نوار نقاله (کانوایر – conveyor) سورا صنعت از جمله تجهیزاتی است که برای جابجایی مواد مختلف، قطعات، اشیا و… مورد استفاده قرار میگیرد. در عمل برای هندینگ متریال material handing و جابهجایی اشکال مختلف بدون دخالت نیروی انسانی با کمترین هزینه بکار میرود.
امروزه از کانوایر در صنایع مهم، به فراوانی استفاده میشود. جابجایی انواع محصولات، کالاها، قطعات و مواد فله با استفاده از نوار نقاله به سادهترین شکل ممکن صورت میگیرد. حمل و نقل سریع، کارآمد و ایمن محصولات و کالاها از جمله مزیت هایی است که با استفاده از کانوایر یا نوار نقاله حاصل میشود.
کانوایر سیستمی است که بدون اما و اگر و با انعطاف بسیار مناسب در اکثر مشاغل و حوزه های صنعتی مشغول به فعالیت بوده و به وفور در صنایع، عاملان فروش، انبارداران، صادرکنندگان، واردکنندکان، خریداران و فروشندگان اجناس مختلف نقش آفرینی میکند.
کانوایرها در ابعاد و اندازه های مختلف قابلیت ساخت را دارا میباشند؛ از انواع یک متری الی نوار نقاله های چند کیلومتری برای کارخانجات معادن، صنعت سیمان و بتن و ماسه، صنعت نفت و گاز و پتروشیمی، صنعت چوب و کاغذ، صنعت تایر، صنعت کاشی و سرامیک و آجر، صنایع غذایی و دارویی و بهداشتی و … قابلیت تولید و خدمت رسانی را دارا میباشد.
اصول کار تسمه نقاله بر حرکت و جابجایی در یک مسیر پیش بینی شده استوار است. اغلب نوار نقاله ها از یک نوار یا تسمه مداربسته، دو یا چند غلطک و یک منبع انرژی تشکیل شده اند. نیروی حاصل از کار منبع انرژی، غلطک های نوار نقاله را به حرکت درآورده و موجب حرکت ممتد تسمه می شود. به این ترتیب فرآیند جابجایی و انتقال در یک مسیر مشخص صورت می گیرد.بطور کلی برای انتقال مواد از نقطه A به B از نوار نقاله استفاده میکنیم.
نوار نقاله عملکرد ساده ای دارد. در این دستگاه نوار یاتسمه به دور غلطک های محرک و متحرک قرار گرفته و با گردش آنها حرکت می کند. غلطک محرک غلطکی است که به موتور کانوایر متصل شده است. وقتی موتور شروع به کار می کند، غلطک محرک به گردش درآمده و نوار یا تسمه را به حرکت در می آورد. غلطک متحرک که در سمت دیگر نوار نقاله قرار دارد، با حرکت تسمه شروع به چرخیدن کرده و برگشت نوار را در جهت مخالف تسهیل می کند. به این ترتیب می توان کالا یا مواد را بر روی نوار نقاله قرار داده و آن را از نقطه ای به نقطه دیگر منتقل کرد.
تسمه نقاله اولیه ازقرن19 مورد استفاده قرار گرفته است. در سال 1892، توماس رابینز مجموعه ای از اختراعات را آغاز کرد که منجر به توسعه و ایجاد تسمه نقاله مورد استفاده برای حمل زغال سنگ، سنگ معدن و سایر محصولات شد. سپس در سال 1901 ساندویک اختراع و تولید تسمه نقاله فولادی را آغاز کرد.
بعد از گذشته چند سال؛ در سال 1905، ریچارد ساتکلیف اولین تسمه نقاله را برای استفاده در معادن زغال سنگ اختراع کرد که صنعت معدن را متحول کرد.هنری فورد در سال 1913، خطوط مونتاژ تسمه نقاله را در هایلند پارک شرکت فورد موتور، کارخانه میشیگان معرفی کرد. در سال 1972، انجمن فرانسوی REI در کالدونیای جدید طولانی ترین نوار نقاله مستقیم جهان را در آن روزگار به طول 13.8 کیلومتر ایجاد کرد. طولانی ترین تسمه نقاله مربوط به معدن فسفات Bou Craa در صحرای غربی است (1973، 98 کیلومتر در 11 بخش مجزا). طولانیترین تسمه نقاله تک دهانه در معدن بوکسیت بودینگتون در غرب استرالیا (31 کیلومتر) قرار گرفته است.
