درهمین ارتباط، دادستانی کل عربستان سعودی ۵ متهم به قتل جمال خاشقجی روزنامه نگار سعودی را به اعدام محکوم کرد. همچنین ۳ متهم دیگر پرونده قتل جمال خاشقجی به ۲۴ سال زندان محکوم شدند. این احکام در حالی صادر شده است که محمد بن سلمان ولیعهد سعودی متهم اصلی این پرونده است. این در حالی است که دادستانی عربستان اعلام کرد هیچ اتهامی علیه «سعود القحطانی» مشاور ویژه محمد بن سلمان ولیعهد سعودی، در پرونده قتل خاشقجی مطرح نشده بود.
دادستانی عربستان از آزادی سرکنسول این کشور در استانبول ترکیه خبر داد. «محمد العتیبه» سرکنسول عربستان استانبول به مشارکت در قتل خاشقجی متهم شده بود که تبرئه شد. این درحالی است که سعود القحطانی و شماری دیگر از مقامات ارشد سعودی در حادثه قتل فجیع جمال خاشقجی دست داشتهاند. ماجرا از این قرار بود که جمال خاشقجی، سردبیر سابق روزنامه الوطن و ستوننویس واشنگتن پست دوم ماه اکتبر ۲۰۱۸ به منظور انجام امور رسمی وارد کنسولگری این کشور در استانبول شد و از آن خارج نشد.
ریاض در تاریخ ۲۰ اکتبر قتل خاشقجی در داخل کنسولگری عربستان سعودی را تأیید کرد. دادستان این کشور مدعی شد که خاشقجی بعد از درگیری با چند نفر در داخل کنسولگری کشته شده و ۱۸ شهروند این کشور نیز در این رابطه بازداشت شدهاند. دادستانی کل استانبول ترکیه ۳۱ اکتبر سال گذشته طی بیانیهای اعلام کرد که جمال خاشقجی بلافاصله پس از ورود به کنسولگری عربستان سعودی در این شهر، طبق نقشه قبلی خفه و کشته شده است.
از همین روی، نادیده گرفتن نقش عاملان اصلی جمال خاشقجی از جمله سعود القحطانی با واکنشهای گستردهای در سطوح منطقهای و بین المللی مواجه شد. وزارت خارجه ترکیه در واکنش به حکم صادره برای متهمان قتل «جمال خاشقجی» توسط سعودی اعلام کرد: «احکام صادره از سوی دادگاه عربستان سعودی درباره قتل جمال خاشقجی انتظارات را برآورده نکرده است. بار دیگر از عربستان میخواهیم تا در خصوص پرونده قتل خاشقجی با دستگاه قضائی ترکیه همکاری کند».
درهمین حال، «اگنس کالامارد» گزارشگر ویژه سازمان ملل در واکنش به حکم صادره برای متهمان قتل «جمال خاشقجی» توسط سعودی اعلام کرد: این احکام تمسخرآمیز و خارج از چارچوب عدالت است. وی در این خصوص گفت: مغز متفکر قتل خاشقجی نه تنها آزاد است؛ بلکه حتی بازجویی هم از او صورت نگرفته است.
سازمان عفو بین الملل نیز در واکنش به حکم صادره برای متهمان قتل «جمال خاشقجی» توسط سعودی اعلام کرد: حکمی که علیه قاتلان خاشقجی صادر شده با هدف سرپوش گذاشتن بر این جنایت صادر شده و عدالت را محقق نمیکند. در بیانیه صادره از سوی عفو بین الملل در این خصوص آمده است: حکم صادره از سوی ریاض مسائل پنهان این پرونده را آشکار نکرده و به مشارکت مقامات این کشور در این قتل اشارهای نکرده است.
درهمین حال، «استفان دوجاریک» سخنگوی دبیرکل سازمان ملل متحد بر انجام تحقیقات مستقل در خصوص کشته شدن جمال خاشقجی روزنامه نگار منتقد سعودی تاکید کرد. دوجاریک ادامه داد: دبیرکل سازمان ملل بر ضرورت تحقیقات مستقل و بی طرف در این جنایت تاکید دارد. این درحالی است که سازمان ملل متحد پیشتر نیز در واکنش به نحوه رسیدگی به قتل جمال خاشقجی اعلام کرده بود که «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی از جنایت رخ داده میگریزد
درخصوص محاکمات انجام شده در عربستان در پرونده «جمال خاشقجی» روزنامه نگار سعودی میتوان گفت که مقامات ریاض به نوعی، به ظاهرسازیِ فرافکنانه پرداختهاند. علت اصلی این مسأله هم آن است که عربستان سعودی همچنان با گذشت بیش از یک سال از آن حادثه هنوز از زیر بار فشارهای خارجی برای مجازات عاملان اصلی، خارج نشده است.
از همین روی، مقامات عربستان سعودی با صدور احکام اعدام و زندان علیه متهمان پرونده خاشقجی تلاش کردند تا در عینِ گرفتن ژست حقوق بشری با یک تیر، دو نشان را هدف قرار دهند؛ اول اینکه فضایی فراهم شود تا عوامل اصلی و به عبارت دیگر «دانهدرشتهایی» نظیر سعود القحطانی تبرئه شوند و دوم اینکه افکار عمومی از نقش مهم و مستقیم محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی در قتل خاشقجی منحرف شوند.
این درحالی است که بسیاری از گزارشهای رسانههای مختلف ازجمله رسانههای آمریکایی حاکی از صدور دستور قتل خاشقجی توسط محمد بن سلمان و اجرای دستور توسط سعود القحطانی است. با تمامی اینها، دستگاه قضائی عربستان و دادستانی کل این کشور هیچ اعتنایی به گزارشها و سرنخهای موجود در این زمینه نکردند.
درهمین ارتباط، پیشتر روزنامه آمریکایی «فایننشال تایمز» با انتشار گزارشی اعلام کرده بود که طبق شواهد موجود، سعود القحطانی به دستور محمد بن سلمان به قتل جمال خاشقجی مبادرت ورزیده است. این روزنامه تأکید کرده بود: «قحطانی که مشاور سابق دربار پادشاهی عربستان به شمار میرود، در محافل دیپلماتیک از او به عنوان شاهزاده دیپلماتیک یاد میکنند».
در هر صورت، آنچه که واضح به نظر میرسد این است که آمر و مغز متفکر قتل جمال خاشقجی، روزنامه نگار سابق سعودی یعنی محمد بن سلمان همچنان آزاد است و دستگاه قضائی عربستان از رسیدگی به اتهامات مطرح شده علیه وی در رسانهها در پرونده قاشقجی امتناع میکند. عوامل اجرایی اصلی پرونده نیز یکی پس از دیگری تبرئه شدند. براساس آنچه که گفته شد، ناگفته پیداست که سلسله احکام اعدام و زندان صادره علیه شماری از متهمان به دست داشتن در پرونده قتل خاشقجی تنها یک نمایش تبلیغاتی و صوری از سوی مقامات ریاض است تا اینگونه القا کنند که پرونده مذکور برای آنها حائز اهمیت محسوب میشود.
مقامات سعودی همچنین همانطور که پیشتر گفته شد، با صدور احکام اعدام و زندان علیه شماری از افراد در رابطه با پرونده قتل خاشقجی به نوعی تلاش کردند تا خود را از زیر بار فشارهای نهادهای حقوق بشری بین المللی برهانند. اما هیچیک از این موارد باعث نمیشود تا افکار عمومی نقش تعیین کننده محمد بن سلمان و سعود القحطانی در قتل خاشقجی را فراموش کنند.
منبع:مهر
پاسخ ها