دستگیره زاماک کابینت آشپزخانه بارتو

گذر اجمالی..

زاماک نوعی آلیاژ بر پایه عنصر روی است که معمولا در قطعات تحت فشار استفاده می شود. حدوداً ۹۵% ترکیب این آلیاژ از روی، ۴% از آلومینیوم و ۱% از مس تشکیل شده است. گرچه در آنالیز شیمیایی این آلیاژ، مقدار کمی از آهن، کادمیم، قلع، نیکل، کروم و منگنز را هم می توان مشاهده کرد.

آلیاژهای زاماک عضوی از خانواده آلیاژی روی-آلومینیوم به شمار می روند. این آلیاژ برای اولین بار در سال ۱۹۲۹ توسط کمپانی «زینک نیوجرسی» به عرصه علم متالورژی معرفی شد. زاماک گرید های مختلفی دارد که از این میان زاماک ۲، زاماک ۳، زاماک ۵ و زاماک ۷ بیشترین استفاده صنعتی را دارند. زاماک نام مخفف عناصر اصلی این آلیاژ در زبان آلمانی است.

عناصر تشکیل دهنده زاماک مورد استفاده در دستگیره زاماک بارتو تاثیرات مختلفی بر ویژگی‏ های این آلیاژ دارند. تاثیرات این عناصر را به شرح زیر می ‏توان خلاصه کرد:

روی:

هرچه میزان این فلز در زاماک بیشتر باشد، میزان استحکام این آلیاژ نیز بیشتر می‌شود، همچنین مقاومت به خوردگی را نیز افزایش می ‏دهد. مهمترین قابلیت آلیاژهای روی حفظ ابعاد و دقت ابعادی آن می ‏باشد که در صنایع مکانیکی و الکتریکی، اتومبیل‏ سازی، اسباب‏ بازی و پوشش ‏ها برای جلوگیری از خوردگی (گالوانیزه) مورد استفاده قرار می‏ گیرد.

آلومینیوم:

این عنصر باعث افزایش استحکام کششی، مقاومت به خزش، استحکام به ضربه (در اصطلاح چکش ‏خوار بودن) و سختی روی می شود. و میزان این آلیاژ در زاماک میان ۳/۵ تا ۴/۳ درصد است. اگر این میزان آلومینیوم زاماک بیش از ۵ درصد باشد، شکنندگی آن نیز بالاتر خواهد بود.

مس:

عنصر مس در این آلیاژ دو اثر مهم ایجاد می کند؛ افزایش استحکام کششی، خزشی و سختی و همچنین افزایش مقاومت به خوردگی. میزان مس موجود در آلیاژ زاماک چیزی در حدود ۱% می باشد.

منیزیم:

سختی آلیاژ را افزایش می‏ دهد، اما استحکام به ضربه، درصد ازدیاد طول و همچنین سیالیت مذاب آلیاژ را کاهش می‌دهد. در عین حال منیزیم خاصیت اکسیژن‏زدایی دارد. همچنین این عنصر مقاومت به خوردگی را افزایش می‌دهد.
زاماک در بازار ایران به اشتباه به نام سرب خشک نیز مصطلح شده است و به ‏گونه ‏ای ارتباط این آلیاژ را با سرب القا می ‏کند. در واقع سرب خشک آلیاژی است از سرب و انتیموان، در حالی‏ که آلیاژ زاماک هیچ ارتباطی با سرب ندارد. همانطور که اشاره شد این آلیاژ بر پایه فلز روی (Zinc) ساخته می ‏شود و کلمه زاماک (Zamak یا Zamac) مخفف چهار عنصر اصلی تشکیل دهنده این آلیاژ یعنی روی، آلومینیوم (Aluminium)، منیزیم (Magnesium) و مس (Copper) می ‏باشد. از آنجایی که واژه مس در آلمانی Kupfer است، بنابراین زاماک به دو صورت zamak و zamac نوشته می‏ شود.

از کدام گرید زاماک در ساخت دستگیره زاماک بارتو استفاده می شود؟

ما در مجموعه بارتو از آلیاژ زاماک گرید ۳ در تولید دستگیره های کابینت استفاده می کنیم.

چرا زاماک گرید۳

عنصر آلومینیوم باعث افزایش استحکام کشتی، مقاومت به خزش ، استحکام به ضربه و سختی بر روی می شود. و میزان این آلیاژ در زاماک در حدود ۴% می باشد. مس در این آلیاژ دو اثر مهم ایجاد می نماید، افزایش استحکام کششی، خزشی و سختی و همچنین افزایش مقاومت به خوردگی ، میزان مس موجود در آلیاژ زاماک چیزی در حدود ۱% می باشد. منیزیم سختی زاماک را افزایش می دهد، اکسیژن زدایی در مذاب می نماید، مقاومت به خوردگی را افزایش می دهد و نیز مقاومت به خوردگی را افزایش می دهد. آهن، کادمیم، قلع، نیکل، کرم، منگنز نیز به میزان بسیار ناچیزی در آلیاژ وجود دارند.

آیا زاماک همان سرب خشک است؟

در بازار ایران زاماک را با نام سرب خشک نيز می شناسند اما اين لفظ غلط است. سرب خشک آلیاژی از سرب و آنتيموان است که هیچ ربطی به زاماک ندارد. جالب اینجاست که سرب و آهن، خطرناک ترین عناصر در ترکیب زاماک هستند! چرا که نقطه ذوب سرب پايين تر از زاماک است و اصلا در روی حل نمی شود! در صورت انحلال ناقص نیز به سمت مرز دانه ها می رود و با تجمع در آن مناطق، باعث شکست گرم قطعه می شود.