قوانین معاینه فنی و سن فرسودگی خودرو از تدوین تا اجرا

بنابر اعلام مدیرعامل ستاد معاینه فنی خودرو‌های تهران، راه تشخیص سن فرسودگی خودرو درحال‌حاضر براساس آیین نامه مصوب 1400 است.

بنابر اعلام مدیرعامل ستاد معاینه فنی خودرو‌های تهران، راه تشخیص سن فرسودگی خودرو درحال‌حاضر براساس آیین نامه مصوب 1400 است. پیش از این و در سال 1397، آیین‌نامه‌ای در مورد تشخیص سن فرسودگی وسایل نقلیه تعیین شد. تنظیم این آیین‌نامه را کمیسیون مشترکی از سازمان محیط زیست، وزارت صمت، سازمان ملی استاندارد و بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران برعهده داشتند. با این حال آیین‌نامه فوق در سال 1399 بنا بر شکایتی این آیین نامه با استعلام از دیوان عدالت اداری و فق‌های شورای نگهبان باطل اعلام شد. بنابر اعلام دیوان عدالت اداری، راه‌های دیگری برای تشخیص سن فرسودگی وسایل نقلیه وجود دارد. در نتیجه آیین نامه جدید با ملاک قراردادن سن مرز فرسودگی و معاینه فنی در خرداد ۱۴۰۰ مصوب شد.

براین اساس سن فرسودگی خودرو در مورد اتومبیل‌های شخصی 15 سال اعلام شده است. اگر خودرویی با سن بیش از 15 سال اخذ دو دوره متوالی معاینه فنی مردود شود، فرسوده اعلام خواهد شد. 15 سال مرز سن فرسودگی خودرو است. خودرو‌های با سن ۱۵ تا ۲۰ سال سالانه دو مرتبه و خودرو‌های با سن بالای ۲۰ سال سالانه سه مرتبه بایستی جهت اخذ معاینه فنی اقدام کنند. در صورت رد این خودروها در معاینه فنی به صورت دو مرحله متوالی، این خودروها فرسوده خواهند بود.

قانون سن فرسودگی خودرو در اجرا موفق نبوده است

در صورتی که یک خودرو فرسوده اعلام شود، صدور سایر مدارک مربوط به خودرو برای آن متوقف می‌شود. بنابراین حمل بار و مسافر، صدور گواهی معاینه فنی، تخصیص بیمه شخص ثالث، خرید و فروش، نقل و انتقال و تردد وسایل نقلیه موتوری فرسوده، ممنوع است. تردد خودروهای فرسوده نیز به ازای هر روز، شامل جریمه پلیس راهنمایی و رانندگی می‌شود. با این حال آیین‌نامه مربوط به خودروهای فرسوده توسط تمامی دستگاه‌های مربوطه جدی گرفته نمی‌شود. به همین دلیل است که شاهد تردد انبوه خودروهای فرسوده در جاده‌ها و خیابان‌های کشورمان هستیم. حتی در حال حاضر مدت اعتبار معاینه فنی خودروها با توجه به سن در سامانه ملی معاینه فنی (سیمفا) تغییر نکرده است. بنابراین برای خودروهایی با سن بیش از 15 سال، معاینه فنی یکساله صادر می‌شود.

به گفته شادی مالکی مدیر عامل ستاد معاینه فنی خودرو‌های تهران، شناسایی خودروهای فرسوده و همچنین جایگزینی آن‌ها با خودروهای نو بدون حمایت دولت امکان‌پذیر نیست. آن‌طور که طی ماه‌های پیش و در جریان تدوین مصوبات مربوط به واردات خودرو مشاهده کرده‌ایم، دولت قصد دارد تا بار مالی مربوط به این مساله را از طریق واردات خودرو تأمین نماید.