اثر دانینگ-کروگر: برآورد بیش از حد توانایی

اثر دانینگ کروگر چیست

 

اثر دانینگ-کروگر چیست و چه کاربردی در مدیریت دارد؟

اثر دانینگ کروگر یک اختلال روان شناختی بسیار گسترده است که باعث می شود فرد با کمترین اطلاعات و آگاهی ، توانایی ، قابلیت و تبحر خودش را بسیار بیشتر از واقعیت بداند. در این مطلب از شما را با اثر دانینگ کروگر آشنا می کنیم.

سوگیری شناختی یا اثر دانینگ کروگر (به انگلیسی : Dunning kruger effect) یک اختلال روان شناختی بسیار گسترده است که باعث می شود افراد بدون اطلاع از توانایی ها ، قابلیت های خود را بیش از واقعیت ارزیابی کنند ، زمانی که فرد میزان تسلط و تبخر خود در یک حوزه تخصصی را بیشتر از واقعیت ارزیابی میکند دچار اثر دانینگ کروگر شده است. 

 

اثر دانینگ کروگر چیست؟

اثر دانینگ کروگر یک پدیده روانشناختی شایع است که نشان میدهد ، افراد با کمترین توانایی و تسلط در یک موضوع خاص ، خودشان را به عنوان شایسته ترین فرد ارزیابی می کنند.

فردی که دانش و اطلاعات کمی درباره یک موضوع دارد ، توانایی تشخیص اشتباهات خودش را ندارد و همین موضوع باعث می شود در ارزیابی خودش دچار اشتباه شود.

 

در سال 1999 تحقیقی در دانشگاه کرنل توسط دیوید دانینگ  (David Dunning) و جاستین کروگر (Justin Kruger) انجام شد.

مطالعات این دو محقق شامل افراد زیادی به لحاظ توانایی استدلال منطقی ، دستور زبان انگلیسی و حس شوخ طبعی می شد.

 

آنها در نهایت به این نتیجه رسیدند ، افرادی که خود را بهتر از میانگین ارزیابی میکنند ، نتایجی کمت  از میانگین کسب می کنند.  مثلا  فردی که توانایی خود را 62 درصد در نظر گرفته بود ، 12 درصد توانایی داشت. نتیجه تحقیق نشان داد که افراد با مشکل عدم توانایی درک میزان توانایی و عملکرد فکری درگیر هستند.

 

دانینگ وکروگر نتیجه این تحقیق را به این شکل جمع بندی کردند 

افرادی که دانشی کمتر از میزان میانگین ددارند به صورت همزمان با دو مشکل مواجه هستند:

نتیجه گیری اشتباه دارند و بر اساس همان نتیجه گیری های اشتباه مرتکب خطاهای مکرر می شوند. از سویی دیگر به دلیل همین مشکل ، عدم توانایی خود را درک نمی کنند  و متوجه مشکلشان نمی شوند.

 

نمودار اثر دانینگ کروگر

 

نمودار دانینگ کروگر

فرض کنید شما تازه آموزش رانندگی را شروع کنید و بعد از گذشت مدتی کوتاه به این باور می رسید که تسلط کامل برای شرکت در آزمون و دریافت گواهینامه را دارید. در این حالت شما در قله حماقت نمودار قرار گرفته اید. 

 

مدتی که می گذرد متوجه می شوید که هنوز مهارت های لازم را ندارد و از پیشرفت نا امید  می شوید ، در این حالت در قعر ناامیدی نمودار قرار گرفته اید.

اگر زمانی که در قعر نا امیدی قرار دارید اگر منصرف نشوید و ادامه بدهید ، به مرور زمان با کسب دانش و مهارت بیشتر و پشتکار میتوانید به فردی حرفه ای تبدیل شوید.

 

علت ایجاد اثر دانینگ کروگر

داشتن اعتماد به نفس بالا در جوامع به قدری مورد تقدیر و احترام است که افراد معمولا ترجیحشان این است که به جای ارزیابی واقع بینانه خودشان ، به داشتن هوش یا مهارت های گوناگون ، تظاهر کنند.

این اختلال شناختی هم در افراد معمولی و هم افراد باهوش دیده می شود.

 

برخی افراد هم به اشتباه تصور میکنند که تجربه و توانایی های فردیشان در یک حوزه تخصصی ، در سایر حوزه ها قابل تعمیم است. 

در واقع افراد ی که دارای کمترین میزان توانایی و مهارت هستند غالبا خودشان را دست بالا می گیرند. 

 

اثر دانینگ کروگر

 

چه کسانی تحت تاثیر اثر دانینگ کروگر قرار می گیرند

اگر فکر میکنید فقط افراد بی کفایت درگیر اثر دانینگ کروگر هستند کاملا در اشتباهید . 

حتی افراد باهوش و توانا در همان حوزه هایی که نسبت  به آنها تعصب دارند ، نمی توانند عملکرد خود را به صورت واقعی در آن حوزه ارزیابی کنند. 

