اکثر مردم در برخی مواقع دروغ میگویند و البته راههای مختلفی برای برملا کردن این دروغها وجود دارد که تعدادی از آنها غیراخلاقی هستند و به افراد آسیب وارد میکنند. حالا پژوهشگران یک روش جدید و موثر برای تشخیص دروغ پیدا کردهاند که دقت مناسبی دارد.
شناسایی دقیق دروغ فرایندی دشوار است و دستگاههای دروغسنج مانند «پلیگراف» که با اندازهگیری سطح اضطراب افراد در زمان پاسخ به سوالات کار میکنند، از نظر تئوری عملکرد مناسبی ندارند. برای مثال اگر در یک موقعیت تنشزا قرار بگیرید، حتی بدون اینکه گناهکار باشید، با استرس مواجه میشوید و پاسخهای شما مانند دروغ به نظر میرسند.
حالا پژوهشگران موفق به توسعه روش جدیدی مبتی بر تکنیکهای مصاحبه و دستکاری روانشناسی برای شناسایی افراد دروغگو شدهاند. یافتههای آنها تحت مقالهای در ژورنال «Journal of Applied Research in Memory and Cognition» منتشر شده است.
این تکنیک جدید بخشی از نسل جدید روشهای تشخیص دروغ مبتنی بر شناخت است که بطور گسترده در مرحله تحقیق و توسعه قرار دارد. این رویکردها تصور میکنند که فرایندهای ذهنی و استراتژیک افراد راستگو حاضر در مصاحبهها تفاوت قابل توجهی با افراد دروغگو دارند. با استفاده از تکنیکهای خاص میتوان این اختلافات را تقویت کرد و تشخیص داد.
یکی از این رویکردها، تکنیک «مدیریت اطلاعات نامتقارن» (AIM) نام دارد. این تکنیک به گونهای طراحی شده تا مظنونین با ارائه اطلاعات دقیق، بیگناهی یا گناهکاری خود را اثبات کنند. جزئیات کوچک از اهمیت بالایی برای تحقیقات قانونی برخوردارند و میتوانند حقایقی را برای بررسی در اختیار افراد قرار دهند. اظهارات و بیانیههای بلندتر و دقیقتر معمولا حاوی سرنخهای بیشتری برای تشخیص دروغ نسبت به اظهارات کوتاه هستند.
روش AIM شامل اطلاع مظنونین از این حقایق میشود. بطور خاص، مصاحبهکنندگان به افراد میگویند که در صورت ارائه اظهارات طولانی با جزئیات بیشتر، میتوانند بهتر راستگویی یا دروغگویی آنها را تشخیص دهند. این موضوع برای افراد راستگو یک خبر خوب و برای افراد دروغگو یک خبر بد محسوب میشود.
پژوهشگران به این موضوع پی بردهاند که افراد هنگام مواجه با چنین حقیقتی، رفتار متفاوتی از خود نشان میدهند. افراد راستگو بطور معمول برای اثبات بیگناهی خود اظهارات دقیقتر و طولانیتری ارائه میدهند. در مقابل افراد دروغگو بدنبال مخفی نگه داشتن گناه خود هستند و برای اینکه مصاحبهکننده نتواند به دروغ آنها پی ببرد، جرئیات کمتری ارائه میکنند.
عدم تقارن در نحوه پاسخگویی افراد دروغگو و راستگو، باعث دو نتیجهگیری میشود. در زمان اعلام چنین دستورالعملی به افراد، اگر آنها اظهارات طولانی و با جزئیات را در اختیار مصاحبهکننده قرار دهند، به احتمال زیاد در حال بازگو کردن حقیقت هستند. در مقابل افراد دروغگو به احتمال زیاد اظهارات کوتاهی دارند.
تحقیقات اولیه درباره تحقیق AIM نتایج مناسبی در پی داشتهاند. در پژوهش جدید ۱۰۴ نفر برای انجام یکی از دو ماموریت مخفی به مناطق مختلف دانشگاه فرستاده شدند. پس از مدتی به تمام آنها گفته شد که دادهها لو رفتهاند و تمام آنها مظنون هستند. به نیمی از آنها گفته شد که باید حقیقت را بگویند تا مصاحبهکننده برای بیگناهی آنها قانع شود. ماموریت نیمی دیگر این بود که با ارائه یک داستان، هیچگونه اطلاعاتی منتشر نکنند و بیگناهی خود را با این روش اثبات کنند.
این افراد مورد مصاحبه قرار گرفتند و برای نیمی از آنها از تکنیک AIM استفاده شد. پژوهشگران به این موضوع پی بردند که با این روش تشخیص افراد دروغگو سادهتر است. دقت تشخیص دروغ از ۴۸ درصد به ۸۱ درصد با AIM افزایش پیدا کرد.
پژوهشگران در حال بررسی روشهای جدیدی برای بهبود عملکرد تکنیک AIM هستند. دستورالعملهای AIM را میتوان به سادگی درک کرد و مورد استفاده قرار داد. علاوه بر این با یک روش اخلاقی روبهرو هستیم.
پاسخ ها