سرطان مقعد، هرچند یک بیماری نادر است، اما بروز آن در دهه‌های اخیر رو به افزایش بوده است. بر اساس آمار American Cancer Society (2024)، سالانه حدود 10,500 مورد جدید سرطان مقعد در ایالات متحده تشخیص داده می‌شود.
ارتباط قوی این سرطان با عفونت HPV پرخطر و عوامل خطر قابل‌پیشگیری، این فرصت را فراهم می‌کند که با اقدامات پیشگیرانه و غربالگری، میزان بروز و مرگ‌ومیر را کاهش دهیم.
برخلاف بسیاری از سرطان‌ها که علت آن‌ها ناشناخته یا چندعاملی است، در مورد سرطان مقعد، عامل اصلی (HPV پرخطر) مشخص است و روش‌های پیشگیری مؤثر (مثل واکسیناسیون) در دسترس هستند. این یعنی ما می‌توانیم قبل از بروز بیماری، جلوی آن را بگیریم.
طبق گزارش World Health Organization (WHO, 2023)، بیش از 90٪ موارد سرطان سلول سنگفرشی مقعد با HPV مرتبط هستند. حذف این عامل از طریق واکسیناسیون و رفتارهای جنسی ایمن، می‌تواند بخش بزرگی از موارد این سرطان را از بین ببرد.
۱. واکسیناسیون HPV
چه کسانی باید واکسن بزنند؟
CDC توصیه می‌کند همه پسران و دختران در سن 11–12 سال واکسن HPV را دریافت کنند (حداقل از 9 سالگی امکان‌پذیر است).
واکسیناسیون برای افراد 13 تا 26 سال که قبلاً واکسن نزده‌اند نیز توصیه می‌شود.
انواع واکسن‌ها:
Gardasil 9 – پوشش علیه 9 نوع HPV شامل 16 و 18 (بیشترین نقش در سرطان مقعد)
Cervarix – پوشش علیه HPV 16 و 18
اثربخشی:
مطالعات نشان داده‌اند که واکسیناسیون قبل از شروع فعالیت جنسی می‌تواند تا 90٪ از عفونت‌های HPV پرخطر پیشگیری کند (Machalek et al., Lancet Public Health, 2018).
استفاده مداوم از کاندوم در روابط جنسی (هرچند محافظت کامل ایجاد نمی‌کند، اما خطر انتقال HPV را کاهش می‌دهد).
محدود کردن تعداد شرکای جنسی.
اجتناب از رابطه جنسی مقعدی محافظت‌نشده، به‌ویژه با شرکای جدید یا نامشخص.
سیگار علاوه بر اثرات سرطان‌زای مستقیم، باعث تضعیف سیستم ایمنی و کاهش توانایی بدن در پاک‌سازی HPV می‌شود (IARC, 2020).
افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند (مثل بیماران HIV مثبت یا مصرف‌کنندگان طولانی‌مدت داروهای سرکوب ایمنی) باید بیشتر مراقب باشند و غربالگری دقیق‌تری انجام دهند.
چرا غربالگری ضروری است؟
غربالگری به معنای تشخیص بیماری قبل از بروز علائم بالینی است. در مورد سرطان مقعد، این موضوع به‌ویژه برای گروه‌های پرخطر اهمیت دارد، چون شانس درمان موفق در مراحل اولیه بسیار بالاست.
مردانی که با مردان رابطه جنسی دارند (MSM)
افراد HIV مثبت
افرادی که سابقه زگیل تناسلی یا AIN (نئوپلازی داخل‌مقعدی) دارند
گیرندگان پیوند عضو یا مصرف‌کنندگان مزمن داروهای سرکوب ایمنی
پاپ اسمیر مقعدی (Anal Cytology)
مشابه پاپ اسمیر دهانه رحم، سلول‌های مقعد برای بررسی تغییرات پیش‌سرطانی نمونه‌برداری می‌شوند.
آنوسکوپی با بزرگنمایی بالا (High-Resolution Anoscopy)
اگر پاپ اسمیر غیرطبیعی باشد، این روش برای بررسی دقیق‌تر و بیوپسی انجام می‌شود.
آزمایش HPV DNA
شناسایی حضور HPV پرخطر در سلول‌های مقعدی.
مطالعه بزرگ ANCHOR Trial (Palefsky et al., NEJM, 2022) نشان داد که شناسایی و درمان ضایعات پیش‌سرطانی مقعد در بیماران HIV مثبت می‌تواند خطر پیشرفت به سرطان تهاجمی را تا بیش از 50٪ کاهش دهد.
هر خون‌ریزی مقعدی یا تغییر شکل مدفوع که بیش از دو هفته طول بکشد، باید بررسی شود.
حتی در صورت نبود علائم، گروه‌های پرخطر باید سالانه پاپ اسمیر مقعدی انجام دهند.
واکسن HPV فقط برای نوجوانان نیست – بزرگسالان تا 45 سال هم ممکن است با مشورت پزشک از آن سود ببرند.
سرطان مقعد یک بیماری قابل‌پیشگیری و در صورت تشخیص زودهنگام، قابل‌درمان است. با واکسیناسیون HPV، رفتارهای جنسی ایمن، ترک سیگار و غربالگری منظم در گروه‌های پرخطر، می‌توان بار این بیماری را به‌طور چشمگیری کاهش داد.
پیام کلیدی این است: آگاهی، واکسیناسیون و غربالگری – سه ستون اصلی مبارزه با سرطان مقعد هستند.
منابع:
American Cancer Society. Key Statistics for Anal Cancer. 2024.
World Health Organization. Human papillomavirus (HPV) and related cancers. 2023.
Centers for Disease Control and Prevention (CDC). HPV Vaccination Recommendations. 2023.
Machalek DA, et al. Impact of HPV vaccination on anal HPV infections in MSM. Lancet Public Health. 2018.
International Agency for Research on Cancer (IARC). Tobacco smoking and cancer. 2020.
Palefsky JM, et al. Treatment of Anal High-Grade Squamous Intraepithelial Lesions to Prevent Anal Cancer. NEJM. 2022.
در آیدت،
فایل‌های
خود را به فروش بگذارید و یا
مقالات‌تان
را منتشر کنید👋
پاسخ ها