چگونه به کودکان درباره ویروس کرونا توضیح دهیم؟

این روزها که ویروس کرونا زندگی همه را تحت تاثیر قرار داده است، باید دقت کرد که کودکان در این شرایط چطور باید با موضوع رو‌به‌رو شوند. شما به عنوان والدین در آگاه سازی کودکان درباره این مسئله و اینکه اضطراب بیش از حد به آنها وارد نکنید، نقش بسیار مهم و تاثیرگذاری دارید. خانم حکیمه قادری، روانشناس و مشاور خانواده درباره نحوه مواجهه و گفتگو با کودکان درباره ویروس کرونا توضیح می‌دهد.

والدین سخت‌‎‌گیر یا سهل‌انگار

با توجه به مسائلی که در پیش است، روی سخن با والدین است. ما درگیر دو گروه از والدین هستیم که مسئله سازند. یکی آنهایی که سهل انگارند یکی هم گروهی که سختگیرند و فاجعه پنداری می‌کنند. این گروه سخت‌گیر کودک را دچار اضطراب شدید و وسواس فکری می‌کنند که این کمکی به سلامتی نمی‌کند و می‌تواند زمینه ساز ابتلا به سایر بیماری‌ها از جمله کرونا ویروس باشد چون هر اضطرابی می‌تواند سیستم دفاعی بدن را پایین بیاورد.

به هشدارها توجه کنید

والدین نباید فردی و خودخواهانه تصمیم بگیرند و باید در مسئولیتی که به عنوان پدر و مادر دارند دقت و به هشدارها توجه کنند. متاسفانه هنوز شاهد این هستیم برخی خانواده‌ها راهی سفر هستند و جای تعجب است. تعطیلی مدارس مرخصی نیست، مراقبت است. پیام «درخانه بمانید» یک پیام جدی است و رفتار والدین باید متناسب با چنین هشدارهایی باشد تا کودک نیز این ضرورت را احساس کند. راههای ایجاد آرامش در خانه در روزهای شیوع کرونا

آگاهی دهید نه ترس!

باید به کودکان آگاهی داد و نباید ترس نامعلوم به آنها القا شود. والدین نباید در خانه ماندن را تبدیل به یک اتفاق بد نکنند و بی‎تابی کنند. عبارات منفی مانند اینکه « وای یک هفته‌اس از خانه بیرون نرفتیم و دیوانه شدیم» این حس را به کودک می‌دهد که در شرایط استثنایی و بدی در خانه زندانی شده است. در عوض باید این درک را به کودک داد که برای مراقبت از خود و دیگران و کمک به پزشکان الان برنامه این است که در خانه بماند.

از کلمات منفی اجتناب کنید

از کلمات منفی استفاده نکنید. در مقام مادر به فرزندتان بگویید « خیلی خوب است که می‌توانیم به کمک کارهای ساده مثل شستن دستانمان، از خانه بیرون نرفتن، روبوسی نکردن و مدتی بغل نکردن از خودمان مراقبت کنیم.» یادتان باشد روی کلمه «موقتی» تاکید کنید و بگویید زمانی این محدودیت‌ها تمام خواهد شد و همه اینها برای مراقبت از خودمان و کمک به دیگران است. شما باید یک معنای بزرگتری جدای از ترسی که در دل کودکان ایجاد می‌شود به کودکان القا کنید. به او بگویید «وقتی در خانه هستیم و بغل نمی‌کنیم و خرید نمی‎کنیم و پارک نمی‌رویم داریم به پزشکان کمک می‌کنیم تا سرشان خلوت‌تر شود و زمان کافی داشته باشند داروی این بیماری را پیدا کنند.

جنبه مثبت اتفاق را ببینید

به هر حال در هر اتفاقی یک بعد مثبت هم ممکن است وجود داشته باشد. در زندگی مدرن شهری این روزها فرصت دور هم بودن خانوادگی خیلی اوقات کم می‌شود و حالا بهترین فرصت است که بازی‌های قدیمی را پیدا کرده و با اسباب بازی‌های قبلی و بازی‌های کودکی خودتان با کودک بازی گروهی انجام دهید. فیلم‌های مشترک ببینید و آلبوم را باز کنید و خاطرات را بازگو کنید و از کودکان برای کمک به کارهای خانه و از سلیقه‌شان کمک بگیرید تا احساس مفید بودن و شاد بودن کنند.

مهارت کودک را افزایش دهید

پیامتان را به مواظب باش، مراقب باشد و ترس نامحدود، محدود نکنید. چالشی که ایجاد شده را بهانه‌ای برای افزایش مهارت آموزی برای رفتار با کودک قرار دهید. همه در بحث نقش مادری و پدری نیاز به بازبینی و الگوهای جدید داریم و این میتواند فرصت مناسبی باشد.
افزایش قدرت همدلی و همیاری در کودکان در چنین موقعیتی می‌تواند شکل بگیرد. عبارت مراقبت کن را باید کمی گسترش دهید و بگویید که باید مراقب خودمان باشیم که بیمار نشویم که فرد دیگری هم بیمار نشود و بتوانیم به آدمهای دیگر کمک کنیم.
در خانه ماندن باید جوی برای خویشتن‌داری در شما ایجاد کند. زندگی همیشه اتفاق‌های غیرقابل انتظار دارد پس خوب است که کودکان هم تمرینی بر این خویشتن‌داری داشته باشند. مزیت این ماجرا این است که در این اتفاق خانواده کنار هم هستند.
حتما این را به کودک بگویید که این مراقبتها را بلد باشد تا اگر لازم شد بعدها به دوستش یا فرد دیگری یاد بدهد. در این حالت جدی‌تر به موضوع نگاه می‌کند و این توصیه‌ها اثرگذارتر است و تبدیل به رفتار می‌شود.

موارد مراقبتی را آموزش دهید

به کودکان شستن دست را آموزش دهید و استفاده از اسپری ضدعفونی کننده را یاد بدهید. استفاده از ماسک را یاد دهید ولی همه اینها باید در فضای خوشایند باشد نه با نگرانی و داد و بیداد و حسهای منفی. مثلا اینطور نباشد که ماسک را به کودک بزنید ولی از آن طرف به خواهرتان بگویید «می‌گویند ماسک تاثیری نداره» حواستان به کلماتی که در محیط پراکنده می‎کنید، باشد. ویدیوهای آموزشی خیلی خوبی هست در فضای مجازی که با شعر و ترانه و موسیقی آموزش بهداشتی لازم به کودکان داده می‌شود و این انگیزه بیشتری برای کودک ایجاد می‌کند.

زندگی طبیعی را در خانه داشته باشید

اخباری که می‌خوانید، می‌شنوید و کلیپ‌هایی که می‌بینید همه‌اش راجع به ویروس کرونا نباشد. با کودک موسیقی گوش بدهید کنار هم شاد باشید. کلیپ‌های طنز ببینید. سرگرمی‌های شیرین هم کنار هم داشته باشید. اینطور نباشد که بار کلمه «کرونا» در خانه بیشتر از عبارت «دوستت دارم» و «عزیزم» باشد و همه زندگی شما را تحت الشعاع قرار ندهد و حاشیه زندگی شما باشد. تحت هر شرایطی بچه‌ها و خانواده اولویتند و نباید این موضوع ما را از خانواده دور کند.