مدل‌های علی‌بابا و بایت‌دنس با اجاره مراکز داده، تحریم‌های آمریکا را دور می‌زنند

غول‌های فناوری چین مانند علی‌بابا و بایت‌دنس راهکاری برای دسترسی به قدرتمندترین تراشه‌های هوش مصنوعی انویدیا پیدا کرده‌اند.

غول‌های فناوری چین مانند علی‌بابا و بایت‌دنس راهکاری برای دسترسی به قدرتمندترین تراشه‌های انویدیا پیدا کرده‌اند. با وجود تحریم‌های سخت‌گیرانه ایالات متحده که فروش مستقیم پردازشگرهای گرافیکی پیشرفته به چین را ممنوع کرده، این شرکت‌ها با اجاره دیتاسنترهایی در سنگاپور و مالزی مدل‌های هوش مصنوعی خود را با قدرت چیپ‌های آمریکایی آموزش می‌دهند.

مدل‌های زبانی بزرگ چینی مانند Qwen (متعلق به علی‌بابا) و Doubao (متعلق به بایت‌دنس) اخیراً در بنچمارک‌های جهانی درخشیده‌اند و رقیب جدی مدل‌های غربی شده‌اند. طبق گزارش‌ فایننشال تایمز، بخش مهمی از آموزش این مدل‌ها در کلاسترهای واقع در جنوب شرق آسیا انجام شده است؛ جایی که دیتاسنترها به جدیدترین سخت‌افزارها مجهز هستند. دلیل اصلی این کار این است که آمریکا صادرات تراشه‌های قدرتمندی مثل H100 و A100 انویدیا به چین را ممنوع کرده است.

اجاره دیتاسنترهای سنگاپور و مالزی توسط شرکت‌های چینی

شرکت‌های چینی فعلاً دارند از این حفره قانونی استفاده می‌کنند. اگرچه صادرات تراشه به چین ممنوع است، اما اجاره قدرت پردازشی از دیتاسنترهای خارجی (حتی اگر کاربر نهایی چینی باشد) تحت قوانین فعلی آزاد است. در ماه مه ۲۰۲۵ قانونی موسوم به «قانون انتشار هوش مصنوعی» که قصد داشت جلوی این کار را بگیرد، لغو شد. این یعنی تا زمانی که سخت‌افزار فیزیکی وارد خاک چین نشود و مالکیت آن در دست شرکت‌های غیرچینی باشد، استفاده از آن مانعی ندارد.

اگرچه آموزش مدل پایه در خارج از چین انجام می‌شود، اما یک مسئله بزرگ وجود دارد: قوانین سخت‌گیرانه خود چین. دولت چین اجازه خروج داده‌های خصوصی کاربران و اطلاعات حساس را نمی‌دهد. بنابراین، شرکت‌ها مجبورند مدل اولیه را در خارج آموزش دهند، اما فرایند «تنظیم دقیق» (Fine-tuning) با داده‌های داخلی در سرورهای داخل چین و با استفاده از تراشه‌های ضعیف‌تر (ازجمله از هواوی) انجام می‌گیرد.

در میان غول‌های چینی، شرکت دیپ‌سیک مسیر متفاوتی را طی کرده است. این شرکت مستقر در شانگهای، قبل از شروع تحریم‌ها انبار بزرگی از تراشه‌های انویدیا را ذخیره کرده بود و همچنان مدل‌هایش را در داخل چین آموزش می‌دهد. همچنین گفته می‌شود که دیپ‌سیک با همکاری هواوی درحال بهینه‌سازی مدل‌های خود برای اجرا روی تراشه‌های بومی است تا در آینده به سخت‌افزار خارجی وابسته نباشد.