دیستونی نوعی اختلال حرکتی‌عصبی است که باعث انقباض عضلانی غیرارادی می‌شود. علت این اختلال سیگنال‌های معیوبی‌اند که از مغز ارسال می‌شوند. بیشتر موارد ابتلا به دیستونی قابل‌درمان هستند، به‌ویژه مواردی که علت زمینه‌ای قابل‌درمانی دارند. در این مقاله درباره علائم، علل و روش‌های تشخیص و درمان این اختلال می‌خوانید. با ما همراه باشید.
دیستونی نوعی اختلال مربوط به سیستم عصبی است که باعث انقباضات عضلانی مهارنشدنی می‌شود، یعنی عضلات فرد بدون واردکردن هیچ نیروی عضلانی خاصی منقبض می‌شوند. گرچه این عارضه عضلات بدن را درگیر می‌کند، در واقع منشأ آن مشکلی در مغز یا قسمت دیگری از سیستم عصبی است. وقتی این اختلال باعث شود فرد از انجام برخی کارها ناتوان شود، به‌اصطلاح به دیستونی حاد مبتلا شده است.
نام «دیستونیا» ترکیبی از پیشوند لاتین «-dys» و کلمه یونانی «tonos-» است که به تنش عضلانی اشاره دارد. ترکیب این دو مشکلی را توصیف می‌کند که به‌سبب آن عضلات فرد نادرست منقبض می‌شوند.
دیستونی نوعی اختلال مغزی است که بر نحوه کنترل ماهیچه‌های بدن توسط مغز اثر می‌گذارد. اینکه چرا و چگونه این اتفاق می‌افتد، هنوز دقیقا مشخص نشده است. ممکن است زمانی که احساس خستگی یا استرس می‌کنید یا کافئین یا الکل می‌خورید، اثرات این اختلال مشخص‌تر شوند.
برخی از انواع این اختلال ناشی از جهش‌های ژنتیکی یا شرایطی‌اند که عملکرد بخش‌هایی از مغز را مختل می‌کنند. این اختلال در عملکرد مغز ممکن است باعث شود سلول‌های آسیب‌دیده به‌درستی کار نکنند و منجر به ارسال سیگنال‌های معیوب به عضلات و بروز این اختلال شوند.
نشانه اصلی این اختلال مغزی انقباضات و حرکات مهارنشدنی عضلانی است. ویژگی‌های این حرکات غیرارادی عبارت‌اند از:
دیستونی کانونی فقط یک قسمت از بدن فرد را درگیر می‌کند و کارشناسان تخمین می‌زنند که موارد ابتلا به این نوع حدودا ۱۰برابر بیشتر از موارد دیستونی عمومی هستند. این نوع اختلال بسته به قسمت آسیب‌دیده بدن، ممکن است اشکال مختلفی داشته باشد:
این نوع دیستونی ۲ یا چند قسمت مجاور بدن مانند قسمت‌های مختلف صورت، سر و گردن یا دست و بازوی فرد را درگیر می‌کند. رایج‌ترین نمونه دیستونی سگمنتال دیستونی گردن است که عضلات سر و گردن را درگیر می‌کند. نمونه دیگر سندرم Meige است که چندین قسمت از صورت را تحت‌تأثیر قرار میدهد.
این دیستونی ۲ یا چند قسمت غیرمرتبط بدن را درگیر می‌کند. نمونه‌ای از این دیستونی انقباض غیرارادی عضلات دست‌هاست. دیسکینزی دیررس نمونه‌ای از دیستونی چندکانونی است که بیش از ۱ قسمت غیرمرتبط بدن را درگیر می‌کند.
واژه Hemidystonia از کلمه یونانی «hemi» به‌معنای «نصف» گرفته شده است. در این نوع اختلال، فقط نیمی از بدن (یک طرف بدن) درگیر می‌شود. سکته مغزی یکی از علل اصلی همی‌دیستونی است.
این نوع دیستونی ممکن است پا و تنه (بخش اصلی بدن که دست‌ها، پاها و سر فرد به آن متصل‌اند) یا حتی کل بدن فرد را درگیر کند. وقتی که دیستونی کانونی به دیستونی عمومی تبدیل می‌شود، علائم از اندام‌ها به تنه فرد سرایت می‌کنند.
این بیماری به‌علت اختلال در عملکرد مغز ایجاد می‌شود. این اختلال غده‌های قاعده‌ای (basal ganglia؛ گروهی از ساختارهای مغز که بسیاری از نواحی مختلف مغز را به هم مرتبط و نحوه کار این نواحی را با هم هماهنگ می‌کنند.) فرد را هم درگیر می‌کند. متخصصان علل این اختلال را به ۳ دسته تقسیم می‌کنند:
در این حالت، خود دیستونی بیماری اصلی فرد است و معمولا نوعی «بیماری ایدیوپاتیک» محسوب می‌شود، یعنی به علل نامعلومی رخ میدهد. کارشناسان معتقدند ژنتیک هم عاملی مؤثر در ایجاد این اختلال است.
در این حالت، دیستونی نشانه بیماری یا مشکل دیگری است. علل ثانویه ممکن است با طیف وسیعی از عوامل در ارتباط باشند، مانند:
در این حالت، دیستونی علامت اصلی است، اما علائم دیگری نیز وجود دارند.
متخصص مغزواعصاب بر اساس علائم فرد، معاینه عصبی و آزمایش‌های مختلف پزشکی این اختلال را تشخیص میدهد. تشخیص این اختلال معمولا دشوار است، چون ممکن است علائم فرد مشابه علائم بیماری‌ها دیگر باشد. آزمایش‌هایی که ممکن است برای تشخیص این اختلال تجویز شوند، عبارت‌اند از:
در جواب اینکه «ایا دیستونی درمان دارد؟» باید بگوییم که خود این اختلال هیچ روش درمانی مستقیمی ندارد. بااین‌حال معمولا روش‌هایی درمانی برای بیماری‌های زمینه‌ساز این اختلال یا مهار علائم فرد وجود دارند، از جمله:
دیستونی پیش‌بینی‌ناپذیر است، بنابراین نمی‌توانید از آن پیشگیری کنید. بااین‌حال برخی از علل ثانویه قابل‌پیشگیری هستند یا می‌توانید احتمال ابتلا به آنها را کاهش دهید. اقداماتی که می‌توانید برای پیشگیری از این اختلال انجام دهید عبارت‌اند از:
اگر مبتلا به این اختلال هستید، می‌توانید برای مراقبت بهتر از خود چنین اقداماتی انجام دهید:
این اختلال در افرادی که مبتلا به پارکینسون هستند بسیار رایج است. افراد مبتلا به دیستونیا پارکینسونی ممکن است دچار علائمی مانند پیچ‌خوردگی پا، حرکات تکراری و وضعیت‌های غیرطبیعی شوند.
دیسکینزی و دیستونی بسیار مشابه‌اند، اما یکسان نیستند. دیسکینزی وضعیتی است که عضلات بدن حرکات غیرارادی دارند و فرد نمی‌تواند این حرکات را مهار کند. دیستونی نوع خاصی از دیسکینزی است که باعث انقباض غیرارادی عضلات به‌مدت طولانی‌تری می‌شود.
دیستونی نوعی اختلال مغزی است که باعث ارسال سیگنال‌های معیوب به عضلات فرد و انقباض غیرارادی آنها می‌شود. این وضعیت ممکن است به علل زیادی ایجاد شود، از بیماری‌های ارثی گرفته تا بیماری‌های موقتی. شدت و گستردگی علائم فرد تعیین‌کننده این است که این بیماری اختلالی موقت است یا به‌شدت مخرب که فرد را از انجام برخی کارها بازمی‌دارد.
خودتان یا اطرافیانتان دچار علائم این اختلال شده‌اید؟ چه علائمی دارید و برای بهبود آن چه اقداماتی کرده‌اید؟ لطفا نظرات و تجربیات ارزشمندتان را با ما و کاربران عزیزمان در میان بگذارید.
در آیدت،
فایل‌های
خود را به فروش بگذارید و یا
مقالات‌تان
را منتشر کنید👋
پاسخ ها