آیا نگه داشتن بیش از حد ادرار خطرناک است؟

شما هم به طور گاهگاهی ممکن است مجبور شده باشید ادرارتان را نگه دارید، چرا که دستشویی در دسترس‌تان نیست. اما آیا این نگه داشتن ادرار به جز آزارنده بودن ممکن است مشکلات درازمدتی هم ایجاد کند؟

ایسنا: شما هم به طور گاهگاهی ممکن است مجبور شده باشید ادرارتان را نگه دارید، چرا که دستشویی در دسترس‌تان نیست. اما آیا این نگه داشتن ادرار به جز آزارنده بودن ممکن است مشکلات درازمدتی هم ایجاد کند؟

یکی از مشکلاتی که نگهداشتن ادرار برای مدت‌های طولانی به خصوص در زنان ممکن است ایجاد کند، افزایش خطر عفونت‌های ادراری است. هنگامی که ادرار در مثانه نگهداشته می‌شود،  محل مناسبی برای رشد باکتری‌ها فراهم می‌آید و احتمال ایجاد عفونت افزایش می‌یابد. هنگامی که ادرار به طور مرتب رها نمی‌شود، باکتری‌های ممکن است از مثانه به سوی حالب و کلیه‌ها بالا روند و عفونت مجاری ادراری را باعث شوند.

این عفونت‌های مجاری ادراری نیاز به درمان آنتی‌بیوتیکی دارند، بنابراین باید همیشه درباره نشانه‌های اولیه این عفونت‌ها با دکترتان صحبت کنید. از جمله نشانه‌های این عفونت‌ها می‌توان به میل شدید به ادرار کردن که برطرف نمی‌شود، احساس سوزش موقع ادرار کردن، ادرار مکرر، خروج مقادیر کم ادرار، ادرار کدر یا تغییر رنگ یافته و درد لگنی.

درمان نکردن عفونت مجاری ادراری می‌تواند به عوارض خطرناکتری مانند عفونت کلیه بینجامد.

نگهداشتن بیش از حد ادرار همچنین ممکن است به ضعف عضلات احاطه‌کننده مثانه منتهی شود و اگر برای برای مدت‌های طولانی ادامه یابد، به مشکلاتی مانند درد یا بی‌اختیاری ادرار می‌انجامد. این عارضه به خصوص هنگامی که عضلهث «دترسور» در پشت مثانه منقبض می‌شود و آن را در مقابل اسفنکتر بسته پیشابراه می‌فشارد.  انقباض مداوم این عضله باعث ضعیف شدن آن  و ناتوانی‌اش در انقباض یا انبساط به طور مناسب در هنگام نیاز می‌شود. این وضعیت به ناتوانی کنترل ادرار یا ناتوانی در تخلیه کامل ادرار از مثانه حین ادرار کردن می‌انجامد.

یک عارضه احتمالی دیگر نگه داشتن بیش از حد ادرار سنگ‌های ادراری است که ممکن است در صورت تخلیه نشدن کامل مثانه درون آن تشکیل شوند. این توده‌های سخت مواد معدنی می‌توانند باعث درد شکم، در هنگام ادرار کردن، ظاهر شدن خون در ادرار و سایر علائم شوند.

مواد شیمیایی دفع شده در ادرار به هم می‌چسبند و بلورهایی را تشکیل می‌دهند. این بلورها درطول زمان سخت می‌شوند و سنگ‌های مثانه را تشکیل می‌دهند. گاهی سنگ‌های مثانه ناشی از عارضه‌ای زمینه‌ای است که مانع از تخلیه کامل مثانه می‌شود، از جمله هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات و مثانه نوروژنیک.

همچنین نگه داشتن ادرار می‌تواند به طور موقت فشار خون را بالا ببرد. یک پژوهش در این باره نشان می‌دهد نگهداشتن ادرار دست کم برای سه ساعت پس از ادرار کردن قبلی خطر افزایش فشار خون سیستولی و دیاستولی را در زنان میانسال بالا می‌برد. به همین علت است که شما همیشه باید پیش از اندازه‌گیری فشار خونتان مثانه‌تان را خالی کنید.

دقیقا معلوم نیست که نگهداشتن ادرار چگونه باعث تغییر فشار خون می‌شود. اما تصور می‌شود که انبساط مثانه می‌تواند فشار خون را بالا ببرد، زیرا باعث افزایش فعالیت دستگاه عصبی سمپاتیک می‌شود. این افزایش فعالیت  به افزایش سرعت ضربان قلب، منقبض شدن شریانچه‌ها و افزایش مقاومت عروق محیطی منجر می‌شود.

بالاخره یک عارضه وخیم‌تر هم با نگهداشتن بیش از حد ادرار ربط داده شده است: سرطان مثانه. نظریه ارائه شده این است که هنگامی که ادرار برای مدت طولانی در مثانه نگهداشته می‌شود، باکتری‌ها می‌توان در آن تجمع یابند و رشد کنند و به التهاب و تحریک بافت پوشاننده مثانه بینجامند. این التهاب مزمن می‌تواند به آسیب DNA سلول‌ها در این منطقه منجر شود که احتمال سرطانی شدن آنها را افزایش می‌دهد. البته به گفته کارشناسان، در حال حاضر شواهد کافی درباره اینکه نگهداشتن مثانه عامل خطرسازی برای سرطان مثانه به شمار آورد، وجود ندارد.

در مجموع بهتر است کاری کنید که نیازی به نگهداشتن طولانی‌مدت ادرار نداشته باشید. هر دو تا سه ساعت یک بار سایر کارهایتان را متوقف کنید و پیش از اینکه میل به ادرار کردن در شما شدید شود، برای خالی کردن مثانه‌تان به دستشویی بروید.