افسردگی پس از زایمان (Postpartum depression) ترکیب پیچیده ای از تغییرات فیزیکی، احساسی و رفتاری است که در برخی از زنان پس از زایمان اتفاق می افتد. طبقکتاب معتبر DSM-5، کتابچه راهنمای مورد استفاده برای تشخیص اختلالات روانی، افسردگی پس از زایمان نوعی افسردگی اساسی است که در عرض 4 هفته پس از زایمان شروع می شود. تشخيص افسردگي پس از زايمان نه تنها بر اساس مدت زمان بين زايمان و شروع آن، بلكه بر اساس شدت افسردگي نيز مي باشد. یکی از مهم ترین و شایع ترین افسردگی در زنان متاهل همین افسردگی بعد از زایمان میباشد.
افسردگی پس از زایمان با تغییرات هورمونی، اجتماعی و روانی که بعد از بچه دار شدن پیش میآید ممکن است شکل بگیرد. این اصطلاح طیفی از تغییرات فیزیکی و عاطفی را توصیف می کند که کسانی که تازه مادر شده اند تجربه می کنند. جالب است بدانید افسردگی بعد از زایمان را می توان با دارو، مشاوره و برخورد مناسب و به موقع درمان کرد.
برخی از هورمون ها پس از زایمان شدیدا افت میکنند. البته که ارتباط واقعی بین این افت و افسردگی پس از زایمان هنوز مشخص نیست، اما آنچه شناخته شده است این است که سطح استروژن و پروژسترون که هورمون های تولید مثل زنانه هستند، در طول بارداری ده برابر افزایش می یابد. سپس همین هورمون ها پس از زایمان به شدت افت می کنند. در حقیقت تنها 3 روز پس از زایمان، سطح این هورمون ها به قبل از بارداری کاهش می یابد. به همین دلیل است که بسیاری از صاحب نظران عقیده دارند یکی از علل اصلی افسردگی پس از زایمان افت ناگهانی این هورمون هاست. علاوه بر این تغییرات هورمونی، بعد اجتماعی و روانی بچه دار شدن هم میتواند باعث افزایش خطر افسردگی در زنان متاهل شود.
حتی پدران هم در امان نیستند. جالب است بدانید که طبق تحقیقات در مردان نیز از هر 10 نفر که به تازگی پدر شده اند، یک پدر در سالی که بچه دار شده است به افسردگی موقت دچار میشود.
تشخیص علائم افسردگی پس از زایمان گاه میتواند دشوار باشد. زیرا این علائم میتوانند از فرد به فرد فرق کنند. و داشتن برخی از این علائم در زنان پس از زایمان طبیعیست:
اما در هنگام افسردگی پس از زایمان این علائم همراه با سایر علائم افسردگی خود را نشان میدهد که این علائم پس از زایمان معمولی نیست. علائم افسردگی پس از زایمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
به ندرت(طبق تحقیقات بین 1 تا 3 درصد) پس از زایمان وسواس فکری یا OCD هم رخ میدهد. این وسواس ها معمولاً شامل نگرانی بیش از حد در مورد سلامتی نوزاد یا ترس غیرمنطقی از آسیب رساندن به نوزاد می شود. روان درمانگران معمولا در این موارد با تمرین هایی که تمرین درمان وسواس فکری نامیده میشوند به مادر کمک میکنند تا وسواس را کنار بگذارند. حال ممکن است وسواس فکری با افسردگی پس از زایمان با هم ترکیب شده باشند که در این شرایط نیاز به بررسی های بیشتر است.
افسردگی پس از زایمان اگر درمان نشود می تواند برای مادران و همینطور فرزندانشان بسیار خطرناک باشد. فردی که تازه مادر شده است اگر علائم زیر را تجربه کرد باید حتما از یک روان درمانگر کمک بگیرد.
اگراحساس میکنید که افسردگی پس از زایماندارید، به این دلیل نیست که کار اشتباهی انجام داده اید. دلایل زیادی برای افسردگی بعد از بارداری وجود دارد برخی از مواردی که می توانند شانس افسردگی پس از بارداری را افزایش دهند عبارتند از:
درست است که دلایل اصلی افسردگی بعد از بارداری مشخص نیست اما چیزی که مشخص است این است که با برخی از مراقبت ها میتوانید تا حدودی شانس افسردگی پس از زایمان را کاهش دهید. برخی از موارد پیش گیری از افسردگی پس از زایمان را برای شما لیست کرده ایم. همچنین اگر سابقه افسردگی دارید، به محض اینکه متوجه شدید باردار هستید یا اگر قصد بارداری دارید، به پزشک خود اطلاع دهید.
کنترل هورمون ها: هورمون های استروژن و پروژسترون بعد از بارداری کاهش چشمگیری دارند. این هورمون ها وتغییراتشان میتوانند در بارداری نقش داشته باشند. سایر هورمونهای تولید شده توسط غده تیروئید نیز ممکن است به شدت کاهش پیدا کند و باعث شوند احساس خستگی، تنبلی و افسردگی کنید. بنابراین بهتر است آزمایشات مناسب را به پیشنهاد پزشک خود و به موقع انجام دهید.
کمود خواب. وقتی کم خواب هستید و خسته هستید، ممکن است در رسیدگی به مشکلات جزئی هم مشکل داشته باشید. این موضوع ممکن است از اعتماد به نفس شما بکاهد و خطر ابتلای شما به افسردگی را زیاد کند.
کم کردن اضطراب و استرس. اضطراب و استرس برای شما سم است. تا جایی که ممکن است به این فکر نکنید که ممکن است در مورد مراقبت از نوزاد خود ناتوان باشید. همچنین سعی کنید از هرگونه استرس و اضطرابی دوری کنید.
مشکل بحران هویت. ممکن است احساس کنید شما جذابیت خود را از دست داده اید و یا شما دیگر هویت مستقلی از خود ندارید و یا اینکه احساس کنید که کنترل زندگی خود را از دست داده اید. هر یک از این مسائل می تواند به افسردگی پس از زایمان کمک کند. پس سعی کنید با آن مبارزه کنید و یا از روان درمانگر مناسب کمک بگیرید.
از موارد دیگر که میتواند به پیش گیری از افسردگی پس از زایمان کمک کند مدیریت درست اوضاع با رعایت چند نکته کوتاه است. رعایت این موارد زمان خاصی ندارد و میتواند شامل قبل، در زمان بارداری و پس از بارداری باشد و میتواند کمک خوبی برای پیش گیری از افسردگی پس از زایمان باشد.
درمان افسردگی پس از زایمان بسته به نوع علائم و شدت آنها متفاوت است. گزینه های درمانی شامل داروهای ضد اضطراب یا ضد افسردگی، روان درمانی و شرکت در کارگاه ها و برنامه های گروهی است که برای مادران در نظر گرفته شده.
در موارد روان پریشی پس از زایمان، معمولاً داروهایی که برای درمان روان پریشی استفاده می شوند اضافه می شوند. بستری شدن در بیمارستان نیز در اینگونه موارد اغلب ضروری است.
اگر در حال شیردهی هستید، تصور نکنید که نمی توانید داروهای افسردگی، اضطراب یا حتی روان پریشی مصرف کنید. با پزشک و همینطور روان درمانگر یا روانپزشک خود صحبت کنید و به آنها و نسخه ای که برایتان تجویز میکنند اعتماد داشته باشید. اما هرگز خودسر دارویی استفاده نکنید. بسیاری از زنان در دوران شیردهی تحت نظر پزشک بدون هیچ مشکلی دارو مصرف می کنند.
زمانی که به یک روان درمانگر مراجعه میکنید باید به آن روان درمانگر اعتماد بسیاری داشته باشید. به همین دلیل پیشنهاد ما همیشه یک کلینیک روانشناسی معتبر است که هم دکتر های روان درمانگر خوب با رویکرد های متفاوت داشته باشند و هم امکان برگزاری کارگاه های متفاوت به همراه جلسات گروهی برای شما مهیا باشد.کلینیک روانشناسی دل در نیاوران میتواند به مادران عزیز که قصد بارداری دارند، در دوره بارداری هستند و یا بچه دار شده اند خدمات مشاوره را توسط روانشناسان و روان درمانگران مجرب ارائه کند.
پاسخ ها