بلانکیت یا جوهر قند

جوهر قند یک ماده شیمیایی همه کاره است و عمدتاً در رنگرزی منسوجات، ساخت خمیر کاغذ، عامل سفید کننده تجاری، سفید کننده مواد غذایی و به عنوان یک عامل مؤثر در درمان مو استفاده می‌شود.

جوهر قند در مجاورت هوا به سرعت تجزیه می‌شود. همچنین هنگامی که در معرض آب قرار می‌گیرد، فرم جامد گازهای گوگردی را آزاد می‌کند که برای تجهیزات و ساختمان ها خورنده هستند.
محلول آبی به طور معمول در مخازن بسته با یک پد نیتروژن ذخیره می‌شود اما به طور کلی، جوهر قند به صورت پودر خشک عرضه می‌شود. این محصولات تجاری ممکن است حاوی تثبیت کننده‌ها، بافرها (فسفات‌ها، کربنات‌ها) و کلات‌ها باشند.

جوهر قند یا بلانکیت برای اولین بار در سال 1906 توسط شرکت BASF در آلمان به صورت پودر تولید شد. در ابتدا محصول با فرآیند گرد و غبار روی به دست آمد.
روی ابتدا در یک محلول آبی با دی اکسید گوگرد به دی تیونیت روی و سپس توسط هیدروکسید سدیم به دی تیونیت سدیم و اکسید روی تبدیل می شود.

 بعداً، فرآیندی توسعه یافت که از آمالگام سدیم حاصل از الکترولیز سلولی جیوه‌ی محلول کلرید سدیم استفاده می‌کند و آن را مستقیماً به دی‌تیونیت سدیم(جوهر قند) با دی اکسید گوگرد تبدیل می‌کند.
این فرآیند ماده‌ای را تولید می‌کند که عاری از فلزات سنگین و در نتیجه پایدار است. BASF بعداً فرآیند فرمت را توسعه داد که در آن فرمت سدیم با بی سولفیت به دی تیونیت سدیم یا همان بلانکیت تبدیل می‌شود.

کاربرد جوهر قند

بلانکیت برای اولین بار برای سفید کردن خمیرهای مکانیکی در دهه 1930 استفاده شد. در ابتدا از جوهر قند در مقادیر کم به عنوان پودر استفاده می‌شد.
اما اثر سفید کننده محدود بود، زیرا زمان سفید کردن و دما بسیار پایین بود. نتایج خوب زمانی به دست آمد که اکسیژن اتمسفر حذف شد.
با معرفی فرآیندهای سفید کنندگی مداوم، استفاده از محلول‌های اختصاصی دی تیونیت یا همان جوهر قند، برای اطمینان از اختلاط همگن آن‌ها با استاک ضروری شد.
گزینه دیگر استفاده از محلول‌های سرد و قلیایی شده بلانکیت است. در دماهای کمتر از 10 درجه سانتی گراد، این محلول‌ها به قدری پایدار هستند که می‌توان آن‌ها را برای مدت طولانی نگهداری کرد.

استفاده در رنگهای VAT

رنگ‌های VAT ، به گروهی از رنگ‌ها گفته می‌شود که فرآیند رنگرزی آن‌ها در یک خمره یا سطل انجام می‌شود. اصلی‌ترین رنگ VAT نیز رنگ نیلی می‌باشد.

رنگهای Vat با استفاده از جوهر قند (دی تیونات سدیم) به عنوان عامل احیا کننده و هیدروکسید سدیم به عنوان قلیایی، مورد استفاده قرار می‌گیرند.

سفید کردن پالپ

از کاربردهای دیگر بلانکیت در صنایع مختلف می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• صنایع غذایی
• چرم سازی
• تصفیه آب
• تصفیه گاز
• عکاسی

• نساجی

• بازیافت
  و….

عوارض جوهر قند

در صورت مصرف خوراکی بلانکیت یا مصرف بیش از اندازه ، می‌تواند عوارض نامطلوبی داشته باشد. از جمله:

• تحریک دستگاه گوارش
• حالت تهوع
• اسهال
• درد شکم
• از دست دادن پرزهای روده و آنتی اکسیدان ها

همچنین به عنوان یک عامل مؤثر در ایجاد دیابت شناخته شده است.
البته همه‌ی این موارد در صورت مصرف بیش از اندازه یا مصرف مستقیم این ماده است.

فرایند ساخت جوهر قند

جوهر قند (بلانکیت) یا هیدروسولفیت سدیم را می‌توان با استفاده از فرمت سدیم – یک محصول جانبی در ساخت پنتا اریتریتول که عمدتاً در صنعت رنگ استفاده می‌شود – تولید کرد. با استفاده از فرمت سدیم در محلول الکلی قلیایی، این محلول با دی اکسید گوگرد واکنش داده و جوهر قند تولید می‌کند.

منبع: دکاموند شیمی

لینک های کوتاه این مطلب: http://gg.gg/12fwxk            https://is.gd/XlJph5