یکی از رایج ترین روش های تصفیه آب که از دیرباز تاکنون مورد استفاده قرار میگیرد، فلیتر شنی Sand filter می باشد. فیلترهای شنی، با حذف ذرات معلق در آب با اندازه بیشتر از 100 میکرون، به خالص سازی آب پرداخته و در مصارف خانگی و صنعتی کاربرد گسترده ای دارند. نام دیگر این فیلترها صافی شنی است و همانطور که از نامش پیداست، مانند یک صافی عمل می نماید و ذرات معلق، رسوبات، فلزات، هیدروکربن ها و برخی مواد دیگر را از آبها جدا می کند. در ادامه این مطلب به بررسی ویژگی ها، کاربردها و سایر مواردی که قبل از خرید فیلتر شنی باید به آن توجه شود، خواهیم پرداخت.
فیلترهای شنی را می توان در سه دسته کلی تقسیم بندی نمود که عبارتند از:
فیلترهای شنی سریع: این نوع از فیلترهای شنی به دو دسته کلی فیلترهای شنی سریع فشاری و ثقلی طبقه بندی می شوند و معمولا به عنوان پیش تصفیه و تصفیه تکمیلی مورد استفاده قرار می گیرند. فیلترهای شنی سریع به صورت بستر پوشیده شده از ماسه و سیلیس کم و حدود 40 تا 100 متر مربع می باشند و به دلیل کوچک بودن بستر شن و ماسه، سرعت کثیف شدن آن بالا بوده و به شستشوی بیشتری نیاز دارد.
فیلترهای شنی کند: فیلترهای شنی کند، فرآیندهایی بدون فشار هستند و از فرآیند بیولوژیکی برای جداسازی ذرات معلق از فاضلاب استفاده می کنند. عبور آب از بستر شنی با سرعت کاملا طبیعی و آرام در فضایی با مساحت یک متر مربع، در یک شبانه روز در نهایت 3 متر مکعب آب تصفیه شده خروجی می دهد. تصفیه فاضلاب در این روش به کمک میکروارگانیسم ها صورت می گیرد و و نیاز به مصرف برق ندارد.
فیلتر شنی تحت فشار: یکی از پرکاربردترین انواع فیلتر شنی، نوع تحت فشار آن می باشد که دارای سرعت بسیار بالایی است و توانایی حذف ذرات جامد معلق تا اندازه 100 میکرون را دارد. جنس این فیلترها به طور معمول از جنس pp می باشد و ماکسیمم ارتفاع مفید سیلیس در آن ها 100 سانتی متر است. در این روش، خروجی آب تصفیه شده نسبت به مدت زمان صرف شده بسیار بیشتر است و بیشترین استفاده این فیلترها در استخرهای خانگی و عمومی می باشد.
اساس کار در فیلترهای شنی بدون در نظر گرفتن نوع آنها بدین صورت است که، آب دارای املاح و ذرات معلق گل و لای و آلودگی ها از طریق شیر ورودی به مخزنی با نازل های پوشیده شده از شن و سیلیس وارد می شود. با عبور آب از نازل ها، ذرات بزرگتر از 100 میکرون به دانه های شن و ماسه برخورد کرده و امکان عبور از نازل ها را از دست می دهند. بدین ترتیب، قطراب آب خالص، بدون ذرات معلق از نازل ها عبور می کنند و از شیر خروجی مخزن به بیرون از دستگاه منتقل شده و مورد استفاده قرار میگیرد. در فلیترهای شنی، پوشش شن و سیلیس بدین صورت است که ابتدا دانه های درشت، سپس متوسط و در نهایت دانه های ریز قرار میگیرند، تا از خوردگی در نازل ها جلوگیری شود.
همانطور که گفته شد، اصلی ترین کاربرد فیلترهای شنی در سیستم های تصفیه آب و فاضلاب می باشد. از دیگر کاربرد های صافی های شنی نیز می توان به تصفیه خانه های خانگی، استفاده در تاسیسات موتور خانه، استخر، کارخانجات صنعتی، تصفیه آب در صنایع کشاورزی و شیلات و ... اشاره نمود.
از جمله مزایای فیلترهای شنی میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
تعیین قیمت فیلتر شنی به عوامل مختلفی بستگی دارد که از جمله آنها می توان به نوع، ظرفیت و جنس به کار رفته در بدنه اشاره نمود. همچنین به دلیل تنوع بالایی که در فیلترهای شنی وجود دارد، انواع مختلف صافی های شنی از نظر قیمت با هم کاملا متفاوت می باشند.
پاسخ ها