خرید سهام دولت در قالب صندوق ETF به صرفه است؟

پذیره نویسی سهام دولت تا ۳۱ اردیبهشت‌ماه ادامه دارد. برخی معتقدند با توجه به تخفیف ۲۰ تا ۳۰ درصدی در نظر گرفته شده برای واحد‌های صندوق ETF واسطه‌گری مالی یکم با نماد دارا یکم، خرید سهام دولت صرفه اقتصادی دارد، اما برخی نظر مخالفی دارند

پارس لاین پذیره نویسی سهام دولت در پنج بانک و بیمه دولتی از هفته پیش شروع شده و تا آخر اردیبهشت‌ماه ادامه دارد. هر کس می‌تواند با کد ملی یا کد بورسی خود از طریق کارگزاران بازار سرمایه یا از طریق ۹ بانک منتخب، حضوری یا غیرحضوری نام‌نویسی کنند. حداکثر منابع مورد نیاز برای این پذیره‌نویسی دو میلیون تومان است و در هفته اول خردادماه مشخص می‌شود که به هر کس چقدر سهام دولتی رسیده.

پارس لاین ، سهامی که قرار است در قالب ETF عرضه شود ۲۳هزار و ۸۰۰میلیارد تومان است و با توجه به اینکه قانون‌گذار حداکثر ۳۰درصد تخفیف در نظر گرفته است آن چیزی که از سرمایه‌گذاران دریافت می‌شود حدود ۱۶هزار و ۷۰۰میلیارد تومان خواهد بود. کسانی که در بازار سرمایه فعال نیستند، می‌توانند بر اساس کد ملی‌شان از طریق بانک‌های منتخب بانک ملی، سپه، مسکن، کشاورزی، رفاه کارگران، ملت، تجارت، صادرات ایران و قرض‌الحسنه مهر ایران پذیره‌نویسی کنند.

آن‌هایی که کد بورسی دارند، می‌توانند صندوق ETF سهام دولت را با نماد «دارا یکم» در بورس پیدا کنند. زمان ثبت سفارش برای واحد‌های این صندوق در بورس بین ساعت دو تا چهار بعد از ظهر هر روز است. قیمت هر واحد صندوق ETF دارا یکم ۱۰ هزار تومان است و هر کد ملی می‌تواند حداکثر دو میلیون تومان یعنی ۲۰۰ واحد صندوق سرمایه‌گذاری را بخرد. از آنجایی که شیوه واگذاری سهام مثل عرضه اولیه است، فرقی نمی‌کند امروز پذیره‌نویسی کنید، یا فردا. در نهایت سهام صندوق به طور مساوی بین همه خریداران تقسیم می‌شود. خرید سهام دولت محدودیت سنی ندارد و می‌توان از کد ملی فرزندان هم برای خرید سهام دولت استفاده کرد.

موافقان: خرید سهام دولت صرفه اقتصادی دارد

تخفیفی که دولت برای عرضه سهامش در نظر گرفته، یکی از دلایلی است که نشان می‌دهد خرید واحد‌های سرمایه‌گذاری صندوق دارایی یکم می‌تواند به صرفه باشد. قیمت واحد‌های این صندوق با تخفیف ۲۰ درصدی نسبت به میانگین یک ماه اخیر قیمت سهام شرکت‌ها در بورس و حداقل ۷۰ درصد قیمت زمان عرضه در نظر گرفته شده است.

با این حساب می‌توان گفت: تخفیف سهام این صندوق به ۳۰ درصد می‌رسد و می‌تواند فرصت خوبی برای خرید باشد. شرکت‌هایی که سهامشان در قالب صندوق ETF عرضه می‌شود، عموما شرکت‌های موفق و پربازدهی هستند. مثلا بانک ملت در یک سال گذشته بازدهی ۲۵۰ درصدی داشته. بازدهی بانک صادرات در یک سال گذشته تقریبا ۱۵۰ درصد و بازدهی بانک تجارت در این مدت ۱۸۰ درصد بوده است. این ارقام در گروه بانک‌ها بازدهی قابل توجهی به حساب می‌آید. از طرف دیگر بازدهی سهام بیمه البرز در یک سال گذشته ۵۵۰ درصد و بیمه اتکایی امین در این مدت ۴۷۰ درصد بوده و در بین بهترین شرکت‌های بورسی قرار دارند. با واگذار شدن سهام دولت در این شرکت‌ها مردم می‌توانند در بازدهی مثبت آن‌ها شریک شوند.

امکان خرید بدون کد بورسی یکی دیگر از مزایای شرکت در این طرح است. تا پیش از این سود حاصل از عرضه سهام شرکت‌های دولتی صرفا در انحصار بورس‌باز‌ها بود، اما در این طرح همه مردم صرفا بر اساس کد ملی می‌توانند سهام بخرند و از تخفیف آن استفاده کنند. این مورد می‌تواند به یک مشوق برای سرمایه‌گذار‌ها به بورس باشد. از آنجا که زمان قانونی فروش سهام حداقل دو ماه آینده است، سرمایه‌گذار‌ها در این مدت فرصت دارند تا برای دریافت کد بورسی اقدام کنند.

خرید سهام دولت حداکثر دو میلیون تومان پول لازم دارد. با دو میلیون تومان گزینه‌های زیادی برای سرمایه‌گذاری پیش روی سرمایه‌گذار‌های خرد نیست، اما با خرید سهام صندوق ETF، سرمایه‌گذار‌ها می‌توانند در سود عملکرد بانک‌ها شریک شوند.

