به گزارش خبرنگار حوزه دریچه فناوری گروه فضای مجازی اخبار ، سالهاست از اشعه مادون قرمز و کاربردهای متنوع آن صحبتهایی شنیده میشود و کمتر کسی است که بداند با کمک این فناوری عکسهای جالب و دیدنی به ثبت رسیده است . اشعه مادون قرمز یا Infrared به قسمی از طیف امواج الکترومغناطیسی با محدوده طول موج بین ۰.۷۸ تا ۱۰۰۰ میکرومتر گفته میشود که طول موج بلندتر از دامنه نور مرئی و کوتاهتر از دامنه امواج رادیویی دارد و در سال ۱۸۰۰ توسط سر ویلیام هرشل کشف شد و جالب است بدانید که؛ این اشعه برای چشم انسان قابل رویت نیست.
اشعه مادون قرمز کاربردهای متنوعی دارد که شاید ملموس ترین مثال استفاده از اشعه مادون قرمز در دستگاه کنترل از راه دور دستگاههای الکترونیکی یا تبادل اطلاعات در گوشیهای تلفن همراه است. از کاربردهای علمی اشعه مادون قرمز به مطالعات و تحقیقات فضایی میتوان اشاره کرد. گرمایی که ما از خورشید یا از یک محیط گرم احساس میکنیم، همان تشعشعات مادون قرمز یا به عبارتی انرژی گرمایی است و باید بدانید، اجسام بسیار سرد هم از خود انرژی گرمایی منتشر میکنند.
سنجش انرژی گرمایی یا مادون قرمز ساطع شده از اجرام نجومی دشوار است، زیرا بیشترین جذب را در اتمسفر زمین دارند؛ بنابراین در علم نجوم و برای مطالعه انتشار گرما از این اجرام از تلسکوپهای فضایی استفاده میشود و برای اینکه تاثیرات نامطلوب گرمای خود این تلسکوپها را به حداقل برسانند مراکز تحقیقاتی نجومی، تلسکوپها وتجهیزات خود را به دمای حدود صفر مطلق میرسانند، که بدین ترتیب کمترین میزان انرژی گرمایی ساطع شده از اجرام سماوی نیز توسط اشعه مادون قرمز قابل دریافت و بررسی میشود.
ستاره شناسان با استفاده از طول موجهای بلند مادون قرمز میتوانند به مطالعه توزیع غبار در مراکز محل شکل گیری ستارهها بپردازند و با استفاده از طول موجهای کوتاه میتوان شکافی در میان گازها و غبارهای تیره و تاریک ایجاد کرد تا بتوان نحوه شکل گیری ستارههای جدید را مورد مطالعه قرار داد.
فضای بین ستارهای در کهکشان راه شیری ما نیز از تودههای عظیم گاز و غبار تشکیل شده است. این فضاهای بین ستارهای یا از انفجارهای شدید نواخترها به وجود آمدهاند و یا از متلاشی شدن تدریجی لایههای خارجی ستارههای جدید که از آن شکل میگیرند. ابرهای بین ستارهای که حاوی گاز و غبار هستند، در طول موجهای بلند مادون قرمز خیلی بهتر آشکار میشوند.
عکاسی مادون قرمز یکی از شاخههای جذاب عکاسی است که از گذشته تاکنون جزو دلمشغولیهای عکاسان بسیاری بوده است و اساسا علت جذابیتاش هم بخاطر ایجاد نوعی نگاه و دید تازه به جهان است.
این نوع عکاسی در گذشته با استفاده از فیلمهای خاص مادون قرمز سیاه و سفید مانند Kodak HIE (+) و یا انواع رنگی مانند KODAK EKTACHROME Professional Infrared EIR Film (+) انجام میپذیرفت و البته برای این منظور استفاده از فیلتزهای خاصی که مانع عبور سایر قسمتهای طیف نور میشوند نیز الزامی بود. همچنین پروسس خاص و گاها مشکلی نیز در پی داشت تا بتوان به عکسهای دلخواه دست یافت.
اما جالب است بدانید؛ در دنیای دوربینهای دیچیتال نیز این داستان ادامه یافت. سنسور دوربینهای دیجیتال قادر به دریافت نور مادون قرمز است. اما برای پیشگیری از اختلالات تصویری ناشی از آلودگی نور مادون قرمز، با فیلتر خاصی در جلوی سنسور، باعث جلوگیری از رسیدن قسمتی از نور مادون قرمز به سنسور میشوند.
توجه کنید؛ قسمتی از نور! بنابراین برای عکاسی مادون قرمز در دوربین دیجیتال میتوان با استفاده از فیلترهای مادون قرمز که فقط به نور مادون قرمز اجازه عبور میدهند، و البته نوردهی طولانی، عکسهای مادون قرمز گرفت؛ و البته پروسس بعدی نیز نسبت به عکاسی فیلمی بسیار انعطاف پذیرتر و سادهتر است.
میزان عبور نور مادون قرمز در دوربینهای مختلف متفاوت است. دوربینهای کامپکت قدیمیتر به قسمت بیشتری از نور مادون قرمز اجازه عبور میدادند و عکاسی مادون قرمز با این دوربینها راحتتر است. میتوان با آزمونهای خاصی وضعیت دوربینهای مختلف را از این لحاظ سنجید.
اما برای حل مشکل اکسپوژر طولانی در این روش، راهی وجود ندارد مگر اینکه آن فیلتر جلوی سنسور برداشته شود. در این صورت میتوان به راحتی با نوردهی معمولی (و توجه به چند نکته خاص) به عکاسی مادون قرمز پرداخت که البته بازهم نیاز به فیلتری وجود دارد که تنها به نورمادون قرمز اجازه عبور بدهد و از عبور سایر قسمتهای طیف مرئی جلوگیری کند و برای این منظور دوربین باید باز شود و فیلتر جلوی سنسور برداشته شود و باید بدانید؛ در برخی شرایط برای راحتی کار، آن فیلتر مادون قرمز را نیز همانجا در داخل دوربین جلوی سنسور نصب میکنند تا دیگر دوربین کاملا به یک دوربین عکاسی مادون قرمز تبدیل شود.
پاسخ ها