در طراحی و ساخت انواع نوارنقاله و سیستمهای انتقال مواد شما باید مطابق با Layout و نحوه استقرار ماشین آلات توجه ویژه داشته باشید. به طور کلی کانوایرها به از لحاظ ساختاری به دو نوع تقسیمبندی میشوند:
استراکچر
تسمه
ابعاد تمامی نوار نقاله های پرتابل یا ثابت، قابلیت تنظیم ارتفاع و طول مطابق با فضا و شرایط کاری را دارا میباشد.
کانوایر پر کاربردترین سیستم های انتقال مواد، مورد استفاده در صنایع بوده و با توجه به نوع تسمه و استراکچر به کار رفته امکان استفاده از آن در صنایع، ماشین آلات و بخش های مختلف کارخانجات وجود داشته و از جهت جابه جایی شامل انواع زیر است.
نوار نقاله هم مانند تمامی ماشین الات به اجزای مختلفی تقسیم بندی میشوند، حالا به بررسی ساختمان و ساختار سیستم نوار نقاله ها میپردازیم.
اصلی ترین اجزای سیستم تسمه نقاله ها:
همان نوار اصلی است که توسط اصطکاک، مواد و قطعات روی آن قرار می گیرند و منتقل می شوند.
سازه دور کانوایر است که نوار یا تسمه بین آن قرار می گیرد. این سازه ها عموما از سازه های جوشکاری شده یا با اتصال پیچ و مهرهای بهره میبرند
اجزایی هستند که حرکت را از موتور به غلتک منتقل می کنند مانند تسمه، زنجیر، چرخ زنجیر (Spracket) و …
غلتک ها یا رولر ها استوانه هایی هستند که نوار به دور آن ها توسط اصطکاک فیمابین میچرخد. غلطک هرزگرد حمل بار، غلطک هرزگرد مسیر برگشت، غلطک یا توپی یا درام، غلطک تنظیم کشش تسمه نقاله، غلطک snub، غلطک محرک، غلطک بالایی، غلطک پایینی
حرکت کانوایر توسط موتور تامین می شود. که در انواع تک فاز و سه فاز و یا موتورهای اینونتر دار که برای بالانس سرعت حرکت بلت از آن استفاده میشود، تقسیم بندی میگردد.
در کانوایرهاف برای جلوگیری از خرابی و انتخاب بهینه موتور از ترکیب موتور و گیربکس استفاده میشود که توسط گیربکس سرعت و گشتاور موتور را به سرعت و گشتاور مورد نظر تبدیل کرده و به وسیله اتصالات به کانوایر منتقل می کنیم.
برای تنظیم میزان سفتی نوار یا تسمه در جهت اصطکاک بهتر تسمه با رولر از جزء سفت کن استفاده می شود که معمولا به صورت مکانیکی یا پنوماتیکی عمل می کند.
از مهم ترین سیستم های بکار رفته در نوار نقاله میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
نگهداشتن و اعمال مطلوب کشش در تسمه برای تنظیم بودن مقدار اصطکاک
نگهداشتن کشش تسمه در حد مورد نیاز برای اصطکاک به وسیله پیچ های تنظیم یا سیستم کنترل اتوماتیکی یا پنوماتیکی
پاکسازی تسمه، استراکچر، غلطک ها مخصوصا در صنایع غذایی
تولید و انتقال توان از موتور یا محرک (سیستم انتقال نیرو) به رولرها یا غلطک های محرک در جهت بحرکت درآوردن و یا اعمال و و ارد کردن فشار به تسمه نقاله، نیازمند مجموعهای از متحرک ها مانند یاتاقان ها و بلبرینگ ها را دارد.