 

این اثر در افرادی که اطلاعات ثابت و پایه دراره حوزه های مختلف دارند هم مشاهده می شود. به عنوان مثال افرادی که توانایی خود را در یک حوزه بیش از 80 درصد عنوان می کنند ، در واقعیت ، دانش و توانایی بسیار کمتری در آن حوزه دارند. این  اتفاق معمولا به این دلیل رخ میدهد که فرد بدون هیچ دانش و تخصصی شروع به کسب کمی دانش دانش در یک حوزه خاص میکند و تصور میکند که بر تمام بخش های آن حوزه تسلط پیدا کرده است. 

 

این افراد تنها در صورتی متوجه اشتباهشان می شوند که مطالعه بیشتری در همان حوزه داشته باشند و  در نهایت متوجه شوندکه آن حوزه تحصصی تا چه حد گسترده است و میزان اطلاعات آنها تا چه اندازه کم است و برای رسیدن  به تخصص  نیاز به تلاش بیشتر دارند. 

 

چرا افراد درباره دانش و تواناییشان اغراق می کنند

از آنجا که اعتماد به نفس بالا در جامعه مورد تشویق قرار می گیرد ، برخی افراد اغراق کردن درباره دانش و تواناییهایشان را با داشتن اعتماد به نفس اشتباه می گیرند. 

برخی افراد به صورت اغراق آمیزی تصور میکنند حرفهایشان حتما درست است و به دلیل ظاهر با اعتماد به نفسی که دارند بسیار شایسته و متقاعد کننده حرف می زنند و این رفتارشان ناشی از  تمایل شدیدشان به قدرت و احساس برتری در زمینه هوش نسبت به دیگران است. 

 

نوع دیگری از اعتماد به نفس بیش از حد ، اغراق درباره توانایی فردی و تصور واهی افراد نسبت به تواناییهایشان است. افرادی که تواناییهایشان را به شکل اغراق آمیزی ارزیابی می کنند با افکار پوچ و بیهوده درگیر می شوند که نتایج زیان آوری دارد. چنین افرادی بیش از حد  توانایی به خودشان فشار می آورند ، معمولا این اتفاق در ورزش بهتر دیده می شود. برخی ورزشکاران چنان خودشان را تحت فشار قرار می دهند که تا مرز آسیب های جدی پیش می روند. 

 

آیا من تحت تاثیر اثر دانینگ کروگر هستم؟

اگر میخواهید بدانید که تحت تاثیر اثر دانینگ کروگر هستید یا نه ، این  سوال را از خودتان بپرسید :

تا به حال نصیحت یکسانی را از افراد مختلف شنیده اید که آنها را ندیده یا دست کم گرفته باشید ؟

اگر جوابتان مثبت است یعنی احتمالا تحت تاثیر اثر دانینگ کروگر قرار دارید.

بخش هایی از زندگیتان که در آن حوزه ها اعتماد به نفس کامل دارید را بررسی کنید. 

به این موضوع توجه کنید که احتمالا همیشه حق با شما نیست و باید دانش و تخصص بیشتری بدست آورید.

 

راههای جلوگیری از اثر دانینگ کروگر

 

روش های پیشگیری از اثر دانینگ کروگر

برای پیشگیری از اثر دانینگ کروگر در زندگیتان باید با صداقت و به صورت مستمر میزان دانش و نتایج کسب شده خودتان را در حوزه های مختلف بررسی کنید و توانایی هایتان را کورکورانه قبول نکنید. شما باید دائما خودتان را بسنجید و به چالش بکشید تا خطاهای احتمالیتان را کشف کنید. 

 

از متخصصان هر حوزه بخواهید که با آموزش نقاط ضعفتان را بهبود دهند. 

از دوستان یا همکارانتان بخواهید در زمینه ای خاص انتقاد سازنده شان را در اختیار شما قرار دهند و در صورت لزوم شما را نصیحت کنند. 

به صورت مستمر به مطالعه ادامه دهید تا اطلاعاتتان در حوزه ای مشخص ، افزایش پیدا کند. 

 

از بین بردن اثر دانینگ کروگر در زندگی

برای از بین بردن اثر دانینگ کروگر در زندگی چندین راه حل وجود دارد. 

باید به صورت مستمر ، دانش خود را غربال کنید.

نظرات دیگران که دید متفاوتی با شما دارند را در نظر بگیرید. 

به دنبال بازخورد افراد متخصص و معتمد در حوزه های مختلف تخصصی باشید و از نظراتشان استفاده کنید.

پذیرای نظرات و انتقادات سازنده باشد و رفتار تدافعی نشان ندهید. 

به دانستن اطلاعات و مهارت های  مختلف تظاهر نکنید و واقعیت خودتان را بپذیرید.

رشد و یادگیری دائم را اولیوت اصلی در زندگی خود بدانید. 

 

گردآوری : بخش روانشناسی