همه چیز درباره تب روماتیسمی؛ از علائم تا درمان

تب روماتیسمی یک بیماری التهابی است

تب روماتیسمی یک بیماری التهابی است که می‌تواند بخش‌های مختلف بدن از جمله قلب، مفاصل، سیستم عصبی و پوست را درگیر کند. این بیماری معمولاً در اثر عدم درمان عفونت استرپتوکوکی گلو ایجاد می‌شود. در این مقاله از به بررسی تب روماتیسمی، علائم، تشخیص، درمان و پیشگیری از آن می‌پردازیم.

تب روماتیسمی چیست؟

تب روماتیسمی یک بیماری جدی است که در صورت عدم درمان می تواند تهدید کننده زندگی باشد. این بیماری زمانی ایجاد می شود که گلودرد چرکی، ناشی از باکتری استرپتوکوک گروه A، به درستی درمان نشود. علائم معمولاً چند هفته پس از ابتلا به گلودرد چرکی شروع می شود و می تواند شامل تب، دردهای عضلانی، تورم و درد مفاصل و گاهی اوقات بثورات قرمز رنگ باشد. با این حال، گاهی اوقات ممکن است عفونت آنقدر خفیف باشد که متوجه آن نشوید.

معمولاً مفاصل زانو، مچ پا، آرنج و مچ دست تحت تاثیر قرار می گیرند. درد می تواند از یک مفصل به مفصل دیگر منتقل شود. اما بزرگترین خطر این بیماری آسیبی است که به قلب وارد می کند. بیش از نیمی از اوقات، تب روماتیسمی به دریچه های قلب آسیب می رساند و باعث می شود قلب برای پمپاژ خون سخت تر کار کند. در طول زمان، این آسیب می تواند منجر به یک وضعیت جدی به نام بیماری قلبی روماتیک شود که در نهایت می تواند باعث نارسایی قلبی شود.

تب روماتیسمی همچنین می تواند باعث اختلال موقت سیستم عصبی به نام سیدنهام ، که قبلا به نام  رقص ویتوس مقدس شناخته می شد، شود. این اختلال باعث حرکات سریع و ناگهانی بدن، به طور معمول در یک طرف می شود. این می تواند برای افرادی که موارد خفیفی دارند، تمرکز یا نوشتن را دشوار کند، در حالی که موارد شدیدتر می توانند باعث تکان دادن غیرقابل کنترل بازوها، پاها یا صورت، همراه با ضعف عضلانی و عصبانیت های ناگهانی شوند.

به لطف آنتی بیوتیک ها، تب روماتیسمی اکنون در کشورهای توسعه یافته نادر است. با این حال، اخیراً موارد ابتلا به این بیماری در ایالات متحده، به ویژه در بین کودکان مناطق فقیرنشین شهری، افزایش یافته است. این بیماری تمایل دارد بیشتر در هوای سرد و مرطوب زمستان و اوایل بهار رخ دهد و در ایالت های شمالی ایالات متحده شایع تر است.

تب روماتیسمی می تواند باعث درد و تورم شدید مفاصل شود

مخملک در مقابل تب روماتیسمی:

مخملک یک بیماری باکتریایی بسیار مسری و به طور معمول خفیف است که باعث تب، گلودرد و بثورات پوستی می شود. این بیماری از چند طریق با تب روماتیسمی مرتبط است. هر دوی این بیماری ها ناشی از باکتری استرپتوکوک گروه A هستند. یکی از عوامل ایجاد تب روماتیسمی، درمان نشدن مخملک  است. در حالی که مخملک قابل انتقال است، تب روماتیسمی مسری نیست.

علت تب روماتیسمی

تب روماتیسمی زمانی رخ می دهد که بدن شما به باکتری استرپتوکوک گروه A خاص واکنش نشان می دهد. به جای اینکه فقط با باکتری مبارزه کند، آنتی بادی های بدن شما به اشتباه به بافت های خودتان حمله می کنند. این حمله از مفاصل شروع می شود و سپس می تواند قلب و بافت های اطراف آن را تحت تاثیر قرار دهد. تنها تعداد بسیار کمی از افراد مبتلا به گلودرد چرکی، کمتر از 0.3 درصد، دچار تب روماتیسمی می شوند. کارشناسان بر این باورند که عوامل دیگری نیز درگیر هستند، مانند داشتن سیستم ایمنی ضعیف. همچنین اگر عفونت مخملک را درمان نکنید، ممکن است به تب روماتیسمی مبتلا شوید.

