آپاندیس زایده کرمی شکلی است که از اولین قسمت روده بزرگ به نام سکوم منشاء می گیرد .در این بخش از فان با علل و علائم و راه های درمان آپاندیس آشنا شوید.
آپاندیس تیوبی است که در ناحیه راست بدن و نزدیک روده بزرگ قرار گرفته و عملکرد آن تا کنون ناشناخته است؛ اما تئوری هایی که در مورد آن وجود دارد حاکی از آن است که نقش ذخیره باکتری های مفید و به نوعی راه انداز سیستم گوارش بعد از بیماری هایی نظیر اسهال را دارد. به عبارتی دیگر نقش ایمنی در بدن را ایفا می کند.در این مطلب می خواهیم درباره علت و عواملی که باعث بروز آپاندیس می شوند صحبت کنیم.
آپاندیس چیست و چرا عفونی می شود
التهاب آپاندیس یک بیماری اورژانسی است که برای خارج کردن آن به عمل جراحی فوری نیاز است . در صورت عدم درمان ، ممکن است آپاندیس ترکیده یا سوراخ شود و مواد عفونی به داخل حفره ی شکمی راه پیدا کند که در این صورت باعث پریتونیت یا همان التهاب شدید حفره ی شکمی (صفاق) می شود و در صورتی که با آنتی بیوتیک های قوی درمان نشود، می تواند کشنده باشد.
گاهی آبسه ی پر از چرک (عفونت های محصور در دیواره های خاموش در برابر سایر قسمت های بدن ) خود را به شکل آپاندیس ملتهب نشان می دهد. بافت های اسکار آپاندیس (دایواره های خاموش ) ،از گسترش عفونت در سایر قسمت های شکم جلوگیری می کند. آبسه های آپاندیس اضطرار کمتری نسبت به آپاندیس ملتهب دارد . اما متأسفانه تا جراحی انجام نگیرد، نمی توان این امر را تشخیص داد . به همین دلیل تمامی موارد آپاندیسیت، شرایط اورژانس تلقی شده و در همه ی موارد جراحی انجام می شود.
در ایالات متحده از هر 15 نفر 1 نفر دچار آپاندیسیت می شود. آپاندیسیت در افراد زیر 2 سال نادر است و در سنین 10 تا 30 سالگی بسیار شایع تر است . گرچه این وضعیت ،در هر سنی ممکن است رخ دهد.
علل آپاندیس همیشه مشخص نیست. گاهی اوقات آپاندیسیت می تواند در نتیجه یکی از علل زیر رخ دهد:
انسداد:
علل آپاندیسیت میتواند باقیمانده مواد غذایی یا یک قطعه مدفوع سخت (مدفوع سنگ مانند) باشد که می تواند سبب مسدود شدن دهانه مجرای آپاندیس شما شود.
عفونت:
همچنین علل آپاندیسیت ممکن است به دنبال عفونت مانند عفونت ویروسی دستگاه گوارش یا در نتیجه سایر انواع التهاب ایجاد شود.
در هر دو مورد، باکتری داخل آپاندیس به سرعت تکثیر شده، سبب التهاب، تورم و تجمع چرک در آپاندیس می شود. اگر این وضعیت به سرعت درمان نشود، آپاندیسیت ممکن است پاره شود.
علائم کلاسیک آپاندیس شامل :
تقریباً در نیمی از موارد آپاندیسیت علائم زیر بروز می کند:
اگر هر کدام از علائم ذکر شده را دارید ، بلافاصله تحت مراقبت های پزشکی قرار گیرید . زیرا تشخیص و درمان به موقع این بیماری بسیار اهمیت دارد . هیچ چیزی نخورید ، ننوشید و از هر گونه قرص ضد درد ،آنتی اسید ، مسهل و پد های گرم کننده دوری کنید، زیرا می تواند باعث پارگی آپاندیس ملتهب شود.
آپاندیسیت چگونه تشخیص داده می شود؟
تشخیص آپاندیسیت ممکن است گمراه کننده باشد. اغلب علائم این بیماری مبهم یا بسیار شبیه سایر بیماری ها می باشد. بیماری هایی مانند :مشکلات کیسه صفرا ، عفونت مثانه یا مجاری ادراری ، بیماری کرون ، التهاب معده ، عفونت روده ای و مشکلات تخمدان.
معمولاً آزمایشات زیر برای تشخیص آپاندیسیت استفاده می شود :
آپاندیسیت چگونه درمان می شود؟
درمان استاندارد آپاندیسیت ، آپاندوکتومی که همان جراحی به منظور برداشتن آپاندیس است .حتی اگر مشکوک به آپاندیسیت باشید ، دکترها ترجیح می دهند برای رعایت ایمنی شما و جلوگیری از پارگی آپاندیس ، عمل جراحی برداشتن آنرا انجام دهند . اگر آپاندیس به شکل آبسه بروز کرده ، جراحی در دو مرحله انجام می شود ، اول تخلیه ی چرک آبسه ، سپس برداشتن آپاندیس .
آپاندوکتومی :باید انتظار چه چیز را داشته باشید؟
پیش از برداشتن آپاندیس ، آنتی بیوتیک برای مبارزه با پریتونیت احتمالی تجویز می شود. معمولاً بیهوشی عمومی داده می شود و آپاندیس یا از طریق یک برش 10.16 cm و یا توسط لاپاروسکوپی برداشته خواهد شد.. اگر دچار پریتونیت شدید ، شکم شما از چرک تخلیه شده سپس شستشو داده می شود.
12 ساعت پس از جراحی شما از تخت بلند شده و قادر به حرکت خواهید بود. معمولاً 2 تا 3 هفته طول می کشد تا به فعالیت های عادی خود بازگردید . اگر جراحی توسط لاپاراسکوپ (مانند تلسکوپی نازک است برای مشاهده ی داخل شکم ) انجام شود ، برش کوچکتر و بهبودی سریع تر حاصل می شود.
پس از برداشتن آپاندیس در صورت بروز هر کدام از موارد زیر با دکتر خود تماس بگیرید :
آیا آپاندیسیت قابل پیشگیری است؟
هیچ راهی برای جلوگیری از آپاندیسیت وجود ندارد ، امّا به هر حال بروز آپاندیسیت در افرادی که غذاهای دارای فیبر بالا ، مانند سبزی و میوه ، مصرف می کنند کمتر شایع است.
چه کسانی در معرض بیماری آپاندیس قرار می گیرند؟
هر شخصی ممکن است دچار این بیماری شود اما طبق تحقیقات، بین افراد 30-10 سال بسیار رایج است. حدود 7 درصد از مردم آمریکا تجربه این بیماری را در طول زندگی خود داشته اند. کودکان و افراد مسن بیشتر از دیگران در معرض آپاندیس هستند. تشخیص اولیه و درمان برای این افراد بسیار ضروری است به خصوص در جوامع آسیب پذیر .
آپاندیس چه مشکلاتی ایجاد می کند؟
تاخیر در درمان آپاندیس خطر ایجاد مشکلات را زیاد می کند. یکی از مشکلات بالقوه همان سوراخ شدگی است که منجر به انباشتگی چرک در اطراف آپاندیس یا پخش عفونت در اطراف شکم و لگن می شود. در نتیجه بعد از تشخیص آپاندیس سریعا جراحی باید انجام شود. تاخیر بین تشخیص و درمان بسیار حائز اهمیت است و خطر سوراخ شدگی را افزایش می دهد. برای مثال احتمال سوراخ شدگی 36 ساعت بعد از علائم اولیه حدود 15 درصد می باشد .
مشکلات دیگر آپاندیس چیست؟
بعضی مواقع تورم همراه با آپاندیس می باشد که درعملکرد عضله روده اخلال ایجاد کرده و مانع دفع مدفوع می شود. استفراغ و تورم شکم زمانی اتفاق می افتد که گاز و مایع در روده دچار انسداد می شوند. در این موارد پیوستگی تیوب شکمی (تیوبی که از بینی به مری و بعد به معده و روده ها متصل است) لازم است که تخلیه شود ولی از انجام آن امتناع می شود .
مراقبت های بعد از جراحی آپاندیسیت
آپاندیس ، کیسه کوچکی است که تا کنون عملکرد آن شناخته نشده است . اما فرضیه هایی در مورد آن وجود دارد که نقش ذخیره باکتری های مفید و به نوعی راه انداز سیستم گوارش بعد از بیماری هایی نظیر اسهال را بر عهده دارد. آپاندیسیت در قسمت پایین و سمت راست شکم در کنار روده بزرگ قرار دارد . بروز آپاندیسیت (التهاب آپاندیس) باعث ایجاد درد در اطراف ناف شده و پس از مدت کوتاهی به قسمت راست شکم گسترس پیدا خواهد کرد . هرچه التهاب شدید تر شود ، درد آپاندیسیت شدید تر خواهد شد .اگرچه ممکن است آپاندیسیت در هر فردی و هر سنی بروز پیدا کند اما با این حال این وضعیت بیشتر در افراد 10 تا 30 ساله ایجاد شده و درمان معمول آن ، انجام عمل جراحی به منظور برداشتن آپاندیس است .
علائم و نشانه های بروز آپاندیسیت در فرد ممکن است شامل موارد زیر باشد:
ممکن است محل درد بسته به سن و وضعیت آپاندیس فرد ، متفاوت باشد . در صورتی که این وضعیت در دوران بارداری بروز پیدا کند ، درد در قسمت بالایی شکم ایجاد خواهد شد .
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید
در صورت مشاهده علائم ذکر شده در بالا سریعا به پزشک مراجعه کنید . درد شدید شکم نیز نیازمند انجام مراقبت های فوری پزشکی است . تشخیص و درمان به موقع آپاندیسیت اهمیت بسیاری دارد .از خوردن و آشامیدن دوری کنید و از مصرف هر گونه قرص ضد درد ،آنتی اسید ، مسهل و پد های گرم کننده بپرهیزید چرا که می تواند منجربه پارگی آپاندیس ملتهب گردد .
عفونت
علت احتمالی بروز آپاندیسیت ایجاد انسداد ناشی از عفونت در لایه های بالای آپاندیس است . باکتری های موجود در آپاندیس در این وضعیت به سرعت رشد کرده و تکثیر میشوند و این امر باعث التهاب ، تورم و چرکی شدن آپاندیس خواهد شد و نیازمند انجام درمان فوری می باشد ؛ در غیر اینصورت احتمال پارگی آپاندیس وجود خواهد داشت . همچنین علل آپاندیسیت ممکن است عفونت ویروسی دستگاه گوارش یا سایر انواع التهاب نیز باشد.
انسداد:
علل آپاندیسیت ممکن است باقیمانده مواد غذایی یا یک قطعه مدفوع سخت (مدفوع سنگ مانند) باشد که موجب مسدود شدن دهانه مجرای آپاندیس می شود.
آپاندیسیت می تواند عوارض جدی ایجاد کند ، مانند:
پارگی آپاندیس :
پارگی آپاندیس باعث نفوذ عفونت در ناحیه شکم خواهد شد و این اتفاق تهدید کننده زندگی بیمار است . برای جلوگیری از بروز این اتفاق باید عمل جراحی به منظور برداشتن آپاندیس سریعا انجام شود .
آبسه :
در صورت ایجاد پارگی در آپاندیس جراح با قرار دادن لوله ای از طریق دیواره شکم ، عفونت پخش شده را تخلیه خواهد کرد . لوله به مدت 2 هفته در شکم باقی خواهد ماند و برای بیمار آنتی بیوتیک تجویز خواهد شد و سپس عمل جراحی انجام شده و آپاندیس سریعا برداشته خواهد شد .
برای تشخیص آپاندیسیت پزشک علائم و نشانه های بیماری را بررسی و شکم بیمار را معاینه خواهد کرد .
آزمایشات و روش های مورد استفاده برای تشخیص آپاندیسیت عبارتند از:
معاینه فیزیکی برای ارزیابی درد بیمار :
در این معاینات ، پزشک فشار ملایمی بر روی ناحیه دردناک اعمال خواهد کرد و هنگامی که فشار اعمال شده به طور ناگهانی رها شود، درد آپاندیسیت اغلب بدتر خواهد شد و این امر نشان دهنده وجود التهاب در آپاندیس است .همچنین در این آزمایشات، ممکن است پزشک به دنبال وجود سفتی در عضلات شکمی باشد.
در برخی موارد پزشک با استفاده از دستکش و انگشت روغنی ، ناحیه رکتوم تحتانی بیمار را معاینه خواهد کرد زیرا در برخی زنان در سن باروری ، مشکلات زنان و زایمان باعث ایجاد درد در این ناحیه خواهد شد.
آزمایش خون :
چنانچه در بخش سلامت فان اشاره شده است در این آزمایش تعداد گولبول های سفید خون بررسی خواهد شد و از این طریق عفونت موجود در بدن شناسایی می شود .
آزمایش ادرار :
انجام این آزمایش به پزشک اطمینان می دهد که درد به وجود آمده در ناحیه شکمی ، ناشی از وجود عفونت ادراری یا سنگ کلیه نبوده است .
آزمایشات تصویر برداری :
پزشک با انجام آزمایشات پرتو نگاری ، سونوگرافی ، اسکن توموگرافی یا سی تی اسکن و ام آر آی، از وجود عفونت آپاندیسیت، اطمینان حاصل خواهد کرد .
آپاندیسیت چه کسانی را تهدید می کند ؟
همه انسانها ممکن است به این بیماری مبتلا شوند . اما طبق تحقیقات ، افراد 30-10 سال بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند . تشخیص اولیه و درمان به موقع در کودکان و افراد بزرگسال در جوامع آسیب پذیر اهمیت بیشتری دارد.این بیماری در افرادی که رژیم غذایی مملو از سبزی و میوه های با فیبر بالا دارند کمتر رواج دارد.
پزشکان قبل از برداشتن آپاندیس مصرف آنتی بیوتیک برای مبارزه با پریتونیت احتمالی را تجویز می کنند .
در درمان آپاندیسیت ، از روش آپاندوکتومی که همان جراحی است به منظور برداشتن آپاندیس استفاده می کنند . حتی در صورتی که پزشکان مشکوک به آپاندیسیت شوند برای رعایت ایمنی شما و جلوگیری از پارگی آپاندیس ، عمل جراحی آپاندوکتومی را انجام خواهند داد . اگر آپاندیس به شکل آبسه باشد عمل جراحی در دو مرحله انجام می گردد؛ پس از بیهوشی ابتدا چرک و عفونت آبسه تخلیه می شود و سپس آپاندیس یا از طریق یک برش 10.16 cm و یا توسط لاپاروسکوپی برداشته خواهد شد . در روش لاپاراسکوپی ، برش کوچکتر می باشد و در نتیجه بهبودی سریع تر حاصل می شود.
12 ساعت پس از جراحی شما می توانید از تخت بلند شده و قادر به حرکت خواهید بود. معمولاً 2 تا 3 هفته طول می کشد تا به فعالیت های عادی خود بازگردید .
در صورت مشاهده علایم زیر با پزشک تماس بگیرید :
بی توجهی به درمان آپاندیسیت
در صورت عدم درمان به موقع ، به احتمال زیاد آپاندیس ترکیده یا سوراخ میشود ، در این صورت مواد عفونی به داخل حفره ی شکمی راه پیدا می کنند و منجربه پریتونیت یا همان التهاب شدید حفره ی شکمی (صفاق) می گردد. اگر التهاب شکمی با آنتی بیوتیک های قوی درمان نشود، می تواند باعث فوت بیمار شود .
می توان از آپاندیسیت پیشگیری کرد؟
برای جلوگیری از آپاندیسیت پیشگیری نمود اما تا حدودی مصرف غذاهای دارای فیبر بالا ، مانند سبزی و میوه می تواند از بروز آپاندیسیت پیشگیری کند.
افرادی که در معرض بیماری آپاندیس قرار دارند :
همه افراد در هر سنی ممکن است به بیماری دچار شود اما آپاندیسیت بین افراد 30-10 سال بسیار رایج است و کودکان و افراد مسن بیشتر از دیگران در معرض آپاندیس هستند.
پاسخ ها