وکیل جرایم پزشکی،شکایت از تخلفات و جرائم پزشکی

جرایم پزشکی در زمره جرایم تخصصی جای دارند. حرفه پزشکی از مشاغل پر اهمیت و حساس جامعه امروزی محسوب می شود. از یک سو پزشک همه ساعته با جان و سلامت انسان سروکار دارد، و از سوی دیگر مانند هر انسانی، پزشک نیز ممکن است در حرفه خود دچار اشتباه یا تقصیر شود. مطابق با یک دیدگاه اگر قرار باشد برای جرایم پزشکی مجازات های سختگیرانه ای مثل حبس در نظر گرفته شود، دیگر کسی از ترس مسئولیت کیفری شدید به حرفه پزشکی اشتغال نخواهد یافت. به گفته وکیل جرایم پزشکی، مطابق این دیدگاه، پزشک به اقتضای موضوع فعالیت خود که همانا سلامت و جان انسان است مشمول قاعده احسان شده و چنانچه اشتباهاً موجب بروز آسیبی بر بیمار شود، ضامن نخواهد بود. در میان منابع فقهی نیز می توان چنین استدلالی را از برخی احادیث و روایات دریافت.

در هر صورت پزشک نیز مانند هر انسان دیگری در قبال آسیب هایی که ممکن است بر پیکر یا جان بیمار وارد آورد مسئولیت دارد. شایان توجه است که جرایمی که اختصاص به پزشکان دارند تنها محدود به جرایم علیه تمامیت جسمانی بیماران و امور مربوط به قصور پزشکی نیست. جرایم دیگری مثل صدور گواهی خلاف واقع یا افشای اسرار پزشکی بیمار نیز در زمره جرایم پزشکی می گنجند.

اخذ برائت چه حکمی دارد؟

 در بسیاری از بیمارستان ها و مراکز درمانی پیش از انجام معالجات و اعمال جراحی بر بیمار، معمولاً برائت نامه ای از بیمار یا سرپرست وی اخذ می شود. برخی از بیماران یا خانواده آن ها چنین می پندارند که چنانچه پزشک پیش از معالجه بیمار برائت اخذ نمود، دیگر در برابر بیمار هیچگونه مسئولیت حقوقی یا کیفری نخواهد داشت. اما واقعیت چیز دیگری است. واقعیت این است که حتی در صورت اخذ برائت نامه، در صورتی که پزشک در علم یا عمل مرتکب قصور یا تقصیر شده باشد، مسئولیت کیفری دارد.

 اما اخذ برائت توسط پزشک ممکن است باعث جا به جا شدن بار اثبات تقصیر از دوش پزشک بر دوش شاکی (بیمار یا خانواده او) می شود. به عبارت دیگر اگر پزشک برائت گرفته باشد، در صورتی که آسیبی بر بیمار وارد آید، این بیمار یا خانواده او است که باید تقصیر یا قصور پزشک را در معالجه ثابت کند. در حالی که اگر پزشک برائت نگرفته باشد، پزشک باید عدم تقصیر خود را ثابت کند تا از محکومیت کیفری رهایی یابد.

برای دریافت مشاوره حقوقی کلیک کنید

جرایم علیه تمامیت جسمانی

یکی از اقدامات وکیل جرایم پزشکی شکایت از پزشک است. انجام معاینات و معالجات پزشکی ممکن است موجب جنایت شبه عمد بر بیمار گردد. برای مثال وقتی پزشک مرتکب تقصیر گردد و در نتیجه آن بیمار متحمل آسیب جسمانی مثل قطع عضو، یا از دست دادن بینایی و … شود، به موجب ماده 291 قانون مجازات اسلامی مورد از جنایات شبه عمد است. منظور از آن چه که به عنوان تقصیر یا قصور پزشک شناخته می شود به طور کلی موضوع ماده 145 قانون مجازات اسلامی است. به موجب این ماده تقصیر، عبارت از بی احتیاطی و یا بی مبالاتی است. اندیشمندان حقوق بی احتیاطی را به انجام ندادن امری که می بایست انجام داده می شد و بی مبالاتی را انجام دادن کاری که نمی بایست انجام می شد تعریف کرده اند. البته تقصیر مواردی مثل غفلت و عدم رعایت نظامات دولتی را نیز شامل می شود که آنها حسب مورد از مصادیق بی احتیاطی یا بی مبالاتی خواهند بود.

