بزرگ‌ترین چالش توسعه حمل و نقل ریلی در کشور چیست؟

همچنان بخش هایی از کشور و تعدادی از استان ها و مراکز استان ها به خطوط ریلی متصل نشده اند حال آن که بیش از 90 سال از ورود راه آهن به ایران می گذرد

در دو سال گذشته توسعه خطوط ریلی و بهره برداری از مسیرهای جدید ریلی سرعت بیشتری گرفته است به طوری که استان های گیلان، همدان، کرمانشاه و آذربایجان غربی هم به کریدور سراسری کشور متصل شده اند اما باوجود این پیشرفت ها نباید فراموش کرد که همچنان بخش هایی از کشور و تعدادی از استان ها و مراکز استان ها به خطوط ریلی متصل نشده اند حال آن که بیش از 90 سال از ورود راه آهن به ایران می گذرد.

بخش حمل ونقل و ترانزیت به دلیل اهمیت ویژه و جایگاه مهمی که در اقتصاد کشورها دارد، یکی از شاخص های توسعه یافتگی کشورها محسوب می شود و پیشرفت و توسعه آن نقش مهمی در ایجاد تحول در سایر بخش های صنعتی، کشاورزی و تولیدی ایفا می کند تا جایی که امروزه بیشتر اندیشمندان و صاحبنظران عرصه اقتصادی، رشد و توسعه همه جانبه کشورها را مشروط به توسعه بخش حمل ونقل می دانند و این صنعت را به عنوان محور فعالیت های اساسی و زیربنایی و لازمه تحول به حساب می آورند و در این بین حمل و نقل ریلی به دلیل مزیت های مهم آن در اولویت اصلی جای دارد. براساس آمارهای جهانی هر واحد رشد اقتصادی در کشورها مستلزم 5 / 1 تا 2 واحد رشد در بخش حمل و نقل است.

در این بین بررسی هایی که مرکز پژوهش های مجلس انجام داده است نشان می دهد که اصلی ترین چالش های حمل و نقلی ریلی در کشور شامل :« زیرساختی، بهره وری، تأمین مالی، لجستیک،قانونگذاری و نظارت، مدیریتی و بروکراسی، عوامل خارجی و استقلال بخش خصوصی و شفافیت آماری» است. در بین چالش های فوق البته چالش های زیر ساختی با 24 درصد، چالش تأمین مالی با 15 درصد و چالش های مدیریتی و بروکراسی و قانونگذاری و نظارت  با 12 درصد بیشترین سهم را در عدم توسعه مناسب خطوط ریلی در کشور دارند.

یکی از مسیرهایی که کشورمان در آن از مزیت نسبی برخوردار بوده و در تولید زیرساخت های آن تقریباً در مسیر خودکفایی است، مسیر ریلی است. یکی از ایمن ترین وسایل نقلیه، ریل است. کشته شدگان در حمل و نقل ریلی بسیار معدود است. به جز سانحه هفتخوان که 44 کشته داشت؛ در طول 9 سال گذشته حدود 12 نفر تلفات در کل سوانح داشته ایم.

از بین سیستم های مختلف حمل و نقل، راه آهن به دلیل مزایایی از قبیل امکان ارتقای سرعت در ترابری مسافری و رقابت با حمل و نقل جادهای و هوایی، بالا بودن نسبی سرمایه گذاری اولیه و دیربازگشت شدن آن در مقایسه با جاده، قابلیت برنامه ریزی و استمرار خدمات در شرایط مختلف از جمله شرایط بحرانی، استهلاک بسیار کمتر شبکه و ناوگان، اشغال کمتر زمین، عوارض کمتر زیست محیطی و سازگاری با اهداف توسعه پایدار، مصرف بسیار کمتر انرژی در حمل بار نسبت به جاده، امکان استفاده از سوخت های غیرفسیلی مناسب برای جابه جایی انبوه بار و مسافر، رفاه و امنیت بالاتر مسافران و جاذبه برای آنها، حجم بالای ترابری در بسیاری از محورهای برون شهری و حومه، آلودگی کمتر محیط زیست، مصرف سوخت کمتر و…اهمیت ویژه ای در رشد و توسعه کشورها از جمله ایران دارد.

منبع: mag.ecasb