مخالفان: خرید سهام دولت صرفه اقتصادی ندارد

عرضه سهام دولت در صندوق‌های ETF در کنار مزایایی که دارد، از نگاه برخی آنچنان به‌صرفه نیست. آن‌ها هفت دلیل برای این ادعایشان دارند و خرید سهام دولت را برای سرمایه‌گذار‌ها توصیه نمی‌کنند.

تخفیف ۲۰ درصدی در نظر گرفته شده برای عرضه واحد‌های صندوق ETF پایین‌تر از تخفیف عرضه اولیه بورس است. شرکت‌هایی که در بورس عرضه می‌شوند عموما بین ۵۰ تا ۶۰ درصد ارزش واقعی‌شان قیمت می‌خورند. برای همین است که خرید سهام عرضه اولیه عموما سود دو برابری دارد. با این حساب می‌توان گفت: تخفیف در زمان عرضه اولیه بین ۴۰ تا ۵۰ درصد است، اما تخفیف صندوق ETF سهام دولت ۲۰ درصد و در بالاترین حد، ۳۰ درصد خواهد بود.

قیمت در نظر گرفته شده برای سهام دولت بالا است. چراکه نرخ واحد‌های صندوق ETF بر اساس میانگین قیمت سهام شرکت‌ها در یک ماه اخیر محاسبه شده است. در این یک ماه قیمت سهام در بورس رشد چشمگیری داشته و اغلب سهم‌ها بیش از ۵۰ درصد رشد کرده‌اند. این مورد باعث شده نگرانی‌ها از حباب‌دار بودن قیمت سهام بیشتر شود. ممکن است ارزش واقعی این سهام کمتر از قیمت معامله آن‌ها در بازار بورس باشد.

کسانی که واحد‌های سرمایه‌گذاری صندوق ETF را می‌خرند تا دو ماه امکان فروش ندارند. این خواب دو ماهه پول، خیلی‌ها را از خرید سهام دولت منصرف می‌کند. چراکه سرمایه‌گذار‌های بورس در این دو ماه می‌توانند سود بیشتری به جیب بزنند. در حال حاضر بورس‌باز‌ها روزانه حدود چهار تا پنج درصد سود می‌کنند. حتی در شرایط عادی یک سهامدار نه‌چندان حرفه‌ای می‌تواند به راحتی ماهانه ۲۰ درصد سود کند و برای همین تخفیف ۲۰ یا ۳۰ درصدی برای دو ماه آنچنان جذاب نیست.

احتمال ریزش بورس در دو ماه آینده دور از انتظار نیست. از اول سال تا حالا شاخص بورس بی‌وقفه در حال رشد بوده و حالا به نزدیکی یک میلیون واحد رسیده است. اول سال شاخص در محدوده ۵۰۰ هزار واحد قرار داشت و تا اینجای کار رشد نزدیک به دو برابری را پشت سر گذاشته. کارشناسان معتقدند با توجه به رشد بدون توقف بورس، در آینده نزدیک شاهد اصلاح شاخص خواهیم بود. اصلاحی که ممکن است نصف سود به دست آمده را از بین ببرد. در صورت چنین اتفاقی ممکن است شاخص کل تا ۲۰۰ هزار واحد کاهش پیدا کند. این اصلاح احتمالی طبیعتا روی قیمت سهام دولت هم تاثیر می‌گذارد و باعث می‌شود ارزش واحد‌های سرمایه‌گذاری صندوق ETF کاهش پیدا کند.

فشار فروش سهامداران در دو ماه آینده اصلا دور از انتظار نیست. کارشناسان پیشبینی می‌کنند ممکن است در روز آغاز معاملات واحد‌های صندوق ETF خیلی از سرمایه‌گذاران واحد‌های خود را به فروش بگذارند. این فشار فروش می‌تواند قیمت واحد‌ها را به طور غیرواقعی کاهش دهد. این کاهش قیمت حتی می‌تواند قیمت سهام اصلی شرکت‌ها را هم تحت تاثیر بگذارد و برای سهامداران آن‌ها دردسر کند.

پشت هر صندوق‌های سرمایه‌گذاری ETF یک تیم باتجربه است که می‌داند چه زمانی سهام بخرد و چه زمانی بفروشد. برای همین عموما کارشناسان تازه‌وارد‌ها را به سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها تشویق می‌کند. با این وجود صندوق ETF سهام دولت بدون مدیریت است. به این معنا که بازارگردان نمی‌تواند سهام شرکت‌های دولتی را در زمان سود نگه دارد و در زمان ضرر بفروشد. برای همین اگر سهام بانک‌ها در آینده با کاهش قیمت روبرو شود، ارزش واحد‌های صندوق ETF کاهش پیدا می‌کند. این مورد ریسک سرمایه‌گذاری در صندوق دارایی یکم را از دیگر صندوق‌های سرمایه‌گذاری بیشتر کرده است.

خرید سهام دولت کد بورسی لازم ندارد، اما فروش آن چرا. با این حساب خریدار این صندوق‌ها به هر صورت باید کد بورسی بگیرد تا بتواند سهام خود را بفروشد. این مورد باعث شده جذابیت سهام دولت برای کسانی که تصمیمی برای ورود به بورس و پذیرش ریسک آن ندارند، کاهش پیدا کند.