یکی از مهمترین کارها در طرح جابر پیاده کردن خلاقیت دانش آموز کمک می کند و بایددر طرح جابر به آن اهمیت فراوانی داده شود بحث خلاقیت با استفاده از کاردستی است.
یکی دیگر از ارکان اصلی در این پروژه ساخت کاردستی است به طوری که دانش آموزان زمانی را باید اختصاص داده و به بحث ساخت کاردستی بپردازند تا بتوانند به خوبی خلاقیت خود را نسبت به گذشته افزایش داده و آن را شکوفا کنند.به ساخت کاردستی اهمیت زیادی داده می شود به این صورت که حتی برای ساختنآنها موضوعاتی مشخص می شود تا بتوانند با یک نقشه راه کامل به جلوگام بردارند.
بااین ترفند کمک زیادی آنها میشود و موجب میشود تاکه آنها بتوانند بسیار بیشتر از گذشته به طور خلاقانه ایده پردازی کنند.
کاردستی موجب میشود تا نوجوانان با انجام کار عملی بیش از پیش آشنا شوند و بتوانند خیلی خوب آن را از همین سنین پایین یاد بگیرند و به اجرا بگذارند. در این حالت است کهمی توانیم از دانش آموز انتظارداشته باشیم تا به مرور زمان فعالیت های خود رانسبت به گذشته افزایش داده و به سطوح بالاتری در امر کار عملی برسد. مطمئناًاین موضوع صرفاً در یک یا دو سال تحصیلی اتفاق نمی‌افتد و نمی توانکه امیدوار باشیم که دانش آموزصرفاً پس از چند سال کوتاه مهارت کار عملی خود را افزایش دهد. و بایدبه صورت پی در پی و متوالی به انجام فعالیت های طرح جابربن حیان بپردازد و به خوبی آن را به اجرا بگذارد تا به مرور این فعالیت ها باعث افزایش اعتبار و عمل او در انجام کارها شود.
در نهایتبه این نکته می رسیم که وجود چنین طرحی در سیستم آموزش و پرورش هر کشوری نیاز است طرحی که بتواندخلاقیت دانش آموزان را در کار عملی و البته روحیه کار تیمی که همان مشارکت پذیری است در دانش آموزان تقویت و افزایش دهد. کشور های مختلف این طرح به صورت معمولی در بدنه دروس جاسازی شده است و به سهولت از آن استفاده میشود اما در کشور ایران با توجه به خلا موجود فرهنگیان به فکر طرح جامعی افتادند و آن پروژه طرح جابربن حیان بود که در مدارس ایران به اجرا درآمده و اگر بتواننداز پتانسیل این طرح به خوبی استفاده کنند مطمئناًفردا بی خوبی در انتظار دانش آموزان است.
معمولاً بخشنامه های پروژه طرح جابربن حیان ازاواخرآبان ماهارائه شده و تا پایان اسفند ماه برای تدوین آن زمان داده میشود. این وقت به هیچ وجه تحت هیچ شرایطی قابل تمدید نیست و نمی توان مانند درس پژوهی به سال آینده موکول شود. امسال نیز مانند سالهای گذشته این پروژه و تکمیل آن تا پایان زمستان فرصت خواهد داشت.
برای دانلود کاملترین و بهترین طرح های جابربن پایه اول ابتدایی کلیک کنید.
برای دانلود کاملترین و بهترین طرح های جابر پایه دوم ابتدایی کلیک کنید.
برای دانلود کاملترین و بهترین طرح های جابر پایه سوم ابتدایی کلیک کنید.
برای دانلود کاملترین و بهترین طرح های جابر پایه چهارم ابتدایی کلیک کنید.
برای دانلود کاملترین و بهترین طرح های جابر پایه پنجم ابتدایی کلیک کنید.
برای دانلود کاملترین و بهترین طرح های جابر پایه ششم ابتدایی کلیک کنید.
