کشف سیاره خاکی با ۴۰ برابر توده زمین که هر سال آن ۱۸ ساعت است

اخترشناسان سیاره ای فراخورشیدی به نام TOI-849b را شناسایی کرده اند که ۷۳۰ سال نوری از زمین فاصله دارد و هر سال آن تنها ۱۸ ساعت طول می کشد؛ یعنی این سیاره بسیار به ستاره خود نزدیک است و ظرف تنها ۱۸ ساعت میتواند یک دور کامل به دور آن بزند.

اما همانطور که انتظار می رود TOI-849b به خاطر فاصله کمش تا خورشید خود بسیار داغ می شود و دمای آن مثلا بالغ بر ۱۴۰۰ درجه سانتی گراد است.

و نکته عجیب دیگر آنکه تیم اخترشناسان فاش کرده اند این سیاره کاملا «عریان» است؛ در واقع با نظر داشتن ابعاد TOI-849b حدس زده میشد که با یک سیاره گازی بزرگ طرف باشیم درست مانند مشتری، اما عجیب آنکه TOI-849b هسته ای از صخره و خاک دارد و فضای پیرامونی اش فاقد هر گونه گاز یا گرد و غبار است.

جزئیات این کشف روز گذشته در نشریه نیچر منتشر شد و براساس آن TOI-849b به دور ستاره ای شبیه به خورشید با نام TOI-849 می گردد. محققان ناسا با استفاده از تلسکوپ TESS موفق به کشف این سیاره فراخورشیدی شده اند؛ نوعی رصدخانه فضا پایه که آسمان را برای پیدا کردن ستاره هایی که به صورت دوره ای خاموش می شوند رصد می کند؛ همان نشانه ای که احتمالا مبنی بر دور زدن سیاره ای بدور ستاره ها است. محققان ناسا برای تعیین مشخصات این سیاره فراخورشیدی از رصدخانه La Silla در جنوب اروپا هم کمک گرفتند.

توده TOI-849b تقریبا ۴۰ برابر زمین است و عرض آن نیز به ۳.۵ برابر سیاره خاکی ما می رسد. این سیاره فراخورشیدی در محدوده اصطلاحا نپتون داغ از ستاره خود قرار دارد؛ جایی که معمولا به خاطر حرارت بالایش احتمال وجود سیاره در آن بسیار پایین است.

اما برآوردهای اخترشناسان در مورد احتمال وجود چنین سیاره ای در این محدوده اشتباه از آب درآمد و کشف TOI-849b نشان داد که وجود سیاره در محدوده نپتون داغ بعید نیست. طبق الگوسازی های انجام گرفته توسط محققان، با در نظر داشتن تراکم این سیاره انتظار می رفت که TOI-849b حاصل تراکم و تجمع انبوهی از گازهای هلیوم و هیدروژن باشد اما به نظر می آید که تنها ذره ای از این گازها در اتمسفر آن وجود دارد.

به گفته کریستف مورداسینی از فیزیکدانان دانشگاه برن آلمان و محقق این پژوهش مقدار کم هیدروژن و هلیوم برای سیاره ای به این ابعاد شگفت آور است.

ما انتظار داشتیم سیاره ای با این ابعاد جاصل تجمع مقدار قابل توجهی هیدروژن و هلیوم باشد.

محققان باور دارند که با نوعی هسته سیاره ای فاقد پوشش روبرو هستند و اگر این امر به اثبات برسد آنگاه نخستین باری است که چنین کشفی صورت می گیرد.

مورداسینی خاطرنشان می کند که TOI-849b احتمالا در زمان شکل گیری گاز خود را از دست داده و ستاره ای که در مجاورتش قرار دارد به خاطر نیروی جاذبه قدرتمندی که دارد آن را تا هسته اش تراشیده است. حتی گفته می شود که این سیاره فراخورشیدی احتمالا با سیاره دیگری هم برخورد داشته که باعث از بین رفتن غشای پیرامونی اش شده است.

دانشمندان همچنین خاطرنشان کرده اند که اگر سیاره ای در ناحیه ای از فضا شکل بگیرد که هیچ غبار، گاز یا گردی در آن وجود ندارد آنگاه برخلاف آنچه از سیاراتی با این ابعاد انتظار می رود این ذرات در جو پیرامونی سیاره تشکیل نمی شوند.

دیوید آرمسترانگ اخترفیزیکدان دانشگاه Warwickدر این باره گفت:

کشف ما ثابت می کند که سیاراتی مانند این وجود دارند و می توانیم آنها را ردیابی کنیم. ما این فرصت را داریم تا به شیوه ای که در منظومه خورشیدی خودمان امکان پذیر نیست هسته یک سیاره را ببینیم.