تلسکوپ فضایی جیمز وب دورترین ابر سیاهچاله فعال را شناسایی کرده است

دشوار بتوان گفت چطور این ابرسیاهچاله منحصربه‌فرد به آن سرعت پس از آغاز کیهان ساخته شد.

دانشمندان موفق شده‌اند در یک پروژه تلسکوپ فضایی جیمز وب به نام انتشار اولیهٔ علم تکامل کیهان (CEERS) از دورترین ابرسیاهچاله فعال کشف‌شده تا به امروز پرده‌برداری کنند.

این سیاهچاله در مرکز کهکشان کهن CEERS 1019 قرار دارد که تنها ۵۷۰ میلیون سال پس از بیگ بنگ وجود داشته است. ابرسیاهچاله مرکز کهکشان CEERS 1019 تنها به‌علت سن و فاصلهٔ خود نامعمول نیست. بلکه جرم آن نیز دانشمندان را متحیر کرده است.

ابرکهکشان باستانی ۹ میلیون جرم خورشیدی یا ۹ میلیون برابر خورشید جرم دارد.

درکنار ابرسیاهچاله کهکشان CEERS 1019، دانشمندان دو کهکشان قدیمی دیگر با ابرسیاهچاله‌هایی مشابه در پروژهٔ CEERS کشف کرده‌اند. در مرکز دو سیاهچالهٔ CEERS 2782 و CEERS 746، دو ابرسیاهچاله وجود دارد که به ترتیب در ۱٫۱ و ۱ میلیارد سال پس از بیگ‌بنگ تشکیل شده‌اند و هرکدام حدود ۱۰ میلیون جرم خورشیدی جرم دارند.

مورد عجیب ابرسیاهچاله رکوردشکن

به‌طور معمول، سیاهچاله‌های متولدشده در کیهان اولیه بیش از ۱ میلیارد جرم خورشیدی جرم دارند و شناسایی آنها ساده است. اما جرم نسبتاً کم سیاهچاله مرکز CEERS 1019 سوال‌برانگیز است. دانشمندان نمی‌توانند به‌سادگی توضیح دهند که چرا این سیاهچاله در چنان زمان اندکی پس از بیگ بنگ متولد شده است.

دانشمندان مدت‌ها می‌دانستند که از لحاظ نظری ابرسیاهچاله‌های سبک‌تر در کیهان اولیه امکان وجود داشته‌اند. اما این اولین بار است که سیاهچاله‌هایی از این دست با این دقت رصد می‌شوند. حالا آنها انتظار دارند که با استفاده از توانایی‌های تلسکوپ فضایی جیمز وب سیاهچاله‌های بیشتری از این دسته در کیهان شناسایی کنند.

در میان ابرسیاهچاله‌های مدرن، آنهایی که وزن نسبتاً کمتری دارند پدیده‌ای نامعمول نیستند. برای مثال، ابرسیاهچاله کمان ای* (*Sagittarius A) در مرکز کهکشان راه شیری از این نوع سیاهچاله‌ها است.

کهکشان‌هایی با جرم بیش از یک میلیارد برابر خورشید، قابل مقایسه با ابرسیاهچاله غول‌پیکر کهکشان M87 با ۶٫۵ میلیارد جرم خورشیدی، کهکشان‌های متداول کیهان اولیه هستند. از این رو کشف سیاهچاله‌هایی سبک‌تر در نوع خود منحصربه‌فرد است.

دانشمندان با داده‌های اولیهٔ پروژهٔ CEERS شگفت‌زده شده‌اند. تلسکوپ جیمز وب در این رصدها ۱۱ کهکشان کشف کرده که به‌نظر می‌رسد در بازه ۴۷۰ تا ۶۷۵ میلیون سال پس از بیگ‌بنگ شکل گرفته‌اند. داده‌های این پروژه می‌تواند فهم ما را از چگونگی شکل‌گیری ستاره‌ها و کهکشان‌ها در کیهان و تکامل آنها متحول کند.