کولوستومی نوعی جراحی است که مسیر ضایعات غذایی در روده را تغییر میدهد. وقتی به دلایل مختلف بخشی از روده بزرگ یا همان کولون به مسیری میانبر نیاز دارد، پزشکان یک منفذ جدید در دیواره شکم ایجاد میکنند تا مدفوع از آن خارج شود. در این روش، مدفوع وارد کیسه کولوستومی میشود. میدانید کولستومی چطور انجام میشود؟ برای کسب اطلاعات بیشتر درباره کولوستومی و نکات مربوط به آن تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
کولوستومی نوعی جراحی است که با انجام آن روده بزرگ بهجای مسیر طبیعی بهسمت مقعد، بهسمت یک سوراخ جدید در دیواره شکم هدایت میشود. به این سوراخ استوما (stoma) میگویند. اینطوری کولون یا همان جایی که مدفوع در آن ساخته میشود، مدفوع را بهجای مقعد بهسمت استوما هدایت میکند. مدفوع خارجشده در کیسه کولوستومی جمع میشود. بعضی افراد چند ماه و بعضی افراد تمام عمر به کولستومی نیاز دارند. جراحی کولوستومی معمولا با کولکتومی همراه است، یعنی نوعی جراحی که با انجامش تمام یا بخشی از روده بزرگ برداشته میشود. بعد از جراحی، ممکن است برای روده تازه تغییردادهشده هم از اصطلاح کولوستومی استفاده کنند.
کولوستومی در فرایند گوارش تغییری ایجاد نمیکند، اما اگر وضعیت فرد طوری باشد که نباید از روده بزرگ یا مقعد به حالت عادی استفاده کند، احتمالا نیازمند کولستومی است. این جراحی ممکن است بهعنوان دخالتی موقت استفاده شود تا بدن شما سلامت خود را بازیابد یا بهعنوان راهحلی دائمی برای بیماریهای علاجناپذیر به کار رود.
کولوستومی جراحی بزرگی است که باید برای آن آماده شد. حتما قبل از حراجی و امضای رضایتنامه، با پزشک ملاقات کنید تا از روند جراحی، خطرات احتمالی و سبک زندگی بعد از جراحی آشنا شوید. همچنین درباره روشهای مهار درد با شما صحبت میشود. برای بررسی شرایط بالینی قبل از جراحی آزمایش خون میدهید و برای اطمینان از سلامت قلب آزمایش الکتروکاردیوگرام انجام میشود.
کولوستومی به یکی از دو روش جراحی لاپارسکوپی یا جراحی باز انجام میشود.
انتخاب روش جراحی به شرایط شما و کارهایی که پزشک در طول جراحی انجام میدهد بستگی دارد. بااینحال روش جراحی از قبل به شما اطلاع داده میشود و میتوانید برای آن برنامهریزی کنید.
شاید نیاز باشد ۳ تا ۱۰ روز بعد از جراحی در بیمارستان بستری باشید و در این مدت باید چند نکته را رعایت کنید، از جمله:
کولون ۴ بخش متفاوت دارد که با توجه به محل مشکل بریده میشود. کولستومی در هرکدام از این بخشها ممکن است نتایج متفاوتی داشته باشد.
بخش صعودی روده بزرگ اولین بخش از کولون است که مواد از روده کوچک وارد آن میشوند. از آنجایی که این بخش بهسمت بالا و راست شکم میرود به آن بخش صعودی میگویند. اگر کولوستومی صعودی داشته باشید، فقط بخش کوچکی از روده بزرگ شما فعال باقی میماند. یعنی بخش باقیمانده روده بزرگ شانس چندان برای انجام کاری که کولون با ضایعات غذا انجام میدهد، نخواهد داشت.
موادی که از روده کوچک وارد کولون صعودی میشوند هنوز مایعاند و کاملا هضم نشدهاند. در کولون صعودی آنزیمهای گوارشی زیادی وجود دارند که تجزیه مواد را راحتتر میکنند. این مواد مایع بعد از کولوستومی صعودی وارد استوما میشوند. به همین دلیل برای جلوگیری از نشت مواد و حفاظت از پوستتان در برابر آنزیمهای ساینده موجود در مدفوع باید بهخوبی از استوما مراقبت کنید.
