بارداری دورهای پر از تغییرات جسمی و روحیه، اما یکی از عجیبترین تغییراتی که خیلی از مادران تجربه میکنن، ویار بارداریه. ممکنه به غذایی که همیشه دوست داشتی، بیمیل بشی یا برعکس، میل شدیدی به خوراکیهایی پیدا کنی که قبلاً علاقهای بهشون نداشتی. این تغییرات از کجا میان؟ علت ویار بارداری چیه و چرا بدن این واکنشها رو نشون میده؟ در این مقاله قراره دلایل علمی این پدیده رو بررسی کنیم و ببینیم چطور میشه ویار بارداری رو درمان کرد.
ویار یک حس شدید به خوردن یک غذای خاص یا برعکس، یک نوع بیزاری و تهوع نسبت به یک غذا یا بو هست. خیلی از خانمها در سهماهه اول بارداری با این حالت روبهرو میشن، ولی بعضیها ممکنه تا آخر بارداری هم درگیرش باشن. ویار فقط به غذا محدود نمیشه، بعضی از مادران باردار ممکنه حتی به بوها، بافتها یا مزههای خاص هم حساس بشن.
ویار بارداری یک تغییر طبیعی در بارداری به حساب میاد که باعث میشه سلیقه غذایی کاملاً عوض بشه. اما چرا این اتفاق میافته؟
یکی از مهمترین دلایل ویار بارداری، افزایش سطح هورمونهای بارداری، مخصوصاً HCG (گنادوتروپین جفتی انسان) و استروژن هست. این هورمونها باعث میشن حس بویایی و چشایی مادر حساستر بشه، در نتیجه ممکنه بعضی از بوها و مزهها برای مادر آزاردهنده بشن. به همین دلیل ممکنه غذایی که قبلاً عاشقش بودی، غیرقابل تحمل به نظر بیاد!
نظریه دیگه اینه که بدن در تلاشه تا کمبودهای تغذیهای رو جبران کنه. مثلاً اگه کمبود آهن داشته باشی، ممکنه ویار گوشت قرمز بگیری. یا اگه به کلسیم بیشتری نیاز داشته باشی، احتمال داره میل شدیدی به شیر و لبنیات پیدا کنی. از طرفی، بیزاری از بعضی غذاها هم ممکنه یک جور مکانیسم دفاعی باشه که بدن سعی داره از مواد مضر دوری کنه.
استرس، اضطراب و تغییرات خلقی دوران بارداری هم روی ویار تأثیر دارن. گاهی خاطرات و تجربیات گذشته باعث ایجاد حس خوب یا بد نسبت به یک غذا میشن. مثلاً اگه توی بچگی یک تجربه بد با غذایی مثل بادمجان داشتی، ممکنه توی بارداری هم نسبت بهش حالت تهوع داشته باشی!
بیشتر زنان باردار میگن که بوی بعضی از غذاها براشون غیر قابل تحمل شده. دلیلش هم اینه که حس بویایی در دوران بارداری قویتر میشه و این موضوع روی اشتها و ویار تأثیر میذاره.
تحقیقات نشون داده که ویار بارداری ممکنه ارثی باشه! یعنی اگه مادرت یا خواهرت توی بارداری ویار شدیدی داشتن، احتمال اینکه تو هم تجربهاش کنی بیشتره.
حالا که علت ویار در بارداری رو فهمیدیم، بیاین ببینیم بیشتر زنان باردار به چه غذاهایی ویار دارن:
- غذاهای شیرین: مثل شکلات، بستنی، کیک و میوههای شیرین
- غذاهای ترش: مثل لیمو، آلو، سرکه و ترشیجات
- غذاهای شور و تند: مثل چیپس، پفک و غذاهای پرادویه
- لبنیات: مثل شیر، پنیر، ماست
- پروتئینها: مثل گوشت، تخممرغ، مرغ و ماهی
از طرف دیگه، بعضی از غذاها هستن که مادران باردار ازشون دوری میکنن، مثل:
- گوشت خام یا نیمپز
- قهوه و چای پررنگ
- غذاهای سرخشده و چرب
- بعضی از سبزیجات مثل کلم و سیر
حالا که علت ویار بارداری رو فهمیدیم، ببینیم که چه راهکارهایی برای کنترلش وجود داره:
اگه معده خالی بمونه، ممکنه ویار شدیدتر بشه. سعی کن وعدههای غذایی رو کوچیک ولی در طول روز تعدادش رو بیشتر کنی تا از حالت تهوع و ضعف جلوگیری کنی.
اگه میل شدیدی به شیرینی داری، بهجای کیک و شکلات، میوههای شیرین یا خرما بخور. اگه به خوراکیهای شور علاقه پیدا کردی، از آجیلهای شور یا ذرت بو داده استفاده کن.
کمآبی بدن میتونه باعث تشدید ویار بشه. حتماً در طول روز مقدار کافی آب بخور و اگه تهوع داری، جرعه جرعه آب بنوش.
اگه یک غذایی حالت رو بد میکنه، غذاهایی رو که علاقه داری و مفید هستن، جایگزین کن.
اگه کمبود ویتامین و مواد معدنی باعث ویار شده باشه، مصرف مکملهای تجویز شده توسط پزشک زنان یا ماما میتونه کمککننده باشه.
اگه بوی یک غذا اذیتت میکنه، نذار توی خونه پخته بشه یا سعی کن در معرض اون بو قرار نگیری. مثلاً اگه بوی سیر حالت رو بد میکنه، غذای بدون سیر درست کن.
ویار معمولاً طبیعی و بیخطره، اما اگه خیلی شدید شد و باعث کاهش وزن یا کمآبی بدن شد، ممکنه نشونه یک وضعیت به اسم هایپرمسیس گراویداروم (Hyperemesis Gravidarum) باشه که نیاز به مراجعه به پزشک داره. علائم این وضعیت شامل:
- تهوع و استفراغ شدید
- کاهش وزن بیش از حد
- نشانههای کمآبی بدن مثل سرگیجه و ضعف شدید
ویار بارداری یک تجربه رایج بین خانمهای بارداره که بیشتر خانمها توی سهماهه اول بارداری باهاش مواجه میشن. علت ویار بارداری میتونه تغییرات هورمونی، کمبود مواد مغذی، حساسیت بویایی، تأثیرات روانی و حتی ژنتیک باشه. برای مدیریت ویار، بهتره غذاهای سالم انتخاب کنی، وعدههای غذایی کوچیکتر ولی مکرر داشته باشی، آب کافی بنوشی و از بوهای آزاردهنده دوری کنی.
یادت باشه که این دوران موقتی و گذراست و معمولاً به مرور زمان، علائم بهتر میشه. پس تا میتونی از این تجربه جدید لذت ببر!
پاسخ ها