بعضی مشکلات گوارشی مانند اسهال ممکن است خودبهخود رفع شوند، اما زمانی که این اتفاق رخ ندهد، باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک با استفاده از آزمایشهایی مانند آزمایش مدفوع سعی میکند علت اصلی علائمی مانند اسهال، شکمدرد، حالت تهوع و استفراغ را تشخیص دهد. در این مقاله، درباره آزمایش کشت مدفوع و دلیل انجام آن توضیح میدهیم. پس تا انتهای مقاله همراهمان بمانید.
بیمار پس از انجام آزمایش باید نمونه مدفوع خود را تحویل آزمایشگاه دهد. در محیط آزمایشگاه باکتریهای بیماریزای داخل مدفوع رشد میکنند تا نوع آنها مشخص شود. این باکتریها ممکن است عامل عفونتهای گوارشی و بیماریهای رودهای مانند وبا، حصبه و اسهال خونی با علائمی مانند اسهال، وجود خون یا مخاط در مدفوع، درد شکم، حالت تهوع و استفراغ باشند. البته امروزه سایر آزمایشهای سریع برای تشخیص بسیاری از این باکتریها جایگزین آزمایش مدفوع شدهاند.
این آزمایشها همچنین بعضی ویروسهای بیماریزا (مانند روتاویروس) و انگلها (مانند ژیاردیا و آمیب) را تشخیص میدهند که در آزمایشگاه پس از انجام آزمایش کشت مدفوع رشد نمیکنند. در ضمن با توجه به تنوع فوقالعاده زیاد باکتریهای طبیعی موجود در مدفوع، ممکن است تشخیص عوامل بیماریزا سخت باشد.
از تست مدفوع همچنین میتوان برای تشخیص بیماریهای کولیت اولسراتیو، بیماری کرون و سندروم روده تحریکپذیر (IBS) استفاده کرد. اگر اسهال تا چند روز ادامه یابد، ممکن است از علائم این ۳ بیماری باشد.
اگر شرایط زیر را داشته باشید، نگرانی پزشک ممکن است بیشتر شود:
پزشک یا مسئول آزمایشگاه با توجه به نوع آزمایش به شما خواهد گفت که باید ناشتا باشید یا رژیم غذایی خاصی را رعایت کنید. مثلا برای انجام آزمایشهایی که بهدنبال خون در مدفوع میگردند و برای تشخیص سرطان روده بزرگ یا سایر مشکلات سیستم گوارشی به کار میروند، ۲ تا ۳ روز قبل از آزمایش نباید غذاهای خاصی بخورید از جمله گوشت قرمز یا خام، کلم بروکلی، کلم، طالبی، گلکلم، ترب کوهی، قارچ، زردک، تربچه، شلغم و کدوسبز. همچنین نباید مقدار زیادی مرکبات و ویتامین C (بیشتر از ۲۵۰ میلیگرم در روز) یا داروهای خاصی مانند آسپرین و ایبوپروفن مصرف کنید.
نوعی آزمایش نیز وجود چربی بیشازحد در مدفوع را بررسی و مشکلات هضم و جذب غذا را مشخص میکند. چند روز قبل از این آزمایش کشت مدفوع نیز باید از مصرف بعضی از چربیها پرهیز کنید. مثلا مصرف کره و مایونز کمکالری ممکن است نتیجه آزمایش را تغییر دهد. همچنین پیشنهاد میشود قبل از آزمایش مدفوع از مصرف روغن معدنی یا روغن کرچک اجتناب کنید. فیبرهای خوراکی نیز ممکن است نتیجه آزمایش را تغییر دهند، پس پیش از آزمایش مصرف سبوس یا سایر غلات کامل را محدود کنید.
باید نمونهای از مدفوع خود را در اختیار آزمایشگاه قرار دهید. نیازی به انجام این کار در آزمایشگاه نیست. به شما یک ظرف نمونه درپوشدار خواهند داد تا با خود به خانه ببرید. روی برچسب درپوش ظرف نام و تاریخ تولد شما نوشته شده است، در غیر این صورت، خودتان باید این اطلاعات را روی آن بنویسید.
هنگام جمعآوری نمونه مدفوع این نکات را در نظر بگیرید:
پس از آنکه مدفوع در محیط کشت قرار داده شد، ممکن است ۲ تا ۳ روز طول بکشد تا باکتریهای داخل آن رشد کنند. سپس میتوان این باکتریها را جدا و زیر میکروسکوپ بررسی کرد تا شناسایی شوند.
اگر اسهال کودک چند روز طول بکشد، اسهال خونی داشته باشد یا اخیرا به کشوری خارجی سفر کرده باشد، دکتر آزمایش مدفوع را پیشنهاد میدهد. پزشک بهکمک این آزمایش علل بیماری کودک را تشخیص میدهد که ممکن است یکی از این باکتریها باشد:
آزمایش خون مخفی در مدفوع (FOBT) خونی را در مدفوع پیدا میکند که چشم غیرمسلح قادر به دیدن آن نیست. این خون ممکن است از هر بخشی از دستگاه گوارش، از مری گرفته تا راستروده و مقعد، باشد. گاهی که دهان، گلو یا بینی کودک خونریزی دارد، ممکن است خون داخل مدفوع همان خون بلعیدهشده باشد. پزشک ممکن است آزمایش خون مخفی در مدفوع را برای تشخیص موارد زیر تجویز کند:
اگر نتایج آزمایش شما منفی است، یعنی باکتری در مدفوع شما پیدا نشده و عفونت ندارید. مثبتبودن آزمایش به این معناست که مدفوع شما به نوعی میکروب آلوده شده است. در چنین شرایطی درمان بستگی به نوع باکتری دارد. اکثر اوقات فقط یک نوع باکتری در مدفوع است، اما گاهی هم چندین عامل بیماریزا پیدا میشوند. آزمایشگاه نوع باکتری را به پزشک شما اطلاع خواهد داد تا او برای شما داروی مناسب تجویز کند.
r.b.c در آزمایش مدفوع بهمعنای وجود سلولهای قرمز خونی در مدفوع است. آزمایش FOBT که توضیح دادیم، حضور خون میکروسکوپی در مدفوع را مشخص میکند که علت آن ممکن است وجود مشکلی در سیستم گوارش بیمار باشد.
consistency در نتیجه آزمایش کشت مدفوع بهمعنی میزان سفتی یا قوام مدفوع است. مدفوع در حالت طبیعی باید نرم و بهرنگ قهوهای باشد و بهراحتی دفع شود. خشک و سفتبودن آن ممکن است نشانه یبوست باشد. بعضی اوقات تغییر در میزان سفتی مدفوع بهعلت نوع رژیم غذایی است و جای نگرانی ندارد، اما اگر این اختلال ادامه پیدا کرد، حتما آن را به پزشک اطلاع دهید.
این آزمایش بهویژه برای بیمارانی در نظر گرفته میشود که مشکوک به عفونت انگلی هستند. علائم عفونت انگلی عبارتاند از:
آزمایش مدفوع سه نوبته احتمال تشخیص انگل را تا ۹۵درصد افزایش میدهد. این آزمایش برای شناسایی عفونتهای انگلی مفید است، مانند:
آزمایش مدفوع ممکن است کمی خجالتآور به نظر برسد، اما انجام آن سخت نیست. نتیجه این آزمایش پس از چند روز مشخص میشود و به تأیید ابتلای فرد به عفونتی باکتریایی یا رد آن کمک خواهد کرد. گاهی اگر جواب آزمایش کشت مدفوع منفی باشد، نیاز به انجام آزمایشهای بیشتر است.
تا حالا آزمایش مدفوع دادهاید؟ نتیجه آزمایش چه بود؟ نظر خود را با ما و سایر کاربران به اشتراک بگذارید. همچنین اگر این مطلب برایتان مفید بود، میتوانید آن را برای دوستان خود نیز ارسال کنید.
منابع دیگر: webmd، verywellhealth، kidshealth
پاسخ ها