علائم تب روماتیسمی

علائم تب روماتیسمی معمولاً 1 تا 5 هفته پس از عفونت درمان نشده گلودرد چرکی یا مخملک ظاهر می شوند. اما در برخی موارد، ممکن است فردی که به تب روماتیسمی مبتلا شده است، به یاد نیاورد که گلودرد داشته است.  مهمترین علائم تب روماتیسمی عبارتند از:

• مفاصل متورم، حساس، قرمز و به شدت دردناک به خصوص زانو، مچ پا، آرنج یا مچ دست

تب

• بثورات قرمز، برجسته و مشبک مانند، به طور معمول روی سینه، پشت و شکم

• گره یا برآمدگی های کوچک روی مفاصل متورم

• درد قفسه سینه، تپش قلب یا تنگی نفس (ناشی از درگیری قلب)

• حرکات ناگهانی و غیرقابل کنترل بازوها، پاها یا عضلات صورت (به نام کورئ روماتیکی)

بهداشت گلو را زیر نظر داشته باشید:

به ویژه در کودکان، به گلودرد توجه داشته باشید. اگر فرزندتان دچار گلودرد شدید بدون سایر علائم سرماخوردگی، همراه با تب بالاتر از 38 درجه سانتیگراد (100.4 فارنهایت) یا گلودرد خفیف‌تر که بیش از 2 یا 3 روز طول بکشد، به پزشک مراجعه کنید. این ممکن است گلودرد چرکی باشد که باید با آنتی بیوتیک درمان شود.

چه زمانی باید با پزشک خود تماس بگیرید:

اگر علائم تب روماتیسمی، به خصوص گلودرد اخیر را دارید، با پزشک خود تماس بگیرید.

• علائم تب روماتیسمی، به خصوص گلودرد اخیر.

• گلودرد بدون سایر علائم سرماخوردگی به همراه تب بالاتر از 38.3 درجه سانتیگراد (101 فارنهایت) و غدد متورم در گردن.

• درد ناگهانی و بدون دلیل مفصل بعد از بهبودی از گلودرد چرکی.

تشخیص زودهنگام تب روماتیسمی به جلوگیری از عوارض جدی کمک می کند

عوامل خطر تب روماتیسمی

تب روماتیسمی می تواند هر کسی را که به گلودرد چرکی،مخملک یا کورک (ایمپتیگو) مبتلا شده باشد را تحت تاثیر قرار دهد. اما برخی از افراد بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند، از جمله:

• کودکان 5 تا 15 ساله

• افرادی که در گروه های پرجمعیت مانند مدارس، مهدکودک ها و مراکز آموزشی نظامی قرار دارند.

• افرادی که در گذشته به تب روماتیسمی مبتلا شده اند و دوباره دچار گلودرد چرکی، مخملک یا کورک می شوند.

تشخیص تب روماتیسمی

برای اینکه بفهمید آیا باکتری استرپتوکوک دارید، پزشک یک کشت حلقوی انجام می دهد. این روش، که کمی ناخوشایند اما بی خطر است، شامل نمونه برداری از مخاط گلو با یک سواب است. پزشک نمونه را برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه می فرستد که معمولاً 24 ساعت طول می کشد. برخی از پزشکان از تست سریع استرپتوکوک استفاده می کنند که می تواند در عرض 5 دقیقه نتیجه دهد، اما به اندازه کشت دقیق نیست.

پزشک همچنین یک معاینه کامل برای شما انجام می دهد، که شامل گوش دادن به صدای قلب برای هر گونه مشکل، مانند " سوفل قلبی " (نشانه دهنده مشکلات احتمالی دریچه) است. آنها همچنین به دنبال سایر علائم گویا مانند آرتریت (التهاب مفصل) در بیش از یک مفصل و برآمدگی های کوچک که اغلب روی مفاصل، به ویژه آرنج ها ظاهر می شوند، می گردند.

سایر آزمایشات برای تشخیص تب روماتیسمی عبارتند از:

• آزمایش خون برای بررسی آنتی بادی های مرتبط با عفونت اخیر استرپتوکوک گروه A

نوار قلب (الکتروکاردیوگرام) یا EKG برای بررسی عملکرد قلب

• اکوکاردیوگرافی یا اکو که عملکرد عضله قلب را به صورت زنده نشان می دهد.

تب روماتیسمی یک بیماری جدی است

درمان تب روماتیسمی

پزشک شما درمان های استانداردی را تجویز می کند که می تواند احتمال ابتلا به بیماری قلبی و سایر مشکلات سلامتی مرتبط با تب روماتیسمی را کاهش دهد.  احتمالاً این درمان ها را برای مدت طولانی مصرف خواهید کرد. درمان های جایگزین نیز می توانند با کمک به درمان های معمولی برای کاهش علائم و جلوگیری از عود بیماری مفید باشند.

