آیا تابهحال به این فکر کردهاید که چرا یک سری صفات به آقایان و بعضی دیگر به خانمها نسبت داده میشوند؟ برایتان پیش آمده که همیشه جذب یک نوع شخصیت مشخص شوید؟ پاسخ این سؤالات، در مفهوم کهنالگوی آنیما و آنیموس گنجیده شده است. در اعماق وجود هر انسان، فارغ از جنسیت، دو کهنالگو به نامهای آنیما و آنیموس نهفتهاند. این دو، جنبه زنانه و مردانه ناخودآگاه ما را برعهده دارند و در شکلگیری شخصیت، روابط و تجربیاتمان نقشی اساسی ایفا میکنند. در این مقاله ضمن معرفی کوتاه کهنالگوها، شما را عمیقتر با مفهوم آنیما و آنیموس آشنا میکنیم و نکاتی جهت بهکارگیری آنها را نیز بازگو خواهیم کرد.
از نظر کارل یونگ، روانپزشک برجسته سوئیسی، روان انسان از سه بخش ایگو، ناخودآگاه فردی و ناخودآگاه جمعی تشکیل شده است. او بر این باور بود که ناخودآگاه جمعی، شامل همه تجربهها و دانشی میشود که به عنوان یک انسان با دیگر همنوعان خود کسب میکنیم. کارل یونگ، کهنالگو یا آرکتایپهایی را تعیین کرد که این تجربهها را بهنوعی دستهبندی کند. به اعتقاد او، کهنالگوها نقشی مهم در شخصیت افراد دارند و به نوعی رفتار آنها را شکل میدهند. کارل یونگ چهار آرکتایپ اصلی را به صورت زیر تعریف کرد:
آنیما و آنیموس به زبان ساده، نشاندهنده جنبههای مردانه و زنانه روان هر شخص هستند. یونگ باور داشت که فرقی نمیکند مرد باشید یا زن، در هر صورت آنیما و آنیموس را در وجود خود دارید. در واقع آنیما نمادی از جنبه زنانگی در روان آقایان و آنیموس، نمادی از جنبه مردانه در روان خانمهاست. مثلا آنیمای آقایان ممکن است خود را به صورت روحیه حساس، شهودیبودن، خلاقیت یا رحم و دلسوزی نشان دهد و در مقابل، آنیموس خانمها در قالب جسارت و منطق نمایان شود. این کهنالگوها توسط عوامل شخصی، فرهنگی و بیولوژیکی شکل گرفته و در ناخودآگاه جمعی فرد جای میگیرند. ناخودآگاه جمعی و کهن الگو آنیما و آنیموس جزئی جدانشدنی از یکدیگر هستند که البته با تمرین میتوان آنها را با ضمیر خودآگاه نیز ادغام کرد.
آنیما و آنیموس در افراد ثابت نمیمانند و ممکن است به مرور زمان، بسته به تجربه و پیشرفتهای فردی تغییر کنند. مثلا مردی را تصور کنید که در جامعهای بزرگ شده که در آن ابراز احساسات آقایان، عیب شمرده نمیشود. این مرد احتمالا ارتباطی قویتر با آنیمای خود خواهد داشت. همچنین اگر خانمی با مردان قوی و جسور در ارتباط بوده باشد، احتمالا آنیموس قوی و پرورشیافتهای دارد. این مثالها نشان میدهند که تجربههای ما سبب شکلگیری و پیشرفت بخشهایی از ناخودآگاه ما میشوند. برای شناخت آنیما و آنیموس تست مشخصی وجود ندارد و با شناخت بیشتر خود، میتوانید آنیما یا آنیموس خود را نیز بشناسید.
توجه داشته باشید که اگر آنیما یا آنیموس در شما قویتر است، به این معنا نیست که شباهت بیشتری به جنس مخالف خود دارید. در واقع قرار است با شناختن این ویژگیها، بدون توجه به کلیشههای جنسیتی، بیشتر خود را بشناسید و بپذیرید.
اگر جنبه مردانه روان شما به جنبه زنانه غلبه کند یا برعکس، مشکلاتی برای زندگی شخصی و وضعیت روحیتان پیش میآید. در حالت ایدئال، شما باید بتوانید تعادل را میان این ویژگیهای مردانه و زنانه رعایت کنید و در عین حال ویژگیهای وجودی دیگران را نیز محترم بشمارید. با وجود این؛ گاهی اوقات ممکن است آنیما یا آنیموس بر فرد غلبه کند و تعادل جنبههای زنانه و مردانه را از بین ببرد. این مسئله روی شخصیت، رفتار و روابط شما تأثیر منفی خواهد گذاشت. بعضی از اثرات منفی غلبه آنیما یا آنیموس را در ادامه با هم مرور میکنیم.
به گفته کارل یونگ، آنیما و آنیموس روی رفتار ما با جنس مخالف نیز تأثیر دارند. اگر آنیما و آنیموس وجودتان را بهخوبی پرورش نداده باشید یا جنبههای ناسالمی داشته باشند، ممکن است در روابط عاطفی به سوءتفاهم یا اختلاف بر بخورید.
بنابراین؛ یونگ توصیه میکند که پیش از هرچیزی، باید آنیما یا آنیموس درونتان را بشناسید و آن را تقویت کرده و در شخصیت خود ادغام کنید. مثلا مردی که بهخوبی آنیمای وجودش را پرورش نداده، بهتر است ابراز احساسات را یاد بگیرد تا برطرف کردن نیاز عاطفیاش تنها بر دوش طرف مقابلش نباشد. همچنین خانمی که آنیموس ضعیفی دارد، میتواند روی استقلالش بیشتر کار کند.
با تقویت آنیما و آنیموس است که میتوانید رابطهای خوب و سالم برقرار کنید. با این کار، تفاوتهای شریک عاطفی خود را راحتتر میپذیرید و به آنها احترام میگذارید. علاوهبر این، با ادغام کردن آنیما و آنیموس در شخصیت خود، میتوانید تعادل خوبی بین جنبههای زنانه و مردانه وجودتان برقرار کنید.
ادغام آنیما و آنیموس با ضمیر خودآگاه یعنی صفاتی را که درون شما به جنس مخالفت نسبت داده میشوند، بشناسید و آنها را بپذیرید. این پروسه به شما کمک میکند که شخصیت متعادل و یکپارچهتری داشته باشید. نحوه ادغام آنیما و آنیموس با ضمیر خودآگاه به جنسیت و تمایلات شخصی شما برمیگردد. با وجود این، یک سری راهکار وجود دارند که به شما در این مسیر کمک میکنند:
آشنایی با آنیما و آنیموس، دریچهای به سوی درک عمیقتر خود و دیگران میگشاید. با شناخت این کهنالگوها، میتوانیم به جنبههای پنهان شخصیتمان پی ببریم، روابطمان را بهبود ببخشیم و به سوی تعادل و سلامت روان گام برداریم. حالا که آنیما و آنیموس آشنا شدید، کدام جنبه وجودتان را پررنگتر میبینید؟
منابع: linkedin1 , linkedin2 , verywellmind
پاسخ ها