انواع روش های هزینه یابی در حسابداری صنعتی

مفهوم حسابداری صنعتی چیست؟
حسابداری صنعتی حسابداری بهای تمام شده نیز نام دارد بخشی از حسابداری است که وظیفه آن جمع آوری اطلاعات مربوط به عوامل بهای تمام شده و محاسبه بهای تمام شده محصولات و خدمات و گزارش آن ها به حسابداری مالی و حسابداری مدیریت است. فعالیت های حسابداری صنعتی منجر به تهیه گزارش اختصاصی نمی شود. این بخش از حسابداری تنها اطلاعات مورد نیاز حسابداران مالی و حسابداری مدیریت که در واقع مخاطبین حسابداری صنعتی هستند را تامین می کند.  که در نرم افزار حسابداری میزان قابل اجرا است.

انواع هزینه یابی در حسابداری صنعتی چیست؟

هزینه عبارت است از منابع صرف شده برای تحصیل یک منفعت (درآمد) که منافع کسب شده آن کاملا منقضی شده و فاقد هر گونه منافع متصور آتی است. هزینه ها یا از همان ابتدا هزینه ثبت شده اند مانند هزینه حقوق و یا بهای تمام شده ای هستند که منفعت مورد انتظار از آن ها حاصل شده است، مانند بهای تمام شده کالای فروش رفته و یا هزینه استهلاک دارایی های ثابت مشهود. هدف دار بودن، داشتن قابلیت کنترل، ناخوشایند نبودن و داشتن منافع گذشته و قرار گرفتن آن ها در مقابل درآمد دوره ای که در آن تحقق یافته اند، از ویژگی های بارز هزینه است.
اگر بخواهیم هزینه ها را در حسابداری صنعتی براساس فعالت تقسیم کنیم می توان به شکل زیر طبقه بندی را انجام داد:
•    هزینه های عمومی و اداری – هزینه قبوض
•    هزینه توزیع و فروش – هزینه حمل و نقل، بازریابی و تبلیغات
•    هزینه مالی – مالیات، بیمه ، حسابداری
•    هزینه استهلاک – فرسودگی ماشین آلات تولیدی
•    هزینه حقوق کارکنان

روش دیگری که در انواع طبقه‌بندی هزینه‌ها در حسابداری صنعتی، مورد استفاده قرار می‌گیرد، بر مبنای حجم و تعداد تولید محصول نهایی است. بر مبنای این روش، هزینه‌ها به سه دسته کلی تقسیم می‌شوند که عبارت‌اند از:

•    هزینه ثابت: هزینه هایی که به حجم تولید ارتباط ندارند مانند هزینه اجاره بها کارگاه
•    هزینه متغیر: هزینه های مرتبط با حجم تولید مانند مواد اولیه
•    هزینه نیمه متغیر: هزینه هایی که ترکیبی از هزینه های ثابت و متغیر است مانند حقوق کارکنان که ماهیت ثابتی دارد ولی با افزایش تولید، دستمزد ها افزایش می یابد.

سیستم های هزینه یابی در حسابداری صنعتی

در حسابداری صنعتی برای تعیین بهای تمام شده کالاها و خدمات ازسیستم های هزینه یابی استفاده می شود. با توجه به اینکه سیستم هزینه یابی بیشتر در موسسات تولیدی مورد استفاده قرار می گیرد، کاربرد این سیستم برای تعیین بهای تمام شده کالاهای ساخته شده تاکید می گردد. سیستم های هزینه یابی برای تخصیص هزینه ها به محصولات به کار گرفته می شوند و به طور کلی بر دونوع می باشند:
•    سیستم هزینه یابی سفارش کار
•    سیستم هزینه یابی مرحله ای
•    سیستم هزینه یابی محصولات مشترک
•    سیستم هزینه یابی برمبنای فعالیت

در ادامه هر یک از روش های هزینه یابی در حسابداری صنعتی را به طور مختصر شرح می دهیم.

•    سیستم هزینه‌یابی سفارش کار: در این روش هزینه‌یابی شرکت‌های تولیدی، صرفا بر مبنای میزان سفارش‌هایی که از مشتری دریافت می‌کنند، اقدام به تولید محصولات خود می‌نمایند. مانند شرکت‌های هواپیماسازی
•    سیستم هزینه‌یابی مرحله‌ای: در روش بها یابی مرحله‌ای، تولید محصولات در یک شرکت به‌صورت جداگانه صورت می‌گیرد. به‌عنوان مثال یک شرکت تولید لوازم خانگی را در نظر بگیرید، در این شرکت هر یک از قطعات به‌صورت جداگانه تولید می‌شوند و به همین دلیل آن‌ها دارای ارزش فروزش جداگانه هم هستند. در نهایت این قطعات در کنار هم قرار می‌گیرند تا محصول نهایی که بطور مثال ماشین لباسشویی و یا یخچال و .. است، حاصل شود.
     سیستم هزینه‌یابی محصولات مشترک: این روش هزینه‌یابی برای شرکت‌هایی مفید است که در آن‌ها چندین محصول به‌طور همزمان تولید می‌شود. به‌عنوان مثال یک شرکت لبنیات را در نظر بگیرید که در زمان واحد انواع و اقسام لبنیات از جمله شیر، پنیر، کره، خامه و … در شکل‌ها و اندازه‌های مختلف تولید و روانه بازار می‌شوند.
•    سیستم هزینه‌یابی بر مبنای فعالیت: این سیستم هزینه‌یابی به‌عنوان به‌روزترین و پیشرفته‌ترین روش هزینه‌یابی در حسابداری صنعتی به شمار می‌رود. در این روش تولید یک محصول از فرآیندهای مختلفی تشکیل می‌شود و هر قسمتی که فعالیت بیشتری را انجام دهد، هزینه بیشتری را نیز به خود جذب می‌کند.

بهایابی چیست ؟ 

در حسابداری، این عبارت یعنی ارزش منابع از دست رفته یا صرف شده به منظور تحصیل کالا یا خدمات. در عمل بها به سه روش زیر محاسبه‌ می‌شود:

1. ارزش ریالی کاهش در دارایی ها
2. تحمل بدهی‌ها
3. ترکیبی از دو روش قبلی در زمان تحمیل

برای مطالعه بیشتر در مورد هزینه ها در مورد حسابداری صنعتی کلیک کنید.