برای آشنایی با ماهیت جوهر نمک بهتر است در ابتدا ببینیم جوهر نمک چیست و چه ترکیب شیمیایی دارد؟
جوهر نمک یا «هیدروکلریکاسید» یک مادهی شیمیایی است که به صورت طبیعی در معده و به عنوان اسید برای هضم غذا ترشح میشود. جوهر نمک علاوه بر ساخت طبیعی به صورت شیمیایی هم ساخته میشود. برای تولید جوهر نمک (HCL) گاز کلرید هیدروژن را در آب حل کرده و به صورت محلول در میآورند و در صنعت به عنوان اسید مایع با غلظت حدود ۳۰ درصد از آن استفاده میکنند.
برای پاسخ به این سوال باید این گونه گفت که هیدروکلریکاسید ذاتاً مادهی خطرناکی نیست و همان طور که قبلاً هم بدان اشاره شد، مقدار اندک آن در هضم غذا به صورت طبیعی استفاده میگردد. اما آن چیزی که باعث خطرناک شدن این ماده میشود، استفادهی بیش از حد از آن است، چون جوهر نمک، یک اسید بسیار قوی با قابلیت خوردگی بالاست که از این خاصیت آن، خانمهای خانه دار برای پاک کردن جرمها و تمیز کردن سطوح کاشی و… استفاده میکنند.
اگر قصد استفاده از HCL یا همان جوهر نمک را دارید بهتر است آن را به صورت رقیق شده و در محیطی که تهویه هوا به خوبی انجام میگردد، مصرف کنید. علاوه بر این باید نکات بهداشتی همچون ماسک زدن، پوشیدن دمپایی پلاستیکی جلو بسته و استفاده از دستکش را رعایت کنید.
نکتهی بعدی که باید بدان اشاره کرد این است که هرگز مواد شوینده را با آب داغ آبکشی نکنید. چون مواد شیمیایی همچون جوهر نمک به بخار تبدیل میشوند و پس از ورود به مجرای تنفسی فرد را دچار مسمومیت تنفسی خواهند کرد.
عوارض مصرف زیاده از حد جوهر نمک را میتوان به صورت کلی بر دو بخش تقسیم کرد.
مسمومیتهای بخش تنفسی
مسمومیتهای گوارشی
مسمومیتهای وارده به دستگاه تنفسی و ریه با علائمی همچون عطسه، التهاب گلو و بینی، گرفتگی صدا، خفگی، التهاب حنجره، و سوزش دستگاه تنفسی، خونریزی از بینی و لثه، زخم شدن بینی و مخاط دهان، برونشیت، ذاتالریه، تنگی نفس، درد قفسه سینه، و مشکلات ریوی، بیحسی همراه است.
اگر فردی دچار مسمومیتهای تنفسی همچون تنگی نفس شد، بهتر است که مصدوم را ابتدا از محیط آلوده دورکنید، به هیچوجه او را طاقباز نخوابانید. زیرا فشار بیشتری به ریه فرد در حالت طاقباز وارد میشود و بر وخامت حالش میافزاید.
مصدوم را به پشت به یک تکیهگاه به حالت نیمهنشسته قرار داده و سرش را کمی به سمت عقب متمایل کنید تا مجرای تنفسیاش باز شود. در این حالت از فرد بخواهید آرام نفس بکشد و در طی هر تنفس کمی اکسیژن را در ریههایش نگه دارد. اگر مصدوم بیهوش شد و یا حالش بدتر شد، بهتر است که حتماً به اورژانس زنگ بزنید.
از عوارض جوهر نمک بر پوست میتوان به سوختگیها و التهابهای پوستی اشاره کرد که در صورت استفاده نادرست از این مادهی شیمیایی رخ میدهد. این التهابها شامل قرمز شدن، خارش و یا حساسیتهای پوستی، تاول زدن، نکروز شدن و حتی سیاهشدن پوست در آن قسمت میشود.
سریعترین اقدام درمانی پس از سوختگیهای این چنینی شستشوی فوری محل سوختگی با آب معمولی پرفشار است، آبی که استفاده میشود، بهتر است که ترجیحاً آب ولرم متمایل به سردی باشد، چرا که آب گرم التهاب پوست را بیشتر میکند.
یکی دیگر از مواردی که بر خطرناک بودن جوهر نمک تأکید دارد، ترکیب آن با سایر مواد شوینده همچون و وایتکس و… است، ترکیب این دو با یکدیگر گاز کلر آزاد میکند و گاز کلر هم به اسید کلریدریک تبدیل میشود.
افرادی که در معرض استنشاق این ترکیب قرار میگیرند، دچار مسمومیت شدید تنفسی میشوند و افراد مسموم با علایمی همچون آسم، تنگی نفس و خسخس سینه مواجه خواهند شد؛ که با درمان دارویی به طور موقت برطرف میشود، اما به مرور زمان این علایم در آنها باقی میماند و هرگز بهبودی کامل حاصل نشده و باید به طور مداوم از دارو استفاده کنند.
در صورتی که چشم در مجاورت جوهر نمک قرار بگیرد، دچار آسیبهای همچون، سوزش، درد، تورم، فرسایش قرنیه و حتی کوری میشود.
همان طور که در مقاله اشاره شد، یکی از عوارض جوهر نمک، ایجاد مسمومیتهای گوارشی است. مسمومیتهای گوارشی در پی تماس خوراکی و یا استنشاقی با جوهر نمک رخ میدهد. در اینجا ما به مسمومیتهای گوارشی اشاره خواهیم کرد که در اثر تنفس و یا خوردن جوهر نمک رخ میدهد.
این مسمومیتها را میتوان با علائمی همچون ترشح بزاق، تشنگی شدید، اشکال در بلع، لرز، درد و شوک اشاره کرد. در صورت بروز استفراغ یک مادهی به ظاهر قهوهای رنگ به بیرون میپاشد. به دنبال مصرف جوهر نمک بدن مصدوم آمادگی اختلال و یا فروپاشی گردش خون را به شدت دارد. از عوارض دیگر این مسمومیت میتوان به دل درد، حالت تهوع، استفراغ، اسهال و سرفه هم اشاره کرد.
یکی از مشکلاتی که برای بچهها در فصل خانه تکانی اتفاق میافتد، خوردن مواد شیمیایی شوینده همچون جوهر نمک است.
از نکات خانهداری که بانوان ایرانی باید در نظر بگیرند این است که هرگز مواد شوینده را در دسترس کودکان قرار ندهند. چون عوارض خوردن جوهر نمک بسیار متعدد و شدید است و برای کودک و یا بزرگسال آسیب جدی و حتی خطر مرگ را رقم خواهد زد.
منبع: دلگرم
پاسخ ها