قراره چی بدونیم؟
چطور شد که یک گیاه ساده به نام تنباکو، این‌قدر فراگیر شد و حتی تونست خودش رو به عنوان یک نماد در فرهنگ عامه جا بندازه؟ این سوالی هست که در این مطلب می‌خوایم بهش جواب بدیم. با هم سفری می‌کنیم به گذشته تا ببینیم چطور ترکیبی از عوامل تاریخی، تبلیغات سیگار هوشمندانه و تاثیرات قدرتمند فرهنگ عامه دست به دست هم دادن تا پدیده‌ای به نام مد سیگار کشیدن شکل بگیره.
هزاران سال پیش، در قاره آمریکا، گیاه تنباکو توسط بومیان کشف شد. اون‌ها اولین کسانی بودن که فهمیدن برگ‌های این گیاه، وقتی خشک و سوزانده می‌شن، دودی تولید می‌کنن که می‌شه اون رو استنشاق کرد. البته استفاده اون‌ها از تنباکو خیلی با چیزی که امروز به عنوان سیگار کشیدن می‌شناسیم، فرق داشت.
برای بومیان آمریکا، تنباکو فقط یک عادت روزمره نبود؛ اغلب بخشی از مراسم‌های مهم مذهبی و آئینی‌شون به حساب می‌اومد. اون‌ها معتقد بودن دود تنباکو می‌تونه پیام‌هاشون رو به دنیای ارواح برسونه یا حتی برای درمان بعضی بیماری‌ها و کاهش درد مفید باشه. پس اولین جرقه‌های سیگار کشیدن، بیشتر جنبه‌ی عرفانی و درمانی داشته تا یک تفنن ساده.
دریانوردان و بازرگانانی که به قاره جدید سفر می‌کردن، با دیدن بومیانی که برگ‌های خشک شده گیاهی رو می‌سوزوندن و دودش رو استنشاق می‌کردن، کنجکاو شدن. اون‌ها دانه‌های تنباکو و برگ‌های خشکش رو به عنوان یک سوغاتی عجیب و غریب به کشورهای خودشون بردن. در ابتدا، سیگار کشیدن در اروپا بیشتر یک کالای لوکس و کمیاب بود که فقط اشراف و ثروتمندان بهش دسترسی داشتن.
تا مدت‌ها، استفاده از تنباکو بیشتر به شکل پیپ، سیگار برگ یا انفیه (پودر تنباکو) بود. اما در اواسط قرن نوزدهم، اتفاق مهمی افتاد که مسیر سیگار کشیدن رو به کلی عوض کرد: اختراع دستگاه‌های تولید سیگار به شکلی که امروزه می‌شناسیم.
این دستگاه‌ها تونستن سیگارها رو در تعداد زیاد، با سرعت بالا و قیمت خیلی پایین‌تر تولید کنن. نتیجه این شد که سیگار از یک کالای تقریباً لوکس و دست‌ساز، به یک محصول انبوه و ارزان تبدیل شد که تقریباً همه می‌تونستن اون رو تهیه کنن. این دسترسی آسان‌تر و ارزان‌تر، زمینه‌ی اصلی رو برای همه‌گیر شدن سیگار کشیدن فراهم کرد.
با تولید انبوه سیگار، حالا شرکت‌های تولیدکننده با یک چالش و البته یک فرصت بزرگ روبرو بودن: چطور این محصول جدید رو به دست مردم برسونن و اون‌ها رو به سیگار کشیدن ترغیب کنن؟ اینجا بود که تبلیغات سیگار وارد میدان شد و نقشی بسیار مهم در تبدیل سیگار کشیدن به یک مد جهانی ایفا کرد.
اوایل قرن بیستم، همزمان با رشد رسانه‌هایی مثل روزنامه‌ها، مجلات و بعدها رادیو و سینما، تبلیغات سیگار هم جون گرفت و به اصطلاح وارد دوران طلایی خودش شد. شرکت‌های دخانیات با استفاده از این رسانه‌ها، شروع به ساختن یک تصویر ایده‌آل و فریبنده از سیگار کشیدن کردن.
