در لیبی چه خبر است؟

فعلا چنین تمایلی در مصر دیده نمی‌شود. ولی سیسی به صراحت گفته است که امنیت ملی مصر با امنیت ملی لیبی ارتباط دارد. در نتیجه، بعید است که مصر دست روی دست بگذارد و از افزایش نفوذ ترکیه در مرز‌های غربی‌اش جلوگیری نکند. از منظر دخالت خارجی، لیبی به سوریه دیگری تبدیل شده است. با این تفاوت که در لیبی نظام یکپارچه‌ای وجود ندارد. بلکه کانون‌های متفرق قدرت وجود دارند که هیچکدام بدون حمایت خارجی قادر نیستند بر دیگری غلبه کنند.

پارس لاین درگیری‌ها در لیبی مجددا اوج گرفته است. این بار، دولت مستقر در طرابلس که از سوی سازمان ملل متحد به رسمیت شناخته شده است، دست بالا را دارد. این دولت، که تا همین اواخر در محاصره نیرو‌های یک ژنرال لیبی بود، حالا نه تنها محاصره را شکسته بلکه نیرو‌های محاصره کننده را هم در شهر‌های مختلف به عقب رانده است.

پارس لاین ، این روز‌ها لیبی در صدر اخبار منطقه‌ای است. یکی از دو نیروی سیاسی عمده لیبی در حال پیروزی بر نیروی رقیب است. در لیبی دو کانون قدرت وجود دارد که با هم رقیب هستند و سال‌هاست با هم می‌جنگند. قدرت اول، دولت «وفاق ملی» به رهبری فایز السراج است که از حمایت سازمان ملل و کشور‌هایی نظیر ترکیه و قطر برخوردار است. دولت السراج در طرابلس، پایتخت لیبی، مستقر است؛ و قدرت دوم، پارلمان و «ارتش ملی» لیبی به رهبری عقیله صالح و ژنرال خلیفه حفتر است که در طبرق در شرق لیبی مستقر است.

خلیفه حفتر مورد حمایت کشور‌هایی نظیر مصر، امارات و عربستان است. تا همین یک ماه پیش، حفتر و نیرو‌های شرق لیبی، طرابلس را محاصره کرده بودند و برای فتح آن لحظه شماری می‌کردند. اما از یک هفته پیش، با دخالت مستقیم ترکیه، اوضاع لیبی کاملا دگرگون شد و دولت وفاق توانست محاصره را بشکند و چند پایگاه مهم نیرو‌های حفتر را تصرف کند.

سوریه دوم
از زمان سقوط معمر قذافی، دیکتاتور سابق لیبی، در سال ۲۰۱۱ تاکنون، لیبی رنگ اتحاد و یکپارچگی به خود ندید. از آن زمان تا امروز، همواره قدرت‌های مختلف در لیبی با هم کشمکش و اختلاف دارند. در حال حاضر دو نیروی عمده وجود دارد که با هم رقابت می‌کنند: فایز السراج و خلیفه حفتر.

در اواخر ماه آوریل، عقیله صالح، رئیس پارلمان لیبی در طبرق، تلاش کرد با ارائه یک راهکار سیاسی به بحران لیبی پایان دهد. او پیشنهاد کرد که که یک شورای ریاستی متشکل از سه عضو تشکیل شود که هر عضو نماینده یک منطقه لیبی باشد. لیبی سه منطقه عمده (طرابلس، برقه و فزان) دارد.

اندکی بعد از این پیشنهاد، خلیفه حفتر که از حمایت متحدان خارجی اش مطمئن بود، خود را حاکم یگانه لیبی خواند. امری که علاوه بر نگران کردن ترکیه، باعث بروز اختلاف میان حفتر و صالح شد.

در یک ماه گذشته، ترکیه که دشمن سرسخت حفتر است، حمایت نظامی خود از دولت وفاق را دو چندان کرد و باعث پیروزی‌های اخیر آن شد. نیرو‌های دولت وفاق، به کمک ترکیه از موضع تدافعی خارج شده و حالت تهاجمی به خود گرفتند. در مقابل، نیرو‌های حفتر بعد از شکست‌های پی در پی از برخی پایگاه‌های مهم در غرب لیبی عقب نشینی کردند.

مصر برای حل و فصل بحران لیبی راهکار جدیدی پیشنهاد کرده است.

اما شکست‌های پی در پی حفتر، متحدان او را نگران کرد. روز شنبه، مصر میزبان حفتر و صالح بود. عبدالفتاح سیسی، با هدف حل و فصل بحران لیبی، راهکار سیاسی جدیدی مطرح کرد که با راهکار دو ماه پیش صالح شباهت‌های زیادی دارد. مصر پیشنهاد کرده که از روز دوشنبه در لیبی آتش بس اعلام شود و سپس در قالب یک دوره انتقالی ۱۸ ماهه در سه منطقه عمده لیبی انتخابات برگزار شود. همچنین، مصر خواستار خروج شبه نظامیان خارجی از لیبی شد. گفته می‌شود که ترکیه علاوه بر اعزام تجهیزات و مستشاران نظامی به لیبی، تعداد زیادی از پیکارجویان سوری را به این کشور منتقل کرده است.

نیرو‌های شرق لیبی (حفتر و صالح) با راهکار مصر موافقت کرده و خواستار اجرای آن شدند. اما دولت وفاق که در حال پیشروی میدانی است، از ابتکار عمل سیاسی مصر استقبال نکرده است. از این رو، احتمال موفقیت راهکار مصر زیاد نیست. چرا که یکی از طرف‌های نزاع، یعنی دولت وفاق، در تدوین آن هیچ نقشی نداشت.

اما چنانچه دولت وفاق و حامی آن ترکیه، بر راه حل نظامی تاکید کنند، امکان دارد که مصر در کنار امارات و عربستان، حمایت‌های نظامی خود از نیرو‌های حفتر را بیشتر کنند و بار دیگر توازن را به میدان نبرد بازگردانند. فعلا چنین تمایلی در مصر دیده نمی‌شود. ولی سیسی به صراحت گفته است که امنیت ملی مصر با امنیت ملی لیبی ارتباط دارد. در نتیجه، بعید است که مصر دست روی دست بگذارد و از افزایش نفوذ ترکیه در مرز‌های غربی‌اش جلوگیری نکند. از منظر دخالت خارجی، لیبی به سوریه دیگری تبدیل شده است. با این تفاوت که در لیبی نظام یکپارچه‌ای وجود ندارد. بلکه کانون‌های متفرق قدرت وجود دارند که هیچکدام بدون حمایت خارجی قادر نیستند بر دیگری غلبه کنند.