اروپا برای اولین بار امواج ناشی از برخورد ستارگان در فضا را بررسی می کند

آژانس فضایی اروپا با مأموریت LISA از سه فضاپیمای جداگانه لیزرهایی برای اندازه‌گیری امواج گرانشی فضا-زمان پرتاب می‌کند.

آژانس فضایی اروپا (ESA) با همکاری ناسا مأموریت LISA را اجرایی خواهد کرد. در این مأموریت از سه فضاپیمای جداگانه، لیزر پرتاب می‌شود تا امواج گرانشی با دقت بالایی اندازه‌گیری شوند. این اولین تلاش علمی برای شناسایی و مطالعه امواج گرانشی از فضا خواهد بود. این مأموریت قرار است در حدود سال 2035 انجام شود.

براساس اعلام رسمی ESA، کمیته برنامه علمی این آژانس مأموریت LISA را تأیید کرده تا اولین تلاش علمی برای شناسایی و مطالعه امواج گرانشی از فضا باشد. رسیدن به این مرحله یعنی ESA ایده انجام این مأموریت را پذیرفته و فناوری‌ها را به قدری پیشرفته می‌داند که به عملیاتی‌شدن این پروژه چراغ سبز بدهد. فاز عملیاتی در ژانویه 2025 (دی 1403) پس از انتخاب یک پیمانکار صنعتی اروپایی آغاز خواهد شد. مأموریت LISA فقط با یک فضاپیما انجام نمی‌شود، بلکه یک صورت فلکی از سه فضاپیما خواهد بود. ناسا نیز در این مأموریت مشارکت خواهد کرد.

هدف انجام مأموریت LISA

مأموریت LISA بدون شک بلندپروازانه‌ترین پروژه‌ای است که تاکنون از ESA مجوز دریافت کرده است و احتمالاً گران‌ترین نیز خواهد بود. سه فضاپیمای این مأموریت یک مثلث متساوی‌الاضلاع دقیق را در فضا تشکیل می‌دهند؛ هر فضاپیما نیز 2.5 میلیون کیلومتر از دیگری فاصله خواهد داشت که بیش از شش برابر فاصله زمین تا ماه است.

در این مأموریت امواج گرانشی ناشی از رویدادهای مختلف ستاره‌ها، مانند انفجارهای ابرنواختر یا ادغام ستاره‌های نوترونی و سیاه‌چاله‌هایی پرجرم شناسایی خواهند شد. برای اندازه‌گیری این امواج از مکعب‌های طلایی در این فضاپیماها استفاده خواهد شد که اندازه آن‌ها کمی کوچک‌تر از مکعب روبیک است.

وجود امواج گرانشی اولین‌بار توسط اینشتین مطرح شد. او بیش از یک قرن پیش گفت که اجرام پرجرم با حرکت ناگهانی در فضا، ساختار فضازمان را تغییر می‌دهند و باعث ایجاد امواجی می‌شوند. این امواج با سرعت نور حرکت می‌کنند و می‌توانند درباره جهان اولیه و برخی از آشفته‌ترین رویدادهایی که در کیهان رخ می‌دهند، اطلاعات زیادی به ما بدهند.

امواج گرانشی اولین‌بار در سال 2015 توسط رصدخانه LIGO در ایالات متحده شناسایی شد. بااین‌حال، انتظار می‌رود که LISA بتواند از فضا اطلاعات بیشتری را درباره این پدیده‌ها آشکار کند.