معمولاً نتایج طرح جابربن حیان ۱۴۰۱ در فروردین ماه ۱۴۰۲ اعلام خواهد شد. در واقعاین اعلام نتایج مربوط به رفتن طرح های مربوط به مرحله استانی است. و نتیجه ای که اواخر فروردین اعلام می گرددنتیجه اولیه می باشدو باید برای دریافت نتایج نهایی و اعلام برندگان استانی و کشوری تا سال بعد منتظر بمانید.
شاید برخی خیال کنند که طرح جابر مشابه طرح هایی باشد که در کشورهای پیشرفته به کار رفته و جواب داده است. منافی استقلال علمی و صنعتی کشوربدانند که بومی سازی روش های علمی کشورهای توسعه یافته در زمینه آموزش و پرورشنه تنها با استقلال فکری و عقیدتی ما منافات ندارد بلکه طولی نخواهد کشید که در دستور کار قرار دادن طرح جابر باعث مباهات همه ما خواهد شد و این موضوع میتواند در سرعت بخشیدن به پیشرفت و توسعه کشور بسیار موثر باشد.
زمانی که شاهد این هستیم که علت پیشرفت کشوری عنایت به مقوله آموزش و پرورش استعدادهای انسانی بوده پیروی از اینگونه طرح ها که در بوته آزمایش و آزمون و خطا سالهاست که جواب داده است و یکی از علت های عمده پیشرفت کشورهای بزرگ و قدرتمند است. بومی سازی این روش ها قطعاً باعث اقتدار و سربلندی کشورمان خواهد شد.
باید گفت که طرح مشابه طرح جابربن حیان در کشور روسیه نیز اجرایی گردیده که نتایج فوق العاده آن را در آنجا مشاهده میکنیم. پیشرفت های چشمگیر روسیه در پروژه های هوا و فضا ظهور دانشمندان در زمینه های مختلف علمی و صنعتی و در نهایت پیدایش کشوری که زمان دوستی و هم پیمانی عمیق و گسترده با ایران در مقابل کشوری مانند آمریکابه عنوان قطبی جدید قد علم کرده است. پسما نیز باید ضمن حفظ استقلال و خودباوری وکمی سیاست به خرج دادند و با نگه داشتن جانب احتیاط خود از این طریق در سطح منطقه و جهان خود را بالا بکشیم.
شما عزیزان میتوانید در این زمینه به آدرس (بررسی سیستم آموزشی کشور روسیه) در سومین همایش بین المللی خود در بحث میریت و علوم انسانی مراجعه کنید. همچنین مقالات تحقیقات فراوانی در این زمینه وجود دارد که میتوان از جمله ی آنها پایگاه ها و خاستگاه های مهم این تحقیقات دانشگاه (لومونوسف) مسکو را نیز نام برد.
حالا که اهمیت موضوع و طرح جابر را متوجه شدیم. بهتر است قدری نیز به روند و چگونگی اجرای این طرح به اختصار بپردازیم. ابتدا خوب است که از دفتر کارنمای طرح جابر بن حیان بگوییم این دفتر برای ثبت کلیه فعالیت ها و رویداد هایی که در طول انجام طرح جابررخ می دهد میباشد. اگر از ابتدای امر صفر تا صد آزمون و خطا ها و روند پیشرفت کار را در دفتر یادداشت نماییم کمک قابل ملاحظه ای به داوران در امر امتیاز دهی به طرح جابر خود کرده ایم. البته لازم است که بگوییم صداقت در ثبت وقایع و رویدادهاو آزمون و خطا های واقعی در این دفتر می تواندبه جای کسر امتیاز به دلیل بروز ناکامی های احتمالی باعث بالا رفتن امتیازطرح جابر شما به دلیل ارائه فعالیت ها و مشکلات و محرومیت هایی که بر سر راه طرح جابر تان قرار دارد باشد.
دانش آموزباید تا می تواند در تهیه دفترکارنمای طرح جابرصادق باشدوبا وسواس تمام همه مستندات را مکتوب کند مدل طرح جابربن حیان هرچند الزامی نیست اما شما عزیزان میتوانیدبا سلیقه به خرج دادن توجه ویژه داوران را به طرح خود جلب کنید.
چه بسیاردانش آموزان و گروه هایی بودند که به خاطر نداشتن مدل طرح جابر مورد توجه داوران قرار نگرفته اند و طرح جابر آنها راه به جایی نبرده است.
دست سازه طرح جابربن حیان این قسمت مربوط به پایه های پنجم و ششم است که شباهت فراوانی با جشنواره خوارزمی دارد که در این حیطه از کار رقابت زیادی دیده می شود.
دانش آموزان پرتلاش و با استعدادی که ازصف دیگر نخبگان در طرح جابر بیرون می زنند. که البتهوزارتخانه و ادارات آموزش و پرورش نیزاین قسمت را بیش از قسمت‌های دیگر زیر ذربین خود دارند. آزمایشات طرح جابربن حیان معمولاً درسه پایه ثانوی مقطع ابتدایی لحاظ گشته و بیشتر آزمایشات برگرفته از کتب درسی دانش آموز می باشد. انجام چالش برانگیز این آزمایش و ثبت تجربیات عینی با استناد و عملیات انجام شده موضوع این قسمت است دروس شیمی و آزمایشگاهی در این بخش از طرح خودنمایی میکنند.
همانطور که از نام آن مشخص است، برگ های از جنس پلاستیک است. این برگه در ابتدابخشنامه ها آورده شده و بخش مهمی از طرح جابر رابه خوداختصاص می دهد. شما با رعایت روش های ارائه شده در بخشنامهکلیات طرح و پروژه را به صورت مصور و مکتوب در کارتو پلاست باید ثبت کنید. این موضوعیک مولفه خیلی مهم در طرح جابربن حیان میباشد که داوران طرح های برگزیده را با توجه به وجود و چگونگی تهیه کارتو پلاست مشخص می نمایند.
امید است که طرح جابربن حیان همانند طرح های دیگر نقش منحصر به فرد و ارزنده ای در نیل به شعار استقلال و آزادی در لوای پرچم جمهوری اسلامی برای بالندگی ایران سرفراز ایفا نمایند.
مدیران مدارس گروه دیگری از مصاحبه‌شوندگان بودند که این طرح را مثبت ارزیابی کردند واز مهم بودن این طرح ها و مشکلاتی که در حوزه اجرای این طرح وجود داردصحبت نمودند که عبارت است از:
عدم آگاهی و شناخت کامل معلمین و مدیران نسبت به طرح
در طی سالیان گذشته کارگاه های آموزشی نسبتاً خوبی برای طرح جابربن حیان برگزار شد، اما به دلیل تعداد زیاد همکاران و بنیه علمی نسبتا پایین بیشتر همکاران در زمینه پژوهش و روش های تحقیق و بررسی در بدو خدمت و همچنین ضرورت برگزاری کارگاه های با کیفیت تر بازمان بیشتر و در وقت مناسب تر کاملاً احساس میشود.
نکته بسیار مهم این است که سهم مدیران از این کارگاه ها تاکنون ناچیز بوده است و در بعضی مواقع تنها دغدغه مدیران اجرای آن بوده است که آن هم به وسیله اهرم فشار بوده ولی به لحاظ دانشی در بیشتر زمان ها با طرح بیگانه هستند.
عدم ارسال به موقع شیوه نامه ها و جدول زمانبندی برای اجرای طرح جابر
درست است که شیوه نامه طرح جابر تغییرات خاصی ندارد اما وقتی زمان اجرای آن فرا می رسد دستخوش تغییراتی می شود که مشکلاتی را برای مدیران فراهم می کند به عنوان مثال در بحث نفرات شرکت کننده، مکان برگزاری نمایشگاه طرح جابر، ایاب و ذهاب و... که مدیران را درگیر میکند.
کم توجهی به نقش مدیران در اجرای طرح جابربن حیان و عدم تقدیر شایسته از آنها
همیشه این تصور وجود داشته که چون معلم نقش استاد راهنما را دارد پس در همه موارد حضور معلم باعث افتخاراتی برای دانش آموز و مدرسه شده است در صورتی که شخص مدیر مدرسه با حمایت های مادی و معنوی خود توانسته زمینه حضور دانش آموزان را در جشنواره طرح جابرفراهم نماید. حتی گاهی اوقات مدیران شخصا به دلیل داشتن تحصیلات آکادمیک در واقع استاد راهنما هستند همانند یک معلم راهنما، که باید به نحوی از زحمات مدیران مدارس تقدیر و تشکر شود تا انگیزه لازم را در بستر سازی و اجرای مناسب طرح جابربن حیان ایفا نمایند.
یکی از چالش هایی که طرح های جابر پیش رو دارند مرحله قضاوت و داوری آثار میباشد. که دلیل آن بیشتر تعداد طرح های جابر، کمبود وقت وهمچنین عدم تخصص و تعهد برخی داوران مسابقات می باشد. در صورتی که این اتفاق به درستی صورت نگیردحق بسیاری از دانش آموزان باعث داد و عوامل مدرسه و اولیا پایمال شده وموجب بی انگیزگی در آنها می شود بنابراین لازم استست که همه داوران از دانش و تعهد لازم برخوردار باشندتا بتوانند با رعایت اصل بی طرفی قضاوت عادلانه ای داشته باشند.
نقش اولیا در انجام پروژه های علمی دانش آموزان در طرح جابربن حیان
برخی از اولیادانش آموزان معتقد هستند که:
طرح جابربن حیان طرح دوست داشتنی است وآنها معتقد هستند که طرح جابر فرصتی بسیار عالی است که ما بتوانیم به لحاظ علمی رشد کنیم. اما نگرانی ها و خواسته هایی در حوزه اجرا داشتند که عبارت است از:
عدم دسترسی سریع به منابع اطلاعاتی متنوع
یکی از دغدغه‌های دانش آموزان برای انجام پروژه جابربن حیان به ویژه در زمینه طراحی و ساخت بوداینکه از چه کتاب سایت و منبع اطلاعاتی استفاده کنند.
یکی از چیزهایی که انگیزه لازم برای انجام طرح جابر بن حیان رادر دانش آموزان کم کرده است بی توجهی برخی از آموزگاران و اولیااست. مدرسین گرامی به واسطه کمبود وقت و زمان و عدم آگاهی در خصوص طرح جابربن حیان و خانواده ها به دلیل هزینه بردار بودن طرح جابر و اینکه در درس ها دچار مشکل می شوند کمتربرای حمایت و همراهی با این پروژه تمایل به خرج می دهند. متاسفانه هرساله خیلی ازاین ایده ها و پروژه های دانش آموزی به واسطه آن که از آنها حمایت نمی شودخشکیده می شوند.
متاسفانه به دلیل کمبود اطلاعات و دانش لازم در خصوص نحوهداجرای طرح جابرآموزش های لازم می تواند زمینه ساز شکوفاییو موفقیت دانش آموزان در جشنواره پروژه های علمی شود و نباید مدارس معلمین و خانواده ها دانش آموزان را با طرح های شان را رها کنند و همیشه به عنوان یک حامی و راهنما از ابتدا تا انتهای کار در کنار شان باشند و برای ساخت آینده ای بهترآنها را یاری کنند.
یکی از بیشترین گلایه های دانش آموزاندر اجرای طرح جابربن حیان عدم تشویق و انگیزه بود آنها طالب این بودند که فعالیت‌های آنها دیده شود و داوران محترم در کنار قضاوت راهنمایی‌های لازم را جهت بهبود فرآیند کار ارائه دهند تاهم تشویقی برای دانش آموزان باشد و همچنین انگیزه های لازم برای انجام پروژه های علمی در سالهای بعد را داشته باشند.
جایگاه پروژه های دانش آموزی یاهمان طرح جابر و اهمیت آن بر هیچکس پوشیده نبوده و نیست و همه این مطلب را میدانند که باید روح پژوهش در تمامی مراحل آموزش آشکار باشدساده نگریستن است که با خودمان بگوییم فقط بخوانیم و بنویسیم.
طرح جابربن حیان از نظر مبانی نظری طرحی پذیرفته شده است. اما بایدموانع پیش روی این طرح را از میان برداشت تا این طرح جایگاه واقعی و حقیقی خود را پیدا کند که مدیران معلمان اولیا و دانش آموزان بر این موضوع اتفاق نظرداشتندکه کمبود انگیزه و ظاهر اجباری بودن طرح جابربن حیان از آسیب های جدی میباشد.
می بایست با در نظر گرفتن امتیازاتی برای معلمین مانند تقدیرنامه و منظور شدن بخش از نمرات ارزشیابی همکاران بابت همکاری با پروژه های دانش آموزی برگزاری جلسات مختلف کلاسی و برگزاری کارگاه های مناسب به صورت کاربردی و همچنین بسته های تشویقی نظیر تقدیر و معرفی آنها در کنار اولیا و دانش آموزان، می تواند به لحاظ انگیزشی آنها را دلگرم کندو یاور و همراه فرزندان خود در انجام این پروژه باشند.
برگزاری کارگاه های توانمند سازکه بتواند معلمین را به عنوان افرادی متخصص در حوزه طرح جابربن حیان معرفی کند یکی از لازمه های پیش برد هدف طرح جابر است. معایب کارگاه ها و جلسات برگزار شده فعلی این است که معلمین هنوز خود را ملزم به اجرای این امور نمی‌دانند و نتوانسته نیاز علمی آنها را به طور کامل ارتقا دهد. مثمر ثمر واقع نشده و مادامی که این طرح به درستی اموزش داده نشود از اجرای مثبت و با کیفیت خبری نخواهد بود.
وجودجلسات به صورت ماهیانه و توانمندسازی راهبران آموزشی به عنوان مشاوران پروژه های علمی در روستاها و معرفی نمودن نمونه های خوب از جمله اقداماتی است که می تواند در بحث توانمندسازی مدیران، معلمین، اولیا و دانش آموزان انجام پذیرد.
توجه نمودن به تغییررویکرد برنامه های درسی به طوری که به جای توجه به مقوله شناختی، بر پژوهش محور بودن و آموزش مبتنی بر پروژه توجه به حیطه عاطفی و روانی، حرکتی تاکید گردد. سعی گردد تا در ابتدا آموزش های لازم در حوزه دانش آموزی صورت گیرد.
واژه های درج شده در طرح جابر بن حیان را برای بچه‌ها معناکنید به عنوان مثال ما سعی کردیم که تابلوی جابربن حیان را در کلاس نصب کرده و آزمایش های کتاب علوم را در قالب و چارچوب همان تابلو قرار دهیم.
برای نمونه به جای کلمه هدف بگوییم چه میخواهیم؟ یا به جای واژه نتیجه گیری بگوییم چه یاد گرفته ای؟ یا چه فهمیده ای؟ یا به جای تحقیق زمینه ای بگوییم چه چیزی درباره اش میدانی؟ یا به جای سپاسگزاری بگوییم چه کسانی در انجام این کار تو را یاری رسانده اند؟ هر کدام از فعالیت ها را در این تابلو قرار میدهیم یا میتوانیم تابلو را روی ورقه آچار به صورت پشت و رو درست کنیم و آن را پرس کنیم به گونه ای که حالت تابلو وایت برد به خود بگیرد و با ماژیک بتوان بر روی آن نوشت دانش آموزان به انجام هراقدام علمی و آزمایشی آن را کامل میکند مطمئناً زمانی که آموزش مبتنی بر پروژه از طرف معلم به نحو صحیح صورت بگیرد می توان منتظر خبر های خوبی در حوزه یادگیری پروژه محور و البته پژوهش های دانش آموزی بود.
یکی از مقوله های آزار دهنده طرح جابربن حیان جشنواره‌ای بودن طرح استزمانی که اثر یک دانش آموز انتخاب نمی شود باعث بی‌انگیزگیو دلسردی اولیا دانش آموزان و معلمان می شود که مغایر با شعار طرح جابربن حیان است که می‌گوید من یک برنده ام چون یک پروژه دارم در واقع ما دانش آموز را وارد پیکاری می کنیم که بیشتر شبیه جنگ است تا یک رقابت علمی.
برای این منظوربهتر است سایتی طراحی گردد مانند سایت ایران داک که مرجعی برای ثبت پایان نامه ها است و آثار علمی و پژوهشی دانش آموزان در آن ثبت گردد و دانش آموز یک اثر را به نام خود ثبت کند تا دانش آموز حداقل قبل از اجرای هر پروژه به پیشینه پروژه ها دست رسی داشته باشد تا به عنوان تحقیق زمینهای از آن استفاده کند.
برای نمونه میتوان گفت دانش آموزی مسئله‌ای را مطرح کرده که از دید او جدید بوده و پیش از او پژوهش های دیگری صورت گرفته است که به هنگام نتیجه گیری میتواند با دست آورد قبلی همسوسازی کند یا آن را رد و نظریه جدیدی را ارائه کند لذا این اقدام میتواند نقش مهمی در این حوزه ایفا کند.
از دیگر ضعف های این طرح وجود برخی داوران نامناسباز عدم تخصص و تعهد در این حوزه است که پیشنهاد میشود ابتدا از خود دانش‌آموزان استفاده شود قطعاً اگر دانش آموزان را به گونه‌ای صحیح آموزش دهیم می توانند یک کلاس آموزش برای آنها باشد که در سایر کشورها نظیر ایالات متحده به همین صورت می باشد.
زمانی که دانش آموز پروژه‌ای را ارزیابی میکند زمان یادگیری می تواند یک اثر را تجزیه و تحلیل کند قطعاً این لحظات برایش لذت بخش خواهد بود یا از نظرات سایر دانش آموزان بازدید کننده نیز بهره گیرد به این صورت که اگر تابلوها کدگذاری باشد دانش آموز مراجعه کننده می توانند با درج کد بر روی برگه های تعریف شده و انداختن آن در صندوق ای نظر خود را اعلام کنند.
یکی از این کاستی ها عدم دسترسی به اطلاعات مدون برای دانش آموزان، والدین و معلم این میباشد که موجب شده اجرای پروژه های دانش آموزی با سختی های دور از انتظار همراه باشد.
زمانی که سریع به موتورهای جستجوی اینترنتی یا پورتال آموزش و پرورش و ادارات کل این وزارتخانه بزنیم تا مطلبی رابیابیم هیچ اثری از آثار طرح جابربن حیان در آن یافت نمی شود چه برسد به شیوه نامه انجام این پروژه ها و نحوه ارائه آنها اشکال بزرگی که می تواند بزرگترین طرح های جابر را هم با مشکلات جدی مواجه کند چه برسد به طرحی نوپا چه اهدافی بسیار بزرگ برای شکل‌گیری آن مد نظر قرار گرفته است.
این در حالی است که اگر به این پروژه های دانش آموزی به چشم سرمایه گذاری در مسیر تحقق تحقیق و توسعه علمی نگاه کنیم راه اندازی سایتی اختصاصی برای معرفی این طرح و افراد برگزیده آن در شهرها و استان های مختلف و تنها کار سختی نیست بلکه ضرورتی انکار ناپذیر است این نقص چندین سال است که در اجرای این طرح در کشور هنوز پابرجاست و موجب مهجور ماندن طرح جابربن حیان و مانع از دیده شدن دیگر اشکالات این طرح هم میشود.
یکی دیگر از لازمه‌های این طرح این است که دفتری از چکیده های فعالیت های پژوهشی دانش آموزان که همانند دفتر امتحانات تهیه شده، صحافی و به امضای معاونت پژوهشی اداره امضا و مسدود گردد. این کار بیانگر فعالیت‌های پژوهشی مدرسه و مدیر است که از ارکان طرح جابربن حیان میباشد.
شایسته است که در خصوص نحوه تقدیر و تشکر از دانش آموزان کلیه دانش آموزان شرکت کننده در طرح جابر بن حیان در مورد تقدیر و تشکر قرار گیرند که این کار در واقع زمین ساز پروژه های بعدی می باشد و دانش آموز می تواند انگیزه های لازم برای انجام و ادامه طرح جابر در آینده را کسب نماید.
در آیدت،
فایل‌های
خود را به فروش بگذارید و یا
مقالات‌تان
را منتشر کنید👋
پاسخ ها