در نظام حقوقی ایران، ارث یکی از مهمترین موضوعات در خانوادهها محسوب میشود. سوالاتی مانند "چگونه ارث بین فرزندان دختر و پسر تقسیم میشود؟" و "آیا تفاوتی در سهمالارث دختران و پسران وجود دارد؟" ذهن بسیاری از مردم را به خود مشغول میکند. این مقاله به بررسی قوانین ارث در مورد فرزندان دختر و پسر طبق قانون مدنی ایران و قوانین اسلام میپردازد.
در ایران، ارث بر اساس قوانین اسلام و فقه جعفری تعیین میشود که در قانون مدنی نیز منعکس شده است. این قوانین سهمالارث وراث را به وضوح مشخص کردهاند. بر اساس این قوانین، فرزندان دختر و پسر در شرایطی مشابه از والدین خود ارث میبرند، اما تفاوتهایی نیز وجود دارد که باید به آنها توجه کرد.
طبق قانون مدنی ایران، فرزندان دختر و پسر از والدین خود ارث میبرند، اما میزان ارث آنها برابر نیست. بر اساس آیات قرآن کریم و فقه اسلامی، فرزند پسر دو برابر فرزند دختر از ارث سهم میبرد. به عبارت دیگر، اگر والدینی دارای یک فرزند دختر و یک فرزند پسر باشند، فرزند پسر دو برابر دختر از دارایی والدین ارث خواهد برد.
دلایل تفاوت در سهمالارث:
این تفاوت در سهمالارث میان دختران و پسران ناشی از مسئولیتهای متفاوتی است که بر عهده مردان در جامعه اسلامی گذاشته شده است. مردان در اسلام مسئولیت تأمین مالی خانواده را بر عهده دارند و به همین دلیل سهم بیشتری از ارث به آنها تعلق میگیرد تا بتوانند این مسئولیت را به درستی انجام دهند. اما این مسئله همیشه مورد بحث و بررسی قرار گرفته و برخی از حقوقدانان بر این باورند که در دنیای امروز نیاز به بازنگری در این قوانین وجود دارد.
آیا امکان تغییر سهمالارث وجود دارد؟
یکی از سوالات متداول این است که آیا امکان تغییر در سهمالارث فرزندان وجود دارد؟ در پاسخ باید گفت که اگر والدین قبل از مرگ خود وصیت کنند، میتوانند بخشی از دارایی خود را به دلخواه بین فرزندان تقسیم کنند. با این حال، طبق قانون مدنی ایران، وصیت تنها برای یک سوم اموال معتبر است و مابقی اموال باید بر اساس قوانین ارث تقسیم شود. به این ترتیب، حتی با وصیت، نمیتوان به طور کامل قانون ارث را تغییر داد.
یکی دیگر از نکاتی که باید به آن توجه کرد این است که اگر والدینی تنها دارای فرزندان دختر باشند، طبق قانون سهم دختران به گونهای محاسبه میشود که اگر تنها یک دختر وجود داشته باشد، نصف اموال والدین به او تعلق میگیرد. در صورتی که بیش از یک دختر باشد، دو سوم اموال میان دختران تقسیم خواهد شد. این در حالی است که در نبود فرزند پسر، سهم دختران به نسبت افزایش مییابد، اما همچنان شرایط خاصی برای تقسیم ارث وجود دارد که ممکن است در موارد مختلف متفاوت باشد.
حقوق دختران در مقایسه با پسران:
بسیاری از منتقدان تفاوت در سهمالارث میان دختران و پسران را ناشی از نگاه سنتی به نقشهای جنسیتی میدانند. آنها بر این باورند که با توجه به تغییرات اجتماعی و اقتصادی در جوامع امروزی، زنان نیز مسئولیتهای اقتصادی مشابه مردان بر عهده دارند و به همین دلیل باید سهمالارث برابر داشته باشند. این بحثها در سالهای اخیر به شدت مورد توجه قرار گرفته و برخی اصلاحات قانونی نیز در کشورهای دیگر انجام شده است.
در نهایت، قوانین ارث در ایران بر اساس اصول فقهی و اسلامی بنا شدهاند که تفاوتهایی میان سهمالارث فرزندان دختر و پسر قائل هستند. هرچند این تفاوتها بر اساس دلایل خاصی در زمان تصویب قوانین مورد توجه بودهاند، اما با توجه به تغییرات اجتماعی و اقتصادی در جوامع امروزی، نیاز به بازنگری در این قوانین احساس میشود. آگاهی از قوانین ارث و نحوه تقسیم آن میتواند به خانوادهها کمک کند تا در زمان مناسب تصمیمگیریهای درستی داشته باشند.
برای کسب اطلاعات بیشتر کلیک کنید
پاسخ ها