شما به استراحت زیادی نیاز دارید و پزشک ممکن است برای از بین بردن باکتری عامل تب، پنی سیلین یا آنتی بیوتیک های دیگر تجویز کند. برای جلوگیری از عود بیماری، ممکن است نیاز به مصرف طولانی مدت آنتی بیوتیک ها داشته باشید. همچنین، اگر تب، تورم، درد مفاصل آرتریتی یا سایر علائم دارید، پزشک ممکن است آسپرین یا سایر داروهای ضد تورم مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن تجویز کند. آنها همچنین ممکن است کورتیکواستروئید برای شما تجویز کنند.

اگر به بیماری قلبی روماتیک مبتلا هستید، باید در زمان های خاصی مانند قبل از انجام کارهای دندانپزشکی یا جراحی، آنتی بیوتیک مصرف کنید تا از تورم مجدد دریچه قلب جلوگیری شود. در موارد شدید، جراحی می تواند آسیب وارده به دریچه های قلب را ترمیم کند و از نارسایی قلب جلوگیری کند.

عوارض تب روماتیسمی

هفته ها یا حتی ماه ها پس از ابتلا به تب روماتیسمی، ممکن است همچنان تورم مفاصل و بافت ها را تجربه کنید. این تورم می تواند در برخی افراد باعث مشکلات سلامتی طولانی مدت شود. یک مشکل سلامتی دیگر، بیماری قلبی روماتیک، معمولاً سال ها پس از بیماری اولیه شما ظاهر می شود، اما آسیب دریچه قلب حتی زمانی که هنوز علائم دارید می تواند رخ دهد.

سایر انواع آسیب های قلبی ناشی از تب روماتیسمی عبارتند از:

• تنگی دریچه یا باریک شدن دریچه قلب که جریان خون را از طریق دریچه محدود می کند.

• نارسایی دریچه، که زمانی رخ می دهد که به دلیل بسته نشدن صحیح لبه دریچه، خون به عقب به داخل قلب جریان می یابد.

• آسیب عضله قلب ناشی از تورم ناشی از تب روماتیسمی که بر نحوه پمپاژ خون توسط قلب تأثیر می گذارد.

• ضربان قلب نامنظم، به نام فیبریلاسیون دهلیزی (AFib)، که ناشی از آسیب به دریچه های قلب و سایر قسمت های قلب است.

تشخیص و درمان زودهنگام تب روماتیسمی بسیار مهم است

سوالات متداول تب روماتیسمی

1. چه تعداد از افراد مبتلا به گلودرد چرکی دچار تب روماتیسمی می شوند؟

حدود 0.3 تا 3 درصد از افرادی که به عفونت استرپتوکوکی گلو مبتلا می شوند، حتی بدون درمان، به تب روماتیسمی مبتلا می شوند.

2. آیا تب روماتیسمی مسری است؟

خیر. از آنجایی که این یک پاسخ ایمنی است و نه یک عفونت، نمی توانید این بیماری را از فرد دیگری بگیرید. اما اگر به عفونت استرپتوکوک گروه A یا مخملک مبتلا هستید، می توانید آن را به دیگران منتقل کنید.

3. اگر فکر می کنم تب روماتیسمی دارم چه باید بکنم؟

 اگر فکر می کنید ممکن است به تب روماتیسمی مبتلا باشید، مهم است که در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. تشخیص و درمان زودهنگام می تواند به جلوگیری از عوارض جدی کمک کند.

4. آیا می توانم با تب روماتیسمی زندگی عادی داشته باشم؟

با درمان مناسب، اکثر افراد مبتلا به تب روماتیسمی می توانند زندگی عادی و سالمی داشته باشند. با این حال، مهم است که به طور منظم با پزشک خود ملاقات کنید تا علائم شما را کنترل کند و از عوارض احتمالی جلوگیری کند.

پیام آخر

تب روماتیسمی یک بیماری باکتریایی نادر اما جدی است که می تواند ناشی از درمان نشدن گلودرد چرکی یا مخملک باشد. علائم این بیماری معمولاً 2 تا 4 هفته پس از عفونت استرپتوکوکی ظاهر می شود. اگرچه در کشورهای توسعه یافته نادر است، اما این بیماری در ایالات متحده دوباره پدیدار شده است. سایر مشکلات سلامتی ناشی از این بیماری، مانند آسیب به قلب، می تواند سال ها پس از اولین بیماری شما ظاهر شود. درمان ها شامل آنتی بیوتیک و دارو برای کاهش تورم است، در حالی که افراد مبتلا به موارد شدید ممکن است برای ترمیم آسیب قلبی نیاز به جراحی داشته باشند.

گردآوری:بخش سلامت