مجازات اصلی جنایات غیر عمدی پزشک دیه است. دیه ممکن است مقدر (تعیین شده) یا غیر مقدر (تعیین نشده) باشد. دیه غیر مقدر را ارش می گویند. اگر در نتیجه قصور پزشکی بیمار فوت کند، مورد مشمول ماده 616 قانون مجازات اسلامی است و ممکن است پزشک به یک تا سه سال حبس محکوم شود. پیش از تصویب قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1392 در مراجع قضایی در مورد این که می شود مجازات حبس پزشک را به جزای نقدی تبدیل کرد یا خیر اختلاف نظر بود. اما با تصویب قانون مجازات اسلامی اختلاف نظرها به پایان رسید. چرا که نهاد های ارفاقی مثل مجازات های جایگزین حبس در این قانون بوجود آمد. که در نتیجه آن دادگاه می تواند در صورت حصول شرایطی، مجازات حبس را به ضمانت اجرای دیگری مثل جزای نقدی روزانه یا انجام خدمات عمومی رایگان در مدت معین تبدیل کرد.

مرجع صالح جهت رسیدگی به جرایم پزشکی کدام است؟

مراجع عمومی دادگستری از جمله مراجع قضایی می باشند که صلاحیت رسیدگی به جرایم پزشکان را دارند. در واقع اصل بر صلاحیت دادگاه کیفری یک یا دو خواهد بود. دامنه وسیعی از موضوعات مختلف ممکن است موضوع شکایت علیه پزشک در دادگاه کیفری باشد. گاهاً موضوع شکایت بر علیه پزشک آسیب جسمی و فیزیکی بیمار نیست بلکه به نوعی آسیب معنوی محسوب می شود. برای مثال در مورد شکایت از پزشک جراح زیبایی بخاطر از شکل افتادن یک عضو صورت در این دسته از دعاوی جای می گیرد. همانطور که مورد اشاره قرار گرفت دادگاه کیفری در مورد دیه رای صادر می کند.

شورای حل اختلاف ویژه امور بهداشت؛ این شورای یکی از شوراهای مستقر در سازمان نظام پزشکی است. این شورا معمولاً وظیفه ایجاد صلح و سازش را در مورد شکایاتی که بر علیه پزشکان مطرح می شود، دارد. با مشاوره وکیل جرایم پزشکی در می یابیم که به موجب قانون سازمان نظام پزشکی تخلفات متعددی وجود دارد که در صورت احراز ارتکاب هر یک از آنها توسط پزشک، سازمان نظام پزشکی ممکن است ضمانت های اجرایی مختلفی بر پزشک بار کند. ضمانت های اجرایی که گاه موجب ممنوعیت اشتغال به حرفه پزشکی یا رشته های مرتبط با آن در کل کشور می شود.

دادسرای انتظامی پزشکان؛ یکی از مراجع دیگری که صلاحیت بررسی و تحقیق در مورد جرایم ارتکابی توسط پزشکان را دارد دادسرای انتظامی پزشکان است. دادسرای انتظامی پزشکان در سازمان نظام پزشکی مستقر است.

تشکیل و نحوه رسیدگی به جرایم پزشکی در دادسرای انتظامی پزشکان مطابق با قانون سازمان نظام پزشکی مصوب سال 1373 خواهد بود. به عنوان وکیل جرایم پزشکی در ادامه برخی از شرایط و اصول رسیدگی در این سازمان را مورد بررسی قرار خواهیم داد: