کشف شگفت انگیز تلسکوپ جیمز وب: دورترین ابر سیاهچاله فعال در جهان کشف شد

تلسکوپ فضایی جیمز وب موفق شد حین رصد یکی از درخشان‌ترین کهکشان‌های کیهان، دورترین سیاهچاله ابرپرجرم فعال را شناسایی کند.

تلسکوپ جیمز وب درحالیکه مشغول رصد یکی از درخشان‌ترین کهکشان‌های کیهان به نام «GN-z11» بود، موفق به شناسایی دورترین اَبَرسیاهچاله فعال کیهان با جرم حدود 2 میلیون برابر جرم خورشید شد که با سرعتی سرسام‌آور مواد را به سمت خود کشیده و می‌بلعد!

کهکشان GN-z11 یکی از جوان‌ترین و در عین حال یکی از دورترین کهکشان‌هایی است که تاکنون منجمان موفق به شناسایی و رصد آن شده‌اند. این کهکشان زمانی که کیهان تنها 430 میلیون سال عمر داشت، به‌وجود آمده است (عمر کل کیهان حدود 13.8 میلیارد سال تخمین زده شده است).

کهکشان GN-z11 در ابتدا توسط تلسکوپ فضایی «هابل» شناسایی شد و درخشش عجیب آن سبب شد تا منجمان به کشف رموز آن بپردازند. اکنون دانشمندان موفق شده‌اند از برخی اسرار آن پرده بردارند.

کشف دورترین ابرسیاهچاله فعال در کیهان با تلسکوپ جیمز وب

مطالعات جدید که به کمک داده‌های تلسکوپ جیمز وب انجام شده است، نشان می‌دهد این کهکشان دربردارنده یک سیاهچاله ابرپرجرم در مرکز خود است که به‌سرعت درحال بلعیدن مواد اطراف است. این سیاهچاله اکنون به عنوان دورترین ابرسیاهچاله فعال در کیهان شناخته می‌شود.

دانشمندان جرم این سیاهچاله را حدود 2 میلیون برابر جرم خورشید تخمین زده‌اند و علت درخشندگی کهکشان GN-z11 را نیز وجود همین سیاهچاله ابرپرجرم در مرکز آن می‌دانند. سیاهچاله‌های فعال که مواد را به سرعت به‌سمت خود می‌کشند، به شدت درخشان‌اند.

وجود گاز بسیار متراکم در مرکز کهکشان، حضور عناصر شیمیایی یونیزه در همین ناحیه و یافتن اثر بادهای بسیار قوی که توسط کهکشان به بیرون رانده شده‌اند، از نشانه‌های وجود سیاهچاله‌های فعال ابرپرجرم است که خوشبختانه دانشمندان موفق شده‌اند هر سه اثر نشانه مذکور را در مطالعات خود از این کهکشان بیابند و درنهایت وجود چنین سیاهچاله شگفت‌انگیزی را اثبات کنند.

علاوه‌براین، تیم دیگری از محققان که همزمان بر روی داده‌های طیف‌سنجی جیمز وب از این کهکشان مطالعه می‌کردند، متوجه حضور یک توده گاز هلیوم در اطراف کهکشان مذکور شدند. دانشمندان عقیده دارند اولین نسل از ستارگان در عالم از هیدروژن و هلیوم تشکیل شده‌اند.

پس وجود چنین توده گازی که تنها عنصر آن هلیوم است و خبری از عناصر شیمیایی سنگین در آن نیست، می‌تواند ردپایی از محل تولد اولین ستارگان کیهان را در اختیار دانشمندان قرار دهد. تولد این ستارگان نشان‌دهنده یک تغییر اساسی در تاریخچه کیهان است که طی آن عالم از حالتی تاریک و خالی از هرگونه ماده به محیطی با ساختار بسیار پیچیده کنونی تبدیل شده است.

دانشمندان در مطالعات بعدی خود قصد دارند توده گاز هلیومی را عمیق‌تر کاوش کنند تا نشانه‌های دیگری از تولد اولین ستارگان عالم پیدا کنند. همچنین مطالعه دقیق‌تر سیاهچاله ابرپرجرم مرکزی این کهکشان در برنامه کار آن‌هاست.