در 3 سال گذشته بر دولت و مردم چه گذشت؛ بیخوابیهای حسن روحانی؛ در سه سال گذشته، تنها تحریم نبود که دولت روحانی را با مشکلات مواجه کرد، بلکه عوارض آن بارها برای مردم چالش ایجاد کرده است. کرونا، آخرین نمونه از مسائل پیشآمده برای دولت است که به گفته رئیسجمهور در اسفند سال گذشته و فروردین و اردیبهشت امسال صادرات کشور را تقریبا به تعطیلی کشاند.
رئیسجمهور، آخر هفتهای که گذشت فرصت را مناسب دید تا از سختیهای سه سال گذشته بگوید؛ سهسالی که رئیسجمهور پیشین آمریکا با خروج از برجام بر ایران سخت گرفت و دولت روحانی را با چالشهای اقتصادی بسیاری روبهرو کرد.
شرق در ادامه نوشت: رئیسجمهور، زمان خروج ترامپ از برجام تا امروز را «سه سال جنگ تحمیلی اقتصادی» نامیده و خدا را گواه گرفته شبی نبوده که با خیال آسوده سر به بالین بگذارد. او گفته در همه این سه سال احساسش همان احساس هشت سال دوران دفاع مقدس و مسئولیتهایی که در جنگ داشته، بوده است. روحانی در زمان جنگ ایران و عراق، در چند مقطع ریاست ستاد قرارگاه مرکزی خاتمالانبیا، فرماندهی پدافند هوایی کل کشور و معاونت جانشین فرماندهی کل قوا را بر عهده داشته و نشان درجه یک نصر را دریافت کرده است.
او روز پنجشنبه به سختیهای مردم اشاره کرده و گفته است: «اینکه مردم صبح بابت تأمین مایحتاج خود در مغازه میروند احساس رنج میکنم، وقتی میبینم اجناس از قیمت تعادلی خود خارج شده است. سه سال ما را در تحریم شدید و یک جنگ بینظیر قرار دادند. منابع مالی ما را در دنیا قفل کرده و نگذاشتند از منابع مالی خود استفاده کنیم و اجازه ندادند نفت و میعانات گازی را صادر کنیم و در سایر صادرات برای ما مشکل درست کردهاند».
اما بر روحانی در این سه سال چه گذشته که خواب را بر او حرام کرده بود؛ نیمه اردیبهشت سال ۹۷، دونالد ترامپ همانطور که بعد از پیروزی در انتخابات وعده داده بود، از توافق ۱+۵ بهصورت یکطرفه خارج شد و بالاترین سطح از تحریمهای اقتصادی را علیه ایران اعمال کرد. در این سالها افزایش قیمت ارز و طلا چنان شتاب و صعود داشت که بر سبد خرید مردم فشار بسیاری وارد شد که تحریمهای آمریکا و عدم فروش نفت از دلایل اصلی کاهش ارزش پول ملی و گرانیها عنوان شد.
دی ۹۶ تجمعی در شهر مشهد با عنوان «نه به گرانی» و در اعتراض به سیاستهای اقتصادی دولت برگزار شد، کم کم در پایتخت و اکثر نقاط کشور فراگیر شد؛ اعتراضاتی که به زخمی و کشتهشدن عدهای منجر شد و چند روزی شبکههای اجتماعی مانند تلگرام را از دسترس خارج کرد. اسحاق جهانگیری، معاوناول رئیسجمهور، در همان روزها گفته بود دود آن به چشم کسانی خواهد رفت که بانی این حوادث شدهاند. او هشدار داد وقتی جریان اجتماعی ایجاد شد و به سطح خیابان رسید، قطعا کسانی که آن را شروع کرده اند، کنترلکننده آن نخواهند بود و دیگران سوار بر آن موج خواهند شد.
روحانی، در آخر همان سال گفت که این اعتراضات فقط متوجه دولت نبود و عنوان کرد: «با پارازیت نمیتوان سخنان مردم را نشنیده گرفت. مردم اشکالات، انتقادات و پیشنهادهایی دارند و همه باید به آن توجه و عمل کنند و با عمل به آن میتوان همبستگی ملی را حفظ و تقویت کرد».
شش ماه بعد، روحانی به مجلس رفت و حرف دلش را زد. او ابتدا این سؤال را مطرح کرد که چه شد کشوری که در یک مسیر کاملا آرام حرکت میکرد، یکمرتبه فضایش تغییر کرد؟ و سپس خود اینگونه پاسخ داد: «تاریخ این تغییر پنجم دیماه سال ۹۶ است. هرکس تاریخ دیگری بدهد به اعتقاد من آدرس غلط به مردم داده است. پنجم دیماه سال ۹۶ بود که مردم ناگهان دیدند در خیابانها عدهای شعار میدهند و شعارها کمکم به شعارهای هنجارشکنانه و غیرقابلقبول برای همه مردم تبدیل شد و مردم را دچار حیرت کرد. حادثه دیماه، آقای ترامپ را به طمع انداخت که در اواخر دیماه اعلام کند من در برجام نمیمانم». اشاره روحانی به روزی بود که تجمع «نه به گرانی» از شهر مشهد کلید خورد.
وقتی در آبان سال گذشته تصمیم بر این گرفته شد که قیمت بنزین گران شود، باز موج جدیدی از اعتراضات سراسر کشور را گرفت و موجب درگیری و خسارتهایی به اماکن عمومی و دولتی شد. مانند اعتراضات سال ۹۶ باز هم تعدادی کشته و زخمی شدند و به دستور شورای عالی امنیت ملی چند روزی اینترنت قطع شد. افزایش قیمت بنزین باعث گرانی بیشتر شد و فاصله مردم و دولت بیشتر؛ هرچند دولت بارها اعلام کرد که تصمیم برای گرانی بنزین از سوی سران سه قوه گرفته شده و دولت فقط آن را اجرا کرد.
در سه سال گذشته، تنها تحریم نبود که دولت روحانی را با مشکلات مواجه کرد، بلکه عوارض آن بارها برای مردم چالش ایجاد کرده است. کرونا، آخرین نمونه از مسائل پیشآمده برای دولت است که به گفته رئیسجمهور در اسفند سال گذشته و فروردین و اردیبهشت امسال صادرات کشور را تقریبا به تعطیلی کشاند. روحانی البته اظهار امیدواری کرده که دولت در دو ماه پایانی سال مقداری از آن را جبران کند.
رئیسجمهور این روزها در پی راهی برای خرید و تولید واکسن است و در حالی که برخی کشورها واکسیناسیون را شروع کردهاند، مردم ایران نیز منتظر هستند تا از شر این ویروس رهایی پیدا کنند. حدود شش ماه تا پایان عمر دولت حسن روحانی مانده و این احتمال وجود دارد که با رویکارآمدن دولت جدید در آمریکا، فشار اقتصادی بر دولت و مردم کم شود؛ اما باید دید فضای سیاسی و منتقدان داخلی نیز خواهند گذاشت تا روحانی در این شش ماه، سر آسوده بر بالشت بگذارد؟
پاسخ ها