اگر نوزادت بعد از خوردن شیر، کمی از اون رو بالا میاره، نگران نباش! این اتفاق، چیزی به اسم رفلاکس مری یا همون بالا آوردن شیر هست که توی خیلی از نوزادان دیده میشه. این مشکل معمولاً به خاطر اینه که عضلهای که بین مری و معده قرار داره (بهش میگن اسفنکتر تحتانی مری)، هنوز کامل رشد نکرده و محتویات معده برمیگرده به سمت بالا. اما آیا همیشه این موضوع طبیعیه؟ چه علائمی باید ما رو نگران کنه؟ و چطور میتونیم رفلاکس مری نوزاد رو درمان کنیم؟
رفلاکس مری یعنی برگشتن محتویات معده به سمت مری. چون نوزادان بیشتر وقتشون رو خوابیده یا دراز کشیده هستن و غذای اصلیشون هم شیر (مایع) هست، این اتفاق خیلی رایجه. اگه نوزاد در عین حال شاده و بی قراری نداره، به خوبی وزن میگیره و مشکل خاصی نداره، این نوع رفلاکس معمولاً مسئلهای نیست. ولی اگه علائم خاصی داشت، ممکنه با شرایط جدیتری مثل بیماری رفلاکس معده به مری (GERD) رو به رو باشیم.
حالا چطور بفهمیم رفلاکس نوزادمون طبیعیه یا باید بهش توجه بیشتری کنیم؟ بعضی از علائم رفلاکس مری طبیعی هستن، ولی یه سری نشونهها میتونن هشداردهنده باشن.
- بالا آوردن مقدار کمی شیر بعد از شیر خوردن.
- آروغ زدن یا برگشت مایعات به سمت دهان.
- گاهی بدقلقی مختصر بعد از غذا.
این علائم میتونن نشون بدن که رفلاکس نوزاد از نوع شدیدتر (مثل GERD) هست و باید جدی گرفته بشه:
۱. بالا آوردن مکرر و با شدت (استفراغ جهشی).
۲. بالا آوردن مایعات سبز، زرد یا خونی.
۳. خون در مدفوع.
۴. کاهش وزن یا وزن نگرفتن.
۵. امتناع از غذا خوردن یا شیر خوردن.
۶. بیقراری شدید بعد از غذا.
۷. مشکلات تنفسی یا سرفه طولانی مدت.
اگه هرکدوم از این علائم رو توی نوزادت دیدی، حتماً باید با پزشک مشورت کنی.
رفلاکس نوزاد معمولاً به دلایل زیره:
۱. تکامل نیافتگی عضله مری: این عضله که باید معده رو بسته نگه داره، هنوز کامل رشد نکرده و محتویات معده راحت برمیگرده.
۲. وضعیت درازکش: چون نوزاد بیشتر وقتش رو دراز کشیده، گرانش نمیتونه به نگه داشتن شیر در معده کمک کنه.
۳. رژیم غذایی مایع: شیر (چه مادر، چه شیرخشک) به خاطر مایع بودنش راحتتر برمیگرده به سمت بالا.
بعضی وقتها رفلاکس به دلیل مشکلات جدیتری اتفاق میافته، مثل:
- عدم تحمل غذایی: نوزاد ممکنه به پروتئین شیر گاو حساسیت داشته باشه.
- تنگی پیلور: در این حالت، دریچهای که غذا رو از معده به روده میفرسته، ضخیم و مسدود میشه.
- GERD: این نوع رفلاکس باعث تحریک و آسیب به دیواره مری میشه.
خبر خوب اینه که بیشتر نوزادان بدون نیاز به درمان خاصی، بعد از چند ماه از این وضعیت عبور میکنن. اما اگه علائم شدید باشه، پزشک ممکنه راهکارهایی رو پیشنهاد بده.
- با حجم کمتر ولی با دفعات بیشتر به نوزاد غذا بده: اگه به جای وعدههای زیاد، شیر دادن رو به وعدههای کوچکتر و مکرر تقسیم کنی، معده نوزاد راحتتر میتونه غذا رو نگه داره.
- بعد از شیر دادن، نوزاد رو عمودی نگه دار: حداقل ۳۰ دقیقه بعد از غذا خوردن، نوزاد رو صاف نگه دار تا گرانش به نگه داشتن محتویات معده کمک کنه.
- تغییر زاویه خواب: با مشورت پزشک، زاویه تخت نوزاد رو کمی بالا ببر. این کار میتونه از برگشت محتویات معده جلوگیری کنه.
- رژیم غذایی مادر: اگه نوزاد با شیر مادر تغذیه میشه، بررسی کن ببین حساسیتی به بعضی غذاهایِ تو (مثل لبنیات) داره یا نه.
اگه رفلاکس شدید باشه یا به GERD تبدیل شده باشه، پزشک ممکنه داروهایی مثل آنتیاسیدها یا مهارکنندههای اسید معده تجویز کنه. در موارد خیلی نادر که مشکل جدیتره (مثل تنگی پیلور)، نیاز به جراحی پیش میاد.
اکثر نوزادان بدون مشکل خاصی از رفلاکس عبور میکنن. اما اگه رفلاکس باعث مشکلاتی مثل کاهش وزن یا تحریک شدید مری بشه، ممکنه نیاز به پیگیری جدیتر باشه. همچنین، بعضی تحقیقات نشون دادن که رفلاکس مکرر در نوزادی میتونه خطر ابتلا به GERD رو در دوران کودکی افزایش بده.
رفلاکس مری در نوزادان چیزی کاملاً رایج و معمولیه. اگه نوزادت سرحال و شاده، نگران نباش! ولی اگه علائم غیرمعمول دیدی، بهتره حتماً با پزشک مشورت کنی. با راهکارهایی مثل تنظیم شیردهی و نگه داشتن نوزاد در حالت عمودی، میتونی رفلاکس رو مدیریت کنی و روزهای آرامتری برای خودت و کوچولوت بسازی.
پاسخ ها