اون‌ها می‌دونستن که برای فروش بیشتر، باید سیگار کشیدن رو به چیزی فراتر از یک عادت ساده تبدیل کنن. به همین خاطر، در تبلیغات سیگار، سیگار با مفاهیمی مثل مردانگی، قدرت، جذابیت زنانه، استقلال، موفقیت و حتی تفکر عمیق گره زده می‌شد.
یکی دیگه از ترفندهای مهم تبلیغات سیگار این بود که سیگار کشیدن رو به یک سبک زندگی خاص و موفق پیوند بزنه. در بسیاری از تبلیغات، افراد موفق مثل پزشکان، وکیلان، هنرمندان یا تاجران در حال سیگار کشیدن نشون داده می‌شدن. پیام پنهان این تبلیغات این بود که سیگار کشیدن به تمرکز، تفکر خلاق و تصمیم‌گیری بهتر کمک می‌کنه و بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی افراد موفق و متفکره.
تبلیغات سیگار به تنهایی نمی‌تونست این‌قدر عمیق در جامعه نفوذ کنه. چیزی که مد سیگار کشیدن رو واقعاً در ذهن مردم تثبیت کرد، همراهی و بازتاب اون در فرهنگ عامه بود. فیلم‌ها، موسیقی، ادبیات و حتی دنیای هنر، همگی به نوعی در این جریان نقش داشتن.
سینما، مخصوصاً از دهه‌ی ۱۹۲۰ به بعد، تبدیل به یکی از قدرتمندترین ابزارهای تاثیرگذار بر فرهنگ عامه شد. مردم برای ساعت‌ها به پرده‌ی نقره‌ای خیره می‌شدن و با قهرمانان داستان‌ها همزادپنداری می‌کردن. شرکت‌های دخانیات هم خیلی زود این پتانسیل رو دیدن و شروع به همکاری با استودیوهای فیلم‌سازی کردن. نتیجه این شد که خیلی از ستارگان بزرگ سینما، چه مرد و چه زن، در فیلم‌هاشون با ژست‌های خاصی سیگار می‌کشیدن.
در دنیای ادبیات، خیلی از نویسنده‌ها و شاعرهای معروف، به سیگار کشیدن شهرت داشتن. گاهی اوقات در آثارشون هم به سیگار اشاره می‌کردن یا شخصیت‌هایی خلق می‌کردن که سیگاری بودن. این موضوع باعث می‌شد که طرفداران اون‌ها، سیگار کشیدن رو با تفکر، خلاقیت و عمق روشنفکری مرتبط بدونن.
در دنیای موسیقی هم، از خواننده‌های جاز و بلوز گرفته تا ستاره‌های راک اند رول، خیلی‌ها با سیگاری در دست یا گوشه‌ی لب روی صحنه ظاهر می‌شدن یا عکس‌هاشون با این حالت منتشر می‌شد. سیگار گاهی نمادی از یک زندگی بوهمیایی، هنرمندانه و آزاد از قید و بندها تلقی می‌شد.
با افزایش آگاهی عمومی نسبت به ضررهای جدی سیگار کشیدن برای سلامتی، نگاه جامعه خیلی تغییر کرده. دیگر کمتر کسی سیگار کشیدن رو نشونه‌ی کلاس یا جذابیت می‌دونه و خوشبختانه اون تب و تاب اولیه فروکش کرده. قوانین سختگیرانه‌تری برای تبلیغات سیگار وضع شده و کمپین‌های زیادی برای تشویق به ترک سیگار در جریانه.
تبدیل شدن سیگار کشیدن به یک مد، یک درس مهم برای ما داره: اینکه چطور روندها و مدهای اجتماعی می‌تونن با استفاده هوشمندانه از ابزارهای فرهنگی و تبلیغاتی شکل بگیرن و حتی رفتارهایی که برای سلامتی مضر هستن رو عادی و حتی مطلوب جلوه بدن.
در آیدت،
فایل‌های
خود را به فروش بگذارید و یا
مقالات‌تان
را منتشر کنید👋
پاسخ ها