سریال وحشی به کارگردانی هومن سیدی تا اینجا یکی از بهترین سریال های نمایش خانگی در سال ۱۴۰۴ است که با داستان جنایی و دراماتیک خود، توجه بسیاری را جلب کرده است. اما نکته جالب ساخت سریال بر اساس داستانی واقعی است. به نظر میرسد شخصیت اصلی این سریال، یعنی داوود اشرف با بازی جواد عزتی، از زندگی واقعی فردی به نام علی اشرف پروانه، ملقب به «علی کرده» یا «مایکل اسکافیلد ایرانی»، الهام گرفته شده باشد. اما علی اشرف پروانه کیست؟ چرا نام او با پروندههای جنایی ایران گره خورده و چگونه داستان زندگیاش به سریال «وحشی» رسید؟ در این مقاله چطور، همه چیز را درباره این شخصیت جنجالی بررسی میکنیم.
علی اشرف پروانه در دهه ۱۳۵۰ در یکی از روستاهای اطراف کرمانشاه، در خانوادهای با وضع مالی نامناسب به دنیا آمد. او از کودکی در محیطی بزرگ شد که به دلیل شرایط فرهنگی و اجتماعی، دسترسی به سلاح گرم در بسیاری از خانهها رایج بود. این موضوع، همراه با فقر اقتصادی، بعدها بر مسیر زندگی او تأثیر گذاشت.
زندگی علی اشرف تا نوجوانی با کارگری و تلاش برای تأمین معاش خانواده گذشت. اما یک حادثه تلخ در سال ۱۳۷۳، سرنوشت او را تغییر داد. در یک تصادف جادهای، دو دانشآموز بر اثر برخورد با خودروی او جان باختند. این حادثه منجر به محکومیت او به پرداخت دیهای سنگین شد که برای خانوادهای کمدرآمد، بار مالی غیرقابلتحملی بود. به گفته خودش فشار اقتصادی ناشی از این دیه، یکی از دلایلی بود که او را به سمت جرم و سرقت مسلحانه سوق داد.
علی اشرف در اواسط دهه ۷۰ به تهران مهاجرت کرد و به کارگری و بنایی مشغول شد. اما فقر و ناتوانی در تأمین هزینههای زندگی، او را به سمت سرقتهای مسلحانه کشاند. در سال ۱۳۸۰، او به همراه تیمی سهنفره در مناطق تهرانپارس و رسالت تهران چندین سرقت مسلحانه انجام داد که در جریان یکی از این سرقتها، یک شهروند کشته شد. این جنایت باعث شد پلیس آگاهی او را تحت تعقیب قرار دهد و در نهایت در سال ۱۳۸۱ دستگیر شد.
دادگاه در ابتدا علی اشرف را به اعدام محکوم کرد، اما پس از تجدیدنظر در دیوان عالی کشور، حکم او به ۳۰ سال زندان کاهش یافت. او برای گذراندن محکومیت خود به زندان رجاییشهر کرج منتقل شد، جایی که یکی از جنجالیترین فرارهای تاریخ زندانهای ایران را رقم زد.
یکی از دلایل شهرت علی اشرف پروانه، فرار خارقالعاده او از زندان رجاییشهر در سال ۱۳۸۴ است. او به همراه دو زندانی دیگر به نامهای اردشیر و صدیق، طی سه سال با استفاده از ابزارهای ابتدایی مانند قاشق و دریل دستی، تونلی عمیق از سلول خود تا سالن اجتماعات زندان حفر کردند. آنها برای اینکه بتوانند از تونل باریک عبور کنند، رژیم غذایی سختی گرفتند و وزن خود را بهشدت کاهش دادند.
در خرداد ۱۳۸۴، آنها با لباسهای پلاستیکی یکسره که خودشان دوخته بودند، از طریق کانال فاضلاب از زندان خارج شدند. این فرار به دلیل پیچیدگی آن حسابی مشهور شد و لقب «مایکل اسکافیلد ایرانی» را برای علی اشرف به ارمغان آورد. این لقب به به شخصیت سریال معروف «فرار از زندان» که با نقشههای هوشمندانه از زندان میگریزد اشاره داشت.
پس از فرار، علی اشرف به تهران بازگشت و با هویت جعلی بهعنوان آسفالتکار مشغول به کار شد. او در این مدت به سرقتهای مسلحانه ادامه داد و گفته میشود شبانه به بیش از ۱۰ آپارتمان دستبرد زد. اما آزادی او چندان طولانی نبود. درگیری با یک مهاجر افغان که او را از زندان میشناخت، باعث شد پلیس از مخفیگاه او باخبر شود. در جریان عملیات دستگیری در شهرک ولیعصر تهران، علی اشرف با شلیک گلوله به پا مجروح و دوباره بازداشت شد.
او بار دیگر به زندان رجاییشهر منتقل شد و بر اساس آخرین گزارشها، همچنان در حال گذراندن محکومیت ۳۰ ساله خود است. با تعطیلی زندان رجاییشهر در سال ۱۴۰۲، احتمال میرود او به یکی از زندانهای اطراف تهران منتقل شده باشد.
