
احتمالاً شما هم فایلهای آموزشی زیادی دارید که هنوز بازشان نکردهاید، یا کلاسهای مختلفی رفتهاید اما وقتی نوبت به صحبت کردن میرسد، احساس میکنید کلمات فرار میکنند. ببینید، دلیل اینکه هنوز به نتیجه دلخواهتان نرسیدهاید، کمهوشی یا نداشتن استعداد نیست؛ دلیلش این است که احتمالاً ناخواسته در مسیر اشتباهی قدم برمیدارید.
خیلی از روشهایی که ما به آنها عادت کردهایم، بازدهی کمی دارند. در این مقاله میخواهیم خیلی دوستانه و شفاف، اشتباهات رایج در یادگیری زبان را بررسی کنیم. قول میدهم اگر این ۲۰ مورد را اصلاح کنید، یادگیری زبان برایتان خیلی شیرینتر و سریعتر میشود.
بخش اول: اشتباهات در تمرین (در عمل چه کنیم؟)
۱. تکیه صد در صدی به کلاس

فکر کنید کلاس رفتن به تنهایی معجزه میکند.
- چرا اشتباه است؟ استاد فقط راهنماست. البته انتخاب کلاس اشتباه هم میتواند مسیر را نابود کند، مخصوصاً در سنین پایین که پایههای زبانی شکل میگیرد. انتخاب یک محیط آموