خاطرات چندین سال پیش خود را مرور کنید؛ آن دوران فکرش را میکردید تکنولوژیهای جدید قدرت تغییر جهان را داشته باشند؟ یا هوش مصنوعی اینقدر پیشرفت کند؟ به هر برهه زمانی که دقت کنید، متوجه سیر تغییر آن بهواسطه تکنولوژی خواهید شد. حال تصور کنید دنیای امروز که خود غرق در تکنولوژی است، با تکنولوژی های آینده چه شکلی به خود میگیرد. در این مقاله میخواهیم چنین تکنولوژیهایی را معرفی کنیم که در آیندهای نزدیک جهان را تغییر میدهند.
شاید چنین چیزی کمی ترسناک به نظر برسد، اما ممکن است تحولی در دنیای پزشکی ایجاد کند. این فرایند که «بیگانهپیوندی» (Xenotransplantation) نامیده میشود، هرگونه پیوند عضو و تلفیق سلول از منبع حیوانی به انسان را در بر میگیرد. جالب است بدانید این کار تابهحال روی ۲ نفر آزمایش شده است. در این آزمایشها قلب خوک را پس از اصلاحات ژنتیکی به انسان پیوند زدهاند. این تکنولوژی هنوز به مرحله باثباتی نرسیده است و موفقیتش تضمینی نیست، اما پیشبینی میشود بهزودی شاهد پیشرفتهایی در این زمینه باشیم.
شاید این مورد را در فیلمهای علمیتخیلی زیاد دیده باشید، اما حالا کنترل ربات با ذهن در دنیای واقعی انجام شده است. جمعی از محققان دانشگاه پلیتکنیک فدرال لوزان سوئیس با استفاده از الگوریتم یادگیری ماشین، یک بازوی رباتی و واسط مغزکامپیوتر موفق به ساخت وسیلهای برای بیماران مبتلا به تتراپلژی یا فلج چهار اندام شدهاند. این بیماران توانستند با استفاده از ربات کارهای سادهای از جمله جابهجایی اشیا را انجام دهند.
محال است جایی سخن از تکنولوژی های آینده باشد و هوش مصنوعی را آنجا نبینیم. این تکنولوژی در حال حاضر تکنولوژی برتر جهان محسوب میشود و بر حوزههای مختلف اثر گذاشته است. استیون هاوکینگ، فیزیکدان برجسته، درباره هوش مصنوعی گفته است:
هوش مصنوعی ممکن است بزرگترین اتفاق تاریخ بشر شود، همچنان که امکان دارد ما را به پایان کار بشر نزدیک کند مگر اینکه یاد بگیریم چطور از خطرات آن دوری کنیم.
یکی از حوزههایی که بهخاطر هوش مصنوعی دستخوش تغییر شده، دنیای هنر است. با تصویرسازهای هوش مصنوعی فقط با یک جمله میتوانید تصویر مدنظر خود، هرچه باشد، را دریافت کنید.
مورد دیگری که این روزها زیاد دیده میشود و عموم مردم به استفاده از آن روی آوردهاند پردازش زبانهای انسانی با هوش مصنوعی است. بهاحتمال زیاد از چتبات هوش مصنوعی یعنی «چت جیپیتی» استفاده کردهاید یا لااقل نامش را شنیدهاید. این ربات بهتنهایی نمایی از هوش مصنوعی و آینده آن است. شما با استفاده از این ربات میتوانید برنامهنویسی کنید، کتاب بنویسید، ایمیلهای رسمی آماده کنید و کارهای زیاد دیگری انجام دهید.
مسئله تأمین انرژی و ذخیره آن همواره از چالشهای جهانی بوده است. حال تصور کنید بتوانید آجر را به ذخیرهکننده انرژی تبدیل کنید. محققان دانشگاه واشینگتن در سنت لوئیس توانستهاند آجرهای ارزان خانهسازی را به آجرهای هوشمندی تبدیل کنند که همچون باتری انرژی را در خود نگه میدارند.
ممکن است با دیدن این عنوان بگویید چاپ سهبعدی چندان به تکنولوژی های آینده نمیخورد. با وجود این، باید بگوییم چاپ سهبعدی توانایی ایجاد انقلاب در صنایع مختلف را دارد؛ از چاپکردن لوازم ساخت خانه گرفته تا چاپ غذا، همه با چاپ سهبعدی امکانپذیرند.
حالا هم شرکت آسیفرم (Ossiform) موفق به چاپ سهبعدی استخوان شده است. برای استفاده از این استخوانها که از تری کلسیم فسفات، بافتی مانند استخوان، تولید شدهاند کافی است امآرآی انجام بدهید و نتیجه را به این شرکت بفرستید. شرکت آسیفرم مدل سهبعدی استخوان را طراحی میکند و پس از چاپ، استخوان مصنوعی در جراحی قابلاستفاده است.
همچنین محققان دانشگاه کلمبیا توانستهاند دستگاهی بسازند که چیزکیک متشکل از موز، مربا، کره بادامزمینی و نوتلا چاپ میکند. چاپ این چیزکیک تنها با لیزر صورت میگیرد و در صورت پیشرفت دستگاه، امکان چاپ غذاهای شخصیسازیشده فراهم میشود.
علاوه بر موارد ذکرشده، انجمن ملی چشم آمریکا با استفاده از چاپ سهبعدی بافت چشمی تولید کرده است که به درمان بیماری دژنراسیون ماکولا کمک میکند. لازم به ذکر است این تکنولوژی ممکن است برای اهداف منفی هم به کار رود، چراکه میتوان با چاپ سهبعدی بهراحتی اسلحه تولید کرد.
نِکرباتیک شاید از ترسناکترین و عجیب ترین تکنولوژی های اینده باشد. این عبارت از ترکیب ۲ کلمه «نکرو» و «رباتیک» تولید شده است که بهمعنای تبدیلکردن موجودات مرده به ربات است. تیمی از محققان توانستهاند عنکبوتی مرده را به رباتی چنگکی تبدیل کنند که توانایی برداشتن اجسام را دارد. این تکنولوژی در حال حاضر در مراحل اولیه قرار دارد، اما در صورت پیشرفت آن امکان استفاده از حیوانات مرده در علم فراهم میشود.
تصور کنید ساعتی هوشمند داشته باشید که از مواد مضر ساخته نشده است، به محیطزیست آسیب نمیزند و مهمتر از همه با عرق بدن کار میکند. مهندسان دانشگاه گلاسگو با ساخت نوعی ابرخازن که با عرق بدن کار میکند، وجود چنین ساعتی را امکانپذیر کردهاند. این ابرخازنها تنها با جذب یک هزارم میلیلیتر مایع، کامل شارژ میشوند.
مهندسان شیمی دانشگاه پلیتکنیک فدرال لوزان با الهامگیری از برگ درختان، نمونه اولیه دستگاهی را تولید کردهاند که از هوا سوخت تولید میکند. این دستگاه همچون برگ از نور خورشید انرژی میگیرد و با جذب آب موجود در هوا، گاز هیدروژن تولید میکند. این گاز تولیدشده درنهایت به سوخت مایع تبدیل میشود.
درختان نقش مهمی در جذب کربندیاکسید هوا و تبدیل آن به عنصری مفید دارند. حال یکی از تکنولوژی های آینده عملکردی همچون عملکرد درختان دارد؛ ابتدا کربندیاکسید موجود در هوا را جذب میکند، سپس آن را زیر زمین حبس میکند یا از آن سوخت مصنوعی میسازد. این تکنولوژی هماکنون در حال استفاده است، اما اجراکردن آن انرژی بسیار زیادی میخواهد و مقرونبهصرفه نیست.
همه تکنولوژی های آینده عجیب و ترسناک نیستند و بسیاری از آنها در عین سادگی بسیار کارآمدند. باتری شنی هم یکی از تکنولوژیهایی است که در عرصه انرژی غوغا خواهد کرد. مهندسان فنلاندی راهی پیدا کردهاند که شن را تبدیل به باتری کنند. باتریهای شنی انرژی را تا مدت زیادی نگه میدارند.
آیا میدانستید مرگ انسانها به محیطزیست آسیب میزند؟ هربار که جسدی را میسوزانند، بیش از ۴۰۰ کیلوگرم کربندیاکسید وارد اتمسفر میشود. دفن سبز شامل راهکارهایی است که باعث میشود مرگ انسان به طبیعت آسیب نزند و برای آن مفید هم باشد. مثلا در واشنگتن آمریکا امکان تبدیل جسد به کود وجود دارد. تکنولوژی جایگزین دیگری هم وجود دارد که از قارچ استفاده میکند. در این روش جسد میان نوع خاصی از قارچ قرار میگیرد که مواد سمی ناشی از تجزیه آن را خنثی میکنند.
دانشمندان با استفاده از شن، ژل و باکتری موفق به تولید بتنی شدهاند که آن را «بتن زنده» مینامند. این بتن سازگاری بیشتری با محیطزیست دارد و از همه مهمتر قابلیت ترمیمشوندگی دارد. دانشمندان دانشگاه کلرادو بولدر معتقدند این بتنها بخشی از تکنولوژی های آینده را تشکیل میدهند که امکان ترمیمکردن ترکهای خود و جذب مواد سمی هوا را دارند.
یکی از شرکتهای آمریکایی اسکنری ساخته است که تقریبا در هر ساعت صدها نشانگر زیستی را اندازهگیری میکند. مثلا از وضعیت هورمونها گرفته تا میزان چربی کبد با استفاده از این اسکنر ارزیابی میشوند. این اسکنر داده دریافتشده را تبدیل به مدل سهبعدی دیجیتالی از بدن بیمار میکند که به دوقلوی دیجیتال معروف است. وضعیت این دوقلوی دیجیتال در هر زمانی قابلپیگیری است و هربار که اسکن انجام شود، بهروز میشود.
دانشمندان به روشی دست یافتهاند که نورونهای مصنوعی را روی تراشههای سیلیکونی پیادهسازی کنند. هدف آنها از این کار شبیهسازی نورونهای دستگاه عصبی انسان است تا بتوانند خواص الکتریکی آنها را بازسازی کنند. اگر این تکنولوژی به تحقیقات نهایی برسد و راهی برای تأمین انرژی نورونهای مصنوعی پیدا شود، میتوان به درمان آلزایمر و نارسایی قلبی امید داشت.
آیا تابهحال دوست از راه دوری داشتهاید که مدتی طولانی نتوانید او را ملاقات کنید؟ اگر پاسختان مثبت است، به انتظار تکنولوژی های آینده نزدیک بنشینید. مهندسان دانشگاه سیتی هنگکنگ پوست الکترونیکی بیسیمی اختراع کردهاند که با آن میتوانید عزیزانتان را از راه دور در آغوش بگیرید. این پوست الکترونیکی از عملگرهای مکانیکی (actuator) منعطفی تولید شده است که حرکات کاربر را دریافت و پس از تبدیل حرکات به سیگنالهای الکترونیکی، آنها را به پوست الکترونیکی دیگری میفرستند. پوست الکترونیکی مقصد سیگنالها را دریافت و آنها را به ارتعاشاتی تبدیل میکند که حس حرکات شخص اول را بازسازی میکنند.
شاید تصور زندگی بدون اینترنت سخت باشد. با وجود این، نیمی از جمعیت کره زمین به دلایل مختلف به اینترنت دسترسی ندارند. تابهحال شرکتهای مختلفی، از جمله فیسبوک، نقشههایی داشتهاند که اینترنت را همگانی کنند. حال گوگل، غول فناوری، تلاش دارد تا با استفاده از بالنهای هلیومی اینترنت را به مناطق محروم برساند. در همین حین شرکت دیگری هست که شبکه اینترنتی خود را با کمک ریزماهوارهها به مدار پایینی زمین میفرستد و دسترسی به شبکه را برای همه نقاط کره زمین فراهم میکند.
با پیشرفت علم روزانه شاهد بروز تکنولوژیهای جدید هستیم، تکنولوژیهایی که شاید آنها را تنها در فیلم و سریالها دیده بودیم و حالا به واقعیت پیوستهاند. تکنولوژی های آینده در عین ترسناکبودن، قابلیت ایجاد تغییراتی مثبت در صنایع مختلف را دارند.
شما که تحولات دنیا با پیشرفت تکنولوژی را به چشم دیدهاید، چه حسی به تکنولوژیهای نامبرده در مقاله داشتید؟ آیا بهنظر شما این تکنولوژیها فراگیر میشوند؟ بهنظرتان کدامیک بیشترین تأثیر را روی جهان خواهد داشت؟
پاسخ ها