یحیی بازیاری زاده؛ زمینلرزه اخیر تهران و اولویت هلال احمر
یحیی بازیاری زاده*؛ همزمانی بیماری کووید-19، هفته جمعیت هلال احمر و وقوع زمین لرزه اخیر به مرکزیت دماوند که بار دیگر اصطلاح "زمین لرزه تهران" به عنوان نماد یادآور یک هشدار ملی که هر از چند گاه به دلیلی در عرصه ی افکار عمومی و رسانه ای برجسته میشود را در کانون توجه قرار داد.
آسیبپذیری کلان شهر تهران در مقابل زمینلرزه به یکباره پدید نیامده است؛ آنچنان که توسعه فیزیکی-کالبدی این شهر نیز به یکباره حادث نگردیده و در گذر زمان و به صورت پیوسته تا به امروز در حال ادامه بوده است. بنابراین کاهش آسیبپذیری این کلان شهر نیز به یکباره ناشدنی بوده و مستلزم روندی ادامهدار در قالب یک برنامه با سنجش جوانب مختلف آن ممکن میشود وگرنه هر از چند گاه و به دلیل وقوع رویدادی، سخن گفتن از ضرورت و اهمیت پرداختن به این مساله بدون یک برنامه ضمانت شده از حیث منابع و مشارکت عمومی، در عمل تاثیری بر کاهش آسیب پذیری و تبعات وقوع زمین لرزه ای بزرگ در پایتخت کشور نخواهد داشت.
یکی از سرفصل های مهم برنامه ملی کاهش آسیبپذیری شهر تهران در مقابل زمین لرزهی احتمالی، آموزش پیشگیرانه همگانی می باشد.
ملی از این جهت که وقوع زمینلرزه در تهران با توجه به پایتخت بودن، تاثیراتش از این کلان شهر فراتر رفته و سراسر کشور را در بر خواهد گرفت.
پیشگیری، در ادبیات مدیریت بحران، یکی از مراحل مهم پیشاوقوع سوانح بوده که استمرار برنامهمند اجرای آن در سطوح و ابعاد مختلف میتواند با کاهش طیفی از آسیب پذیریها، آمادگی جامعه و از جمله آمادگی روانی برای مواجهه با زمینلرزه احتمالی را ارتقاء بخشد.
یکی از مهمترین روشهای پیشگیری و ارتقای آمادگی جامعه، آموزشهای پیشگیرانه و آمادگی بخش در زمینههای مرتبط با زمینلرزه و تبعات آن میباشد.
فراروی از محدوده شعار و برنامه های ناپیوسته و ناپایدار در برخی موارد با غالبتر بودن سویههای ظاهری بر اثربخشی و گذار به یک برنامه مدون مستمر علمی و اصولی، نظیر نظام واکسیناسیون کشور، میتواند زمینه برونرفت از وضعیت فعلی در زمینه آموزش همگانی به عنوان یک اولویت ملی را فراهم آورد.
جمعیت هلال احمر که این روزها هفتهای به نام و عنوان خود را در حال سپری کردن می باشد، به موجب اساسنامه و قانون مدیریت بحران به عنوان معین دولت در امدادرسانی در سوانح و حوادث بزرگ مقیاس، متولی ملی آموزش همگانی پیشگیرانه و آماددگی بخش به اقشار مختلف جامعه است که بنا بر همین ضرورت، از چهار سال پیش معاونتی تحت عنوان آموزش و پژوهش نیز در ساختار آن تشکیل شده است.
احاله ماموریت سترگ ملی آموزش پیشگیرانه و آمادگیبخش عمومی به جمعیت هلال احمر بدون پیشبینی و تامین منابع مالی و پشتیبانی مورد نیار در حدود این مسئولیت خطیر از سوی دولت و مجلس، متردادف با فراتر نرفتن مسئولیت خطیر آموزش همگانی از محدوده فعلی خواهد بود.
آموزش همگانی که در دوران همه گیری کووید-19 با تنگنا و محدودیت تداوم آموزش حضوری و سنتی نیز مواجه می باشد، نیازمند نوآوریهای آموزشی برای ارتقای ضریب نفوذ آموزش های پیشگیرانه آمادگی بخش به گوانهای متوازن در جامعه بوده که تحقق آن در گرو حمایت دولت و مجلس از جمعیت هلال احمر در تحقق بخشی به این رسالت مهم و خطیر ملی می باشد.
با توجه به همزمانی آغاز دوران جدید مدیریتی در جمعیت هلال احمر با آغاز به کار مجلس یازدهم و تجارب ارزشمند ریاست جدید جمعیت هلال احمر در بدنه یکی از وزارتخانه های کلیدی دولت و آشنایی با ماهیت ارتباط با قوه قانونگذاری و مکانیزم های مربوطه، مناسب خواهد در دورانی که کشور با دشواری های اقتصادی مواجه می باشد، تمهیدات و رایزنی های لازم با دولت و مجلس برای تامین منابع مورد نیاز تحقق بخشیدن به ماموریت حیاتی آموزش های پیشگیرانه آمادگی بخش و نیزپیش بینی تقویت، تجهیز و توسعه معاونت نوبنیاد آموزش و پژوهش جمعیت هلال احمر به عنوان متولی راهبری تکلیف قانونی و ملی آموزش پیشگیرانه همگانی به انجام رسد.
دولت و مجلس نیز میتوانند با درک اهمیت حیاتی این مقوله، همراهی های عملی منجر به نتیجه را در پیوند با جمعیت هلال احمر معمول نمایند. برنامهریزی برای اجرای مستمر و اثربخش آموزش همگانی پیشگیرانه و آمادگی بخش، یک اولویت ملی بوده که کم و کیف پیامدهای زمینلرزه احتمالی تهران با بزرگایی بالاتر از آنچه اخیرا تجربه شد می تواند میزان الحراهای برای سنجش کارآیی و اثربخشی آن در سایه همراهی و حمایت های دولت و مجلس باشد.
*معاون پیشین آموزش و پژوهش جمعیت هلال احمر هرمزگان
پاسخ ها