آیا محصولات جدید ایران خودرو و سایپا اقتصادی است؟

چهارشنبه دو هفته پیش (۳۰ بهمن) در مراسمی با حضور رئیس جمهوری، ایران خودرو و سایپا چهار خودروی جدید خود را در حیاط هیات دولت به نمایش گذاشتند. با توجه به بی پولی دو خودروساز، اقتصادی بودن تیراژ تولید و سود دهی آن‌ها محل پرسش است. باید دید خودروسازان قادر به سودده کردن این پروژه‌ها هستند یا خیر؟

شنیده‌ها حاکی است تولید ۱۰ هزار دستگاه رُهام، پنج هزار دستگاه کراس کانتری و به همین مقدار دنا پلاس توربو اتوماتیک و سمند K. ۱۳۲ در سال نخست برنامه ریزی شده است.

در این زمینه یک عضو هیات علمی گروه منهدسی خوردو دانشگاه علم و صنعت به ایرنا گفت: خودروسازان کشور در دو سال گذشته چالش‌های زیادی را تجربه کردند که مهمترین آن‌ها اعمال تحریم هاست.

«امیرحسن کاکایی» اظهارداشت: تحریم‌ها سبب قطع روابط خارجی شده و ظرفیت‌های تولید را کاهش داده یا با توقف مواجه کرد، در حالی که ۲۸ خودروساز خصوصی کشور به دلیل اقدام نکردن در زمینه داخلی‌سازی با توقف تولید مواجه شدند، ایران‌خودرو و سایپا با سرمایه‌گذاری در این عرصه فقط تیراژ تولیدشان با کاهش مواجه شد.

وی بیان داشت: انتظار می‌رود تا پایان امسال دو خودروساز بزرگ کشور بین ۸۰۰ تا ۸۵۰ هزار دستگاه تولید داشته باشند، تولیدی که با توان داخلی بیشتر عرضه شده است.

این کارشناس صنعت خودرو ادامه داد: تحریم‌ها سبب شد توان خودروسازان داخلی رشد کند و با اراده دولت و خودروسازان چهار خودروی جدید رونمایی شد، در بین آن‌ها خودرو K. ۱۳۲ یک خودروی جدید با پلتفرم جدید بوده و در حقیقت پلتفرم به روز رسانی شده پژو ۳۰۱ است.

وی درباره این خودرو یادآور شد: با اجرایی شدن برجام شرکت ایکاپ (شرکت مشترک ایران خودرو و پژو فرانسه) شکل گرفت که تولید خودرو‌های پژو ۲۰۸، پژو ۲۰۰۸ و پژو ۳۰۱ را برنامه‌ریزی کرده بود، هرچند پروژه ۳۰۱ استارت خورد، اما کل پلتفرم آن در اختیار ایران قرار نگرفت، در ابتدای کار مقرر بود ۵۰ تا ۶۰ درصد قطعات آن از خارج وارد شود و در داخلی سازی آن چینی‌ها نیز مشارکت داشته باشند.

کاکایی خاطرنشان‌کرد: پس از تحریم‌ها طراحی داخلی با کمک گرفتن از چینی‌ها انجام شده و اکنون بسیاری از قطعات این پلتفرم در داخل تولید می‌شود و با همین سرمایه‌گذاری تولید K. ۱۳۲ در دستور کار قرار گرفت.

وی اضافه‌کرد: دنا پلاس توربو شارژ اتوماتیک نیز با تغییری بزرگ نسبت به نوع قبلی وارد بازار خواهد شد، اما رهام و کراس کانتی سایپا با طراحی پلتفرم جدید با کمک چینی‌ها و سرمایه‌گذاری مشترک پژو سیتروئن کلید خورد.

استاد دانشگاه علم و صنعت گفت: با اجرایی شدن تحریم‌ها، خودروسازان دو راه حل پیش رو داشتند، یا باید این پروژه‌های نصفه و نیمه را رها می‌کردند یا به تکمیل آن‌ها می‌پرداختند که راه دوم را انتخاب کردند.

وی خاطرنشان‌کرد: اکنون و با تولید خودرو‌های جدید، از نظر فنی این کار انجام شده و نشان دادیم بدون کمک خارجی‌ها نیز قادر به انجام کار هستیم، اما نگرانی اصلی احتمال غیر اقتصادی بودن این پروژه‌هاست و همه چیز به چگونگی سیاستگذاری سیاستگزاران بستگی دارد.

لزوم کنار گذاشتن قیمت‌گذاری دستوری

کاکایی، سال ۹۹ را به مثابه «نیمه دوم مربیان» سیاستگزاران توصیف کرد که اگر تصمیم درستی گرفته و قیمت‌گذاری دستوری را کنار بگذارند، تنوع تولید محقق شده و ظرفیت‌های دیگری شکوفا می‌شود.

