آیا می توان از “هیچ” انرژی استخراج کرد؟

کی از هواداران این ایده، نابغه ی غیر عادی سده ی بیستم نیکلا تسلا بود، یعنی این ایده که چه بسا خلاء دارای مقادیر بی شماری انرژی باشد. اگر چنین باشد، خلاء خوراک رایگان غایی خواهد بود، و می تواند انرژی نامحدود را به معنای واقعی کلمه از هیچ چیز تامین کند. خلاء به جای این که به عنوان تهی و عاری از هر ماده ای در نظر گرفته شود، به معدن غایی انرژی بدل خواهد شد. تسلا باور داشت که می تواند از خلاء انرژی نامحدود استخراج کند، ادعایی که متاسفانه در یادداشت هایش آن را به اثبات نرساند. نخست، انرژی نقطه ی صفر یا انرژی موجود در خلاء گویی قانون اول ترمودینامیک را نقض می کند. گرچه انرژی نقطه ی صفر از قوانین مکانیک نیوتنی سرپیچی می کند، مفهوم انرژی نقطه ی صفر به تازگی سر بر آورده است.

هنگامی که دانشمندان داده های ماهواره پلانک را بررسی کردند، به این نتیجه رسیدند که دست کم ۶۸٫۳ درصد کیهان از «انرژی تاریک» ساخته شده است، انرژی خلاء خالص. یعنی بزرگترین منبع ذخیره انرژی در سرتاسر کیهان خلئی است که کهکشان ها را از هم جدا می سازد. ( این انرژی آنقدر عظیم است که کهکشان ها را از هم دور می کند و چه بسا سرانجام در یک بیگ فریز کیهان از هم بدرد.) انرژی تاریک در هر جای کیهان هست، حتی در اتاق نشیمن شما و درون بدنتان. مقدار انرژی تاریک در فضای بیرونی به راستی نجومی است و از تمام ستارگان و کهکشان ها هم بیشتر است. ما همچنین می توانیم مقدار انرژی تاریک در روی زمین را محاسبه کنیم، که مقداری اندک است، آنقدر کم که نمی شود برای توان دادن به ماشین حرکت دائمی مورد استفاده قرار گیرد. تسلا در مورد انرژی تاریک درست می گفت، ولی در مورد مقدار انرژی تاریک بر روی زمین اشتباه می کرد. شاید هم نمی کرد؟

اگر ما از آخرین نظریه ی فیزیک اتمی برای محاسبه مقدار انرژی تاریک در کیهان استفاده کنیم، به عددی می رسیم که با ضریب ۱۰ به توان ۱۲۰ اشتباه است! این یعنی یک با ۱۲۰ صفر در جلوی آن۱ در تمام فیزیک ، تاکنون این بزرگترین ناهمخوانی بین نظریه و آزمایش بوده است. نکته در آن است که هیچ کس نمی داند چگونه «انرژی هیچ چیز» را محاسبه کند. این یکی از مهمترین پرسشها در فیزیک است ( زیرا که سرانجام سرنوشت کیهان ما را تعیین خواهد کرد)، ولی در حال حاضر ما سرنخی برای چگونگی محاسبه ی آن نداریم. هیچ نظریه ای نمی تواند انرژی تاریک را توضیح دهد، گرچه مدارک تجربی برای وجود آن پیش روی ما هستند.

پس همان گونه که تسلا گمان می کرد، خلاء انرژی دارد. ولی مقدار انرژی برای استفاده به عنوان منبع انرژی مفید به احتمال خیلی اندک است. در بین کهکشان ها مقادیر زیادی انرژی تاریک وجود دارد، ولی مقداری که بتوان روی زمین یافت ناچیز است. ولی نکته شرم آور آن است که هیچ کس نمی داند این انرژی محاسبه می شود، یا از کجا آمده است. پایستگی انرژی از دلایل ژرف و کیهان شناختانه ناشی می شود. هرگونه نقض این قوانین الزاما به معنای جابه جایی ژرفی در درک ما از تکامل کیهان سات و راز انرژی تاریک فیزیکدان ها را وا می دارد که با این پرسش سرشاخ شوند. در حال حاضر انرژی تاریک به عنوان یکی از فصل های بزرگ ناتمام در علم مدرن بر جای مانده که شتاب انبساط کیهان را تسریع می بخشد.