گذاشتن یا تغذیه مواد بر روی تسمه از نوار نقاله و هدایت مکانیزم تغذیه در جهت هم راستایی مواد؛ مانند قیف ها، شوتها (ناودانی ها)، باردهندهای اتوماتیک یا پنوماتیک و هل دهنده و توزیع کننده های بار
خارج کردن مواد اولیه یا فراوری شده و هدایت انها برای خروج از سیستم کانوایر در جهت مرحلهی بعدی تولید یا بسته بندی؛ مانند: جداکننده ها، اسلایدرها، ناودانی ها، بیرون اندازها، بسته بندی کننده، سیستم خودکار گریپپر
در حال حاضر نوار نقاله به عنوان ابزاری ضروری در حوزه صنعت شناخته می شود. تقریبا در هر صنعتی می توانیم شاهد استفاده از انواع نوار نقاله باشیم. از صنایع کلان گرفته که برای اتوماسیون صنعتی خطوط تولید، مونتاژ یا بسته بندی از کانوایر استفاده میکنند تا صنایع خرد و متوسط در هر یک به نوعی از کانوایرها استفاده می شود. صنایع غذایی، خودرو، کشاورزی، معدن، تولید لوازم خانگی، در فروشگاهها برای جابهجایی اجناس، در بارگیری و تخلیه به صورت اتوماتیک، در هنگام بارگیری اگر کامیون پایینتر از محل بار قرار داشته باشد، از نوار نقاله برای فرستادن بار به درون کامیون، در پله برقی و پیادهروهای متحرک، تنها چند نمونه از صنایعی هستند که کانوایر در آن ها کاربرد دارد.
کانوایرها نقش ویژهای در صنایع غذایی ایفا میکنند. در خطوط تولید بسیاری از فرآوردههای غذایی از نوار نقاله ها به شکلهای مختلف استفاده میشود. میتوان گفت اغلب مراحل تولید بسیاری از محصولات غذایی در کارخانجات مجهز به شکل مستقیم به کانوایرها وابسته است. کلیه مراحل پاک کردن، شستشو، فرآوری، لیبل زدن و بسته بندی با استفاده از این سیستم ها انجام می شود.
در صنعت خودرو کانوایر در مراحل مختلف تولید و مونتاژ کاربرد دارد. جابجایی قطعات بزرگ خودرو مانند موتور، گیربکس و …. و مونتاژ آن ها با استفاده از انواع کانوایر صورت می گیرد. در ساخت تجهیزات و لوازم خودرو نیز از نوار نقاله ها استفاده می شود. نوار نقاله های مورد استفاده در ساخت خودرو بسته به مراحل تولید باید از مقاومت بالا در برابر سایش، بریدگی، حرارت، تحمل وزن سنگین قطعات و… برخوردار باشند.
صنعت معدن از جمله صنایعی است که کانوایرها در آن نقشی کلیدی دارند. کلیه مراحل انتقال، فرآوری و انبار ذخایر معدنی با کمک کانوایرها انجام می شود. این سیستم ها به منظور حمل و نقل مواد معدنی سنگین و حجیم به کار گرفته می شوند. نوارمقاله ها باید توانایی انتقال هر گونه مواد برای کانی های با ابعاد مختلف از سنگ معدن های چندین تُن تا خاک هایی که حاصل از خردایش و فراوری می باشد. با استفاده از نوار نقاله ها می توان انواع مواد معدنی خام یا فرآوری شده را با سهولت، سرعت و ایمنی بالا جابجا کرد.
در صنعت بسته بندی از کانوایر به منظور کاهش نیروی انسانی، افزایش سرعت و سهولت کار استفاده میشود. در این صنعت نوار نقاله همچون یک میز متحرک در مقابل نیروی انسانی یا ماشین آلات بسته بندی قرار می گیرد. با استفاده از این سیستم نیاز به جابجایی نیروی کار کاهش یافته و سرعت و بازدهی کار افزایش پیدا می کند. در بعضی طراحی های هوشمندانه، بسته بندی توسط حرکت نوار نقاله بدون دخالت نیروی انسانی انجام میپذیرد که سرعت و دقت قابل قبولی را ارائه میدهد.
کانوایرها از جمله اجزای جدایی ناپذیر صنعت حمل و نقل به شمار می روند. از این سیستم ها در مراحل تخلیه، بارگیری، انتقال و انبار به اشکال مختلف استفاده می شود. از نوار نقاله های به کار رفته در فرودگاه ها گرفته تا کانوایرهایی که برای بارگیری محصولات و کالاها مورد استفاده قرار می گیرند برخی از نمونه هایی هستند که می توانیم مورد اشاره قرار دهیم.