وی ادامه داد: در غیر این صورت و با ادامه قیمت‌گذاری دستوری (نظیر اینکه امروز خودرو‌ها به قیمت‌های بهمن‌ماه پارسال فروخته می‌شود)، اقتصادی بودن تولید خودرو‌های یاد شده در هاله‌ای از ابهام قرار خواهد گرفت؛ این در حالی است که فقط قیمت فولاد در این بازه زمانی دو برابر شده و قیمت خودرو باید افزایش می‌یافت.

این کارشناس صنعت خودرو تاکیدکرد: اگر خودروسازان سال آینده را اقتصادی و نه سیاسی عمل کنند، سال شکوفایی این صنعت می‌تواند باشد.

وی یادآورشد: این چهار خودرو از استاندارد‌های ۸۵‌گانه مدنظر سازمان ملی استاندارد و همچنین استاندارد یورو ۵ برخوردارند و اگر اوضاع خوب باشد، نه تنها در بازار ایران به توفیق می‌رسند بلکه قابلیت صادرات نیز خواهند یافت.

کاکایی با اشاره به پروژه تولید سمند در دهه‌های ۷۰ و ۸۰، اظهار داشت: آن زمان این پروژه با هزینه‌های بالایی همراه شد، اما امروز خودروسازان از فناوری‌های نوین طراحی حداکثر استفاده را برده و با استفاده از امکانات واقعیت مجازی، روش‌های تولید سریع و استفاده از رایانه، هزینه‌ها را کاهش خواهند داد.

وی معتقد است ایران‌خودرو و سایپا در شرایط بی‌پولی و تحریم، این پروژه‌ها را با چنگ و دندان به پیش برده‌اند و پیش‌بینی می‌شود هزینه‌های تولید این دو خودروساز حتی به قیمت ریالی قابل قیاس با دهه‌های ۷۰ و ۸۰ نباشد و این حرکت بزرگی است.

عضو هیات علمی گروه مهندسی خودرو دانشگاه علم و صنعت، درخصوص تیراژ عنوان شده برای این خودرو‌ها نیز گفت: همیشه تیراژ در سال نخست تولید بین ۱۰ تا ۲۰ هزار دستگاه است و پس از آن در سال‌های آینده می‌تواند تا ۱۵۰ هزار دستگاه افزایش یابد؛ در این زمینه در دناپلاس توربوشارژ اتوماتیک که با تغییرات جزئی نسبت به نسخه قبلی همراه شده مشکلی وجود ندارد.

وی در عین حال شمارگان تولید سه خودروی دیگر را در گرو چگونگی بازاریابی این دو خودروساز برشمرد.

کاکایی یادآورشد: با توجه به استاندارد‌های جدید ۸۵‌گانه و کنار رفتن خودرو‌هایی مثل پژو ۴۰۵ و پراید از خط تولید، این پروژه‌ها هر چند گران‌ءتر، اما می‌توانند به تیراژ اقتصادی برسند و همه چیز به چگونگی ادامه کار بستگی دارد.

مشخصات خودرو‌های جدید

K. ۱۳۲ محصول جدید ایران خودرو یک سدان در رده C. است و با توجه به الگوی درب ها، نمای جانبی، کاپوت، شیشه‌ها و زاویه‌های داشبورد از پلتفرم PF ۱ گروه PSA در K. ۱۳۲ استفاده شده است.

بر اساس برنامه‌های ایران خودرو، نمونه نهایی K. ۱۳۲ در تابستان سال ۹۹ به صورت رسمی وارد خط تولید خواهد شد.

K. ۱۳۲ مانند پژو ۳۰۱ به امکاناتی نظیر دو کیسه هوا، تهویه دستی، کروز کنترل، نمایشگر لمسی و ... مجهز است.

دنا پلاس توربو اتوماتیک نسبت به آخرین نسخه دنا تغییرات فنی بسیاری به خود دیده، موتور بهتری دارد و تعادل و پایداری‌اش بالا رفته است. افزایش توان موتور، سیستم خنک‌کاری بهتر و هماهنگی بیشتر در تعویض دنده از جمله مشخصه‌های بارز این خودرو ذکر شده است.

همچنین، دو محصول سدان و کراس‌اوور (نیم‌شاسی) تولیدی گروه سایپا با اتکا به مگاپلت‌فرم ایرانی SP ۱۰۰ طراحی شده‌اند و قرار است در سال ۹۹ به تولید انبوه رسیده و به بازار عرضه شوند.

مدل سدان این خودرو‌ها در چند تیپ مختلف و با بهره‌گیری از موتور توربوشارژ و سایر امکانات روز تولید خواهد شد.

مدل کراس‌اوور نیز در انتهای سال آینده و در چند تیپ با بهره‌گیری از استاندارد‌ها و امکانات روز جهانی عرضه خواهد شد.