کولون عرضی دومین بخش کولون است که مواد بهصورت افقی از سمت راست به سمت چپ شکم حرکت میکنند. کولون عرضی تقریبا بخش میانی روده است. کولوستومی عرضی معمولا به نیمه پایینتر روده استراحت میدهد و گاهی بهعنوان جایگزین دائمی استفاده میشود. اگر کولوستمی عرضی دارید، مدفوع شما کمی جامدتر است و آنزیمهای گوارشی کمتری دارد، بااینحال شبیه مدفوع نهایی نیست. از آنجایی که این بخش بالاترین قسمت روده بزرگ است، کولوستمی معمولا در بالای شکم قرار میگیرد که مخفیکردن آن را دشوارتر میکند.
جراحی کولوستومی عرضی به دو روش انجام میشود:
کولون نزولی و سیگموئید پایینترین بخش روده بزرگ است. کولون نزولی در پایین و سمت چپ شکم قرار دارد و دم سیگموئید کوتاه آن کمی به سمت راست و پایین خمیده میشود. کولوستومی در هرکدام از این بخشها به این معنی است که بیشتر روده بزرگ شما فعال است و مدفوعی که وارد استوما می شود به مدفوع نهایی شبیهتر است. مدفوع زمان بیشتری دارد که به حالت جامد دربیاید و آنزیمهای گوارشی آن جذب شدهاند، به همین دلیل پوست شما را تحریک نمیکند. همچنین در زمانهای منظمی در روز احساس دفع دارید.
کولوستومی نوعی جراحی رایج و راحت است. هرچند این جراحی در کل ایمن است، همیشه احتمال برخی خطرات وجود دارد از جمله:
حتی در صورت موفقیتآمیزبودن جراحی، ممکن است در ادامه عوارضی ایجاد شوند از جمله:
در صورت بروز این علائم به پزشک مراجعه کنید:
کیسه کولوستومی کیسهای است که مدفوع در آن جمع میشود.
مدفوعکردن با کیسه کولوستومی کمی متفاوت است. بعد از جراحی، مقعد شما مدفوع و سایر مایعاتی را که درون روده باقی ماندهاند دفع میکند، اما مدفوع جدید وارد استوما میشود. بیشتر افراد حرکات روده و زمان دفع را احساس میکنند، اما نمیتوانند آن را کنترل کنند. استوما، برخلاف مقعد، سیستم عضلانی برای کنترل دفع ندارد. کولون غیرفعال همچنان به ترشح مخاط ادامه میدهد تا پوست را روان و از آن محافظت کند.
خیر. بیشتر افراد ترجیح میدهند همیشه از کیسه کولوستومی استفاده کنند. انجام این کار با وجود کیسههای جدیدی که بهخوبی زیر لباس پنهان میشوند، آسان است. افرادی که کولوستومی نزولی یا سیگموئید دارند میتوانند حرکات روده و زمان دفع را پیشبینی کنند و در زمان مناسب از کیسه استفاده کنند. همچنین میتوانند از طریق فرایندی بهنام آبیاری کولوستومی حرکات روده را القا کنند.
اگر به کولوستومی نیاز دارید، حتما بیماری زندگی شما را تهدید میکند. هدف از کولستومی بهبود شرایط است، اما عوامل دیگری هم در طول عمر نقش دارند. مثلا میانگین سنی افرادی که کولوستومی دریافت میکنند ۷۰ سال است. افرادی در این سن معمولا بهجز کولوستومی، مشکلات دیگری هم دارند.
این مسئله به شرایط شما بستگی دارد، از جمله:
اگر کولوستومی شما موقتی است، باید درباره زمان برداشتن آن با پزشک صحبت کنید. این زمان ممکن است چند ماه یا حتی چند سال بعد از جراحی اول باشد.
شما چقدر با کولوستومی و روش انجام آن آشنایی دارید؟ در صورت تمایل، میتوانید تجربه و نظرتان را در قسمت ارسال دیدگاه برایمان بنویسید و این مطلب را از طریق شبکههای اجتماعی با دوستانتان به اشتراک بگذارید.
پاسخ ها