سریال وحشی که از ۲۵ فروردین ۱۴۰۴ در پلتفرم فیلمنت پخش شد، به کارگردانی هومن سیدی و با بازی جواد عزتی و نگار جواهریان، داستان زندگی داوود اشرف را روایت میکند. این شخصیت، کارگری ساده است که به دلیل یک حادثه غیرمنتظره وارد مسیری تاریک میشود. بسیاری از تماشاگران و منتقدان معتقدند که داستان سریال از فرارهای جنجالی و زندگی پرماجرای علی اشرف پروانه الهام گرفته شده است.
هومن سیدی در این سریال به جنبههای روانشناختی و اجتماعی شخصیت داوود اشرف پرداخته و تلاش کرده نشان دهد چگونه فشارهای محیطی میتوانند یک فرد معمولی را به سمت جرم سوق دهند. اگرچه نامها و برخی جزئیات تغییر کردهاند، اما شباهتهای بین داستان داوود اشرف و زندگی واقعی علی اشرف، مانند فرار از زندان و گذشته فقیرانه، غیرقابلانکار است.
برخلاف آنچه در سریال وحشی به تصویر کشیده شده، هیچ مدرک معتبری وجود ندارد که نشان دهد علی اشرف پروانه یک قاتل زنجیرهای بوده است. جنایات او عمدتاً به سرقتهای مسلحانه و یک قتل غیرعمد در تصادف جادهای محدود میشود. بااینحال، برخی شایعها او را به او بهعنوان مظنون ترور قاضی مقدس (معاون سابق دادستان تهران) معرفی میکنند، ادعایی که با توجه به زندانی بودن علی اشرف پروانه کذب به نظر میرسد.
در سریال وحشی، شخصیت داوود اشرف پس از یک قتل تصادفی به زندان میافتد و تحت فشارهای اجتماعی و روانی، به شخصیتی ضداجتماعی و شاید قاتل زنجیرهای تبدیل میشود. این بخش از داستان به نظر میرسد بیشتر جنبه دراماتیک داشته و با واقعیت زندگی علی اشرف تفاوتهایی دارد.
آخرین اطلاعات موثق درباره علی اشرف پروانه به سال ۱۳۹۸ برمیگردد، زمانی که او پس از زلزله کرمانشاه، به دلیل فوت مادر و خواهرش درخواست مرخصی کرد اما با مخالفت مقامات قضایی مواجه شد. از آن زمان تاکنون، اطلاعات دقیقی درباره وضعیت او منتشر نشده است. برخی شایعات در شبکههای اجتماعی ادعا میکنند که او فوت کرده یا در خارج از زندان بوده، اما هیچ منبع معتبری این ادعاها را تأیید نمیکند.
با توجه به اینکه او تا سال ۱۴۰۲ حدود ۱۸ سال از محکومیت خود را گذرانده بود، احتمالاً همچنان در حال سپری کردن باقیمانده حبس خود در یکی از زندانهای ایران است.
داستان زندگی علی اشرف پروانه نهتنها به دلیل فرارهای عجیبش از زندان، بلکه به خاطر جنبههای اجتماعیاش اهمیت دارد. او نمونهای از فردی است که تحت فشارهای اقتصادی و اجتماعی، از یک کارگر ساده به یک مجرم خطرناک تبدیل شد. این داستان نشان میدهد که فقر، نبود حمایت اجتماعی و تصمیمهای اشتباه میتوانند سرنوشت یک فرد را به کلی تغییر دهند.
تا آخرین گزارشهای معتبر، هیچ مدرکی درباره فوت علی اشرف پروانه وجود ندارد. او احتمالاً همچنان در حال گذراندن محکومیت خود در زندان است.
خیر، سریال وحشی بهصورت اقتباسی از زندگی علی اشرف پروانه ساخته شده و برخی جزئیات، مانند تبدیل شدن به قاتل زنجیرهای، جنبه داستانی دارد.
به دلیل فرار پیچیده او از زندان رجاییشهر با حفر تونل، که شباهت زیادی به داستان سریال “فرار از زندان” دارد، این لقب به او داده شده است.
او به دلیل سرقتهای مسلحانه، قتل غیرعمد در تصادف جادهای و فرار از زندان محکوم شد. اتهامات مربوط به قتل زنجیرهای یا ترور تأیید نشدهاند.
علی اشرف پروانه، با زندگی پر فراز و نشیب و فرارهای جنجالیاش، یکی از شناختهشدهترین چهرههای جنایی ایران است. داستان او، که ترکیبی از فقر، جرم و هوش خارقالعاده است، نهتنها الهامبخش سریال “وحشی” شده، بلکه موضوع بحثهای گستردهای در حوزه روانشناسی جنایی و جامعهشناسی بوده است. اگرچه او اکنون پشت میلههای زندان است، اما داستانش همچنان در رسانهها و فرهنگ عامه زنده مانده و درسهایی درباره تأثیر محیط و تصمیمگیری بر سرنوشت انسان ارائه میدهد.
آیا شما هم سریال وحشی را تماشا کردهاید؟ نظرتان درباره شباهتهای داوود اشرف و علی اشرف پروانه چیست؟
پاسخ ها