ارزدیجیتال زی‌کش چیست؟

زی‌کش یک شبکه پرداخت غیرمتمرکز همتا به همتا و یک ارز دیجیتال با واحد اختصاریZEC است. این ارز دیجیتال یک انشعاب (فورک) از بیت کوین است و تعداد واحدهای آن هم مانند بیت کوین محدود به ۲۱ میلیون واحد است. به بیان دیگر برای ساخت زی ‌کش از کدهای بیت کوین استفاده شده است.

زی‌کش مانند بیت کوین، بلاک چین مخصوص خودش را دارد و مبتنی بر استخراج (ماینینگ) است. قابلیتی که این ارز را از بیت کوین و اکثر ارزهای دیگر متمایز می‌کند، امکان انجام تراکنش‌های خصوصی است.

برخلاف بیت کوین که تراکنش‌های آن کاملا شفاف هستند، با ZEC کاربران می‌توانند از حریم خصوصی کامل در تراکنش‌ها بهرمند شوند. در بیت کوین شما می‌توانید یک تراکنش را رهگیری کنید و دارایی‌های موجود در یک آدرس‌ را ببینید اما به گفته تیم توسعه دهنده این پلتفرم، در شبکه ZEC امکان مخفی‌سازی وجود دارد.

تاریخچه پیدایش

ارز دیجیتال ZEC در سال ۲۰۱۶ توسط شرکت الکترونیک کوین که در ابتدا با نام Zerocoin Electric Coin شناخته میشد، راه‌اندازی شد. مؤسس و متخصص امنیت اطلاعات و رمزنگاری این شرکت با همراهی چند تن از محققان و اساتید دانشگاه جان هاپکینز، ام‌آی‌تی، دانشگاه تل آویو و تکنیون پروتکل زی‌کش را ایجاد کردند. در ابتدا حدود ۳ میلیون دلار برای ایجاد اولین نسخه پروتکل زی‌کش سرمایه‌گذاری شد و این پرایوسی کوین با استفاده از پایگاه کد‌های بیت کوین ایجاد شد. زوکو ویلکاس در گذشته با پروژه‌هایDigicash، Mojo Nation و سیستم فایل فروشگاهی Tahoe Least-Authority File Store همکاری داشته و همچنین ارز دیجیتال ZEC، بین سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۸ مجموعه‌ای از به‌روزرسانی‌ها با نام«Sprout Series» را همراه با دو به‌روزرسانی اصلی برای پروتکل به نامOverwinter وSapling منتشر کرد. بنیاد ZECASH در ماه مارس سال ۲۰۱۷ با سرمایه حاصل از فروش ۲۷۳٬۰۰۰ واحدZEC که پاداش سرمایه‌گذران بود تأسیس شد. مراسم Powers of Tau، بزرگترین مراسم محاسباتی چند حزبی جهان، توسط این بنیاد برگزار شد. سومین ارتقای این پروتکل، با نامBlossom در سال ۲۰۱۹ انجام شد که هدف آن کاهش زمان بلاک به ۷۵ ثانیه بود. بعد از آن به‌روز‌رسانی‌های Heartwood و Canopy در جولای و نوامبر ۲۰۲۰ انجام شدند.

نحوه عملکرد

برای اینکه درک بهتری نسبت به شیوه عملکرد این پروتکل داشته باشیم‌، در ابتدا لازم است تا نحوه به انجام رسیدن یک تراکنش ساده در بستر Bitcoin را بررسی کنیم.

اگر کاربری بخواهد یک بیت کوین برای کاربر دیگر ارسال کند‌، لازم است تا با استفاده از کلید خصوصی خود‌، تراکنش ارسال ۱ BTC را امضا کند. سپس این تراکنش به شبکه بیت کوین ارسال می‌شود و ماینر‌ها، این تراکنش را در بلاک‌های خود قرار می‌دهند. به محض اینکه بلاک مورد نظر به انجام این تراکنش اختصاص پیدا کند‌، این تراکنش قابل تایید خواهد بود. در طول این فرایند بلاک چین به روزرسانی می‌شود و اطلاعات تراکنش ما، به صورت غیرقابل تغییری در زمان معین ذخیره‌سازی می‌شود.

در طول این روند پروتکل زی کش از تمامی ورودی‌ها و خروجی‌های تراکنش محافظت می‌کند و به این ترتیب‌، هیچ‌گونه اطلاعاتی به صورت عمومی در بلاک چین قرار نمی‌گیرد. این پروتکل به منظور تایید این‌که یک فرد مجوز تایید (کلید خصوصی‌) خرج کردن مقدار معینی ازZCash را دارد‌، از ZK-SNARKS استفاده می‌کند.

پروتکل‌هایZK-SNARK امکان رمزنگاری متادیتا یا فراداده تراکنش را مهیا ساخته و از عدم سو‌استفاده یا به سرقت رسیدن دارایی‌ها اطمینان حاصل می‌کنند. ZK-SNARKS به صورت مبتنی بر اصول پیچیده رمزنگاری تحت عنوان روش اثبات دانش صفر‌ عمل می‌کند.