ارث

فرد زنده در رابطه با اموال و دارایی های خود هر تصمیمی میتواند بگیرد و هیچکس مجاز به دخالت در تصمیمات وی نمیباشد یعنی او میتواند اموالش را به هر کسی که بخواهد رسما منتقل کند و حتی افراد درجه یک خانواده هم حق هیچ اعتراضی را ندارند، اما طبق قوانین مدنی و قضایی کشور ما محرومیت از ارث در حقوق ایران وجود ندارد و کسی نمیتواند وراثش را از ارث محروم نمیاد. افراد وظیفه دارند که در رابطه با یک سوم از اموالشان در وصیت نامه تعیین تکلیف کنند، اگر کسی بخواهد بعد از مرگش یک یا چند نفر از ورثه اش سهم کمتری از اموال و دارایی های وی داشته باشند، می تواند تا یک سوم از دارایی های خود را برای سایر ورثه هایش وصیت کند؛ تا پس از مرگش، سهم الارث آن یک یا چند نفر کمتر شود؛ به دلیل اینکه ارث در قوانین جز امور و قواعد امری میباشد نمیتوان به هیچ وجه از ان سرپیچی نمود.

منبع: وکیل از ما