تصفیه بیولوژیکی آب یکی از کاربردی ترین و اصلی ترین مراحل در روند تصفیه و حذف آلاینده های آلی می باشد که باکتری ها و میکروارگانیسم ها در آن نقش مهمی ایفا می کنند. این روش ها دارای زیرمجموعه های متعددی بوده و به دو گروه کلی هوازی و بی هوازی تقسیم بندی میشوند.
یکی از مهم ترین آلاینده های موجود در آب، مواد آلی می باشند که می توانند سلامت انسان را به شدت تهدید کنند. با توجه به اینکه برخی از باکتری ها و میکروارگانیسم ها قادر به تجزیه و تغذیه مواد آلی موجود در آب هستند، به همین دلیل از این ویژگی استفاده شده و در تصفیه به کار گرفته میشود. باکتری های موجود در آب برای رشد و تکثیر به اکسیژن و مواد غذایی نیاز دارند. اکسیژن موجود در آب می تواند باعث رشد میکروارگانیسم ها شود و مواد آلی نیز نقش مواد غذایی را برای آنها ایفا می کنند.
پس از تجزیه مواد آلی توسط باکتری ها، به مرور تعداد آنها زیاد شده و به هم متصل میشوند. در نهایت همراه با باقی مانده های مواد آلی تجزیه شده که در آب معلق هستند، در کف حوضچه تصفیه ته نشین میشوند. از ته نشین شدن این مواد و ذرات به مرور لجن زیادی تولید شده و از حوضچه تخلیه خواهند شد. بخشی از این لجن مجدد وارد حوضچه تصفیه میشود و برای تعذیه و رشد بیشتر باکتری ها مصرف خواهد شد.
در حالت کلی می توان با توجه به نوع باکتری ها و شرایط مورد نیاز برای رشد و تکثیر آنها، روش های تصفیه بیولوژیکی تصفیه آب را به دو گروه زیر تقسیم بندی نمود:
در این روش ها لازم است اکسیژن به اندازه کافی برای رشد و تکثیر باکتری ها فراهم شود تا قدرت بیشتری در حذف مواد آلی داشته باشند. به همین دلیل در این روش ها هوادهی نقش مهمی داشته و با تجهیزات تصفیه آب صنعتی این روند انجام میشود. رایج ترین روش های هوازی تصفیه آب عبارتند از:
روند تصفیه بی هوازی کمی متفاوت بوده و مراحل مختلفی از جمله هیدرولیز، اسیدوژنز و متانوژنز در شرایط بدون هوا انجام شده و آلاینده های مختلف حذف میشوند. از رایج ترین روش های بی هوازی برای تصفیه بیولوژیکی آب می توان به موارد زیر اشاره نمود:
این روش ها کارایی بسیار بالایی داشته و در کنار تصفیه فیزیکی و شیمیایی می توانند تاثیر زیادی بر بهبود کیفیت آب داشته باشند. به همین دلیل از روش های بیولوژیکی برای تصفیه آب و همچنین فاضلاب های صنعتی و شهری به وفور استفاده میشود. برای بهبود کیفیت پساب های مراکز درمانی و بیمارستانی، کشتارگاه ها، فاضلاب های شهری و همچنین کارخانجات تولید مواد شوینده تصفیه بیولوژیکی اهمیت زیادی دارد.
البته لازم به ذکر است، تصفیه بیولوژیکی به تنهایی قادر به بهبود کیفیت آب نیست و لازم است از تصفیه فیزیکی و شیمیایی و روش های تکمیلی نیز استفاده شود.
پاسخ ها