انواع نوار نقاله را میتوان به شکلهای مختلف دسته بندی کرد. در یک دسته بندی کلی کانوایرها به انواع کانوایر دستی، گرانشی و برقی تقسیم می شوند. کانوایرهای دستی از ساده ترین انواع نوار نقاله هستند که به وسیله نیروی انسانی به حرکت درمی آیند. در انواع کانوایرهای گرانشی که بر اساس نیروی گرانش و با تاثیر از تغییر ارتفاع کار می کنند. کانوایرهای برقی تنوع زیادی دارند و معمولاً با توجه به ویژگی های بارزشان نام گذاری می شوند.
تهیه کانوایر با قیمت مناسب یکی از دغدغه هایی است که اغلب خریداران با آن مواجه هستند. در بحث تعیین قیمت کانوایر عوامل متعددی وجود دارد که باید پیش از سفارش مورد توجه قرار بگیرد. توجه به این عوامل به تهیه مناسب ترین و کاربردی ترین کانوایر با بهترین قیمت کمک می کند.
در ابتدا باید به کیفیت متریال مورد استفاده در ساخت نوار نقاله اشاره کنیم. طبیعی است که هر چه متریال به کار رفته در تولید کانوایر مرغوب تر باشد کیفیت و به دنبال آن قیمت این قطعه بیشتر است. به عنوان مثال تسمه ای که از کائوچو یا به عبارتی لاستیک طبیعی تولید می شود از مرغوب ترین تسمه های نوار نقاله به شمار می رود. این تسمه می تواند در برابر بسیاری از عوامل آسیب زا مقاومت کند. در مقابل برخی از انواع تسمه که از کائوچو نامرغوب و ناخالص تهیه شده اند از کیفیت لازم برخوردار نیستند و به همین دلیل ارزان ترند.
مشخصات فنی نوار نقاله عامل دیگری است که قیمت این قطعه را تحت تاثیر قرار می دهد. انواع کانوایر با توجه به نوع طراحی، جنس، عملکرد و دیگر مشخصات با قیمت های متنوع ارائه می شوند.
ابعاد و طول تسمه نقاله را نیز می توانیم به عنوان یک فاکتور تاثیر گذار بر هزینه نهایی ساخت کانوایر معرفی کنیم. طبیعتا برای ساخت کانوایرهایی با طول بیشتر لازم است هزینه بیشتری صرف شود.
به طور کلی قیمت نوار نقاله بیش از هر چیز از مشخصات آن تاثیر می پذیرد. با این حال نمی توان نقش عوامل دیگر را نادیده گرفت. برای نمونه شرکت های عرضه کننده کانوایر این قطعه را با قیمت های مختلف ارائه می دهند.
تسمه نوار نقاله دارای انواع زیر است:
انتخاب نوار نقاله مناسب اولین اقدامی است که پیش از طراحی، ساخت و مونتاژ این دستگاه انجام می شود. برای این کار لازم است که اطلاعاتی در ارتباط با شرایط و امکانات، نحوه حمل و نقل و مشخصات محصول یا کالایی که بناست با کانوایر جابجا شود، جمع آوری گردد.
برای انتخاب نوار نقاله باید ابتدا نوع محصول و موادی که برای حمل آن ها قصد داریم از نوارنقاله استفاده کنیم را مشخص نماییم و کاربرد نوار نقاله ها را به خوبی درک کرده باشیم.
به طور مثال برای استحکام بیشتر تسمه نقاله ها، از فولاد در ساخت آن ها استفاده می کنند. این تسمه نقاله ها برای حمل در شرایط سخت و حمل بارهای ستگین (بیش از ۱۰ مگاپاسکال) در صنایعی مانند حمل سنگ ها مناسب هستند.
همچنین تسمه نقاله های با جنس آرامید می توانند تا ۱۰ مگاپاسکال بار را تحمل کنند و برای استفاده در صنایعی مانند معادن بسیار مناسب هستند.
به طور کلی هنگام انتخاب نوارنقاله لازم است مواردی مانند؛ اندازه، وزن و توزیع محصول، مواد ساخته شده از محصول، چگونگی بارگذاری محصول روی نوارنقاله، آیا جهت گیری محصول تغییر می کند یا خیر، سرعت مورد نظر جهت انتقال محصول، آیا مسیر شیب دار است یا خیر، شرایط محیطی (رطوبت، گرما، مواد شیمیایی) و غیره را در نظر بگیریم.
شماره 09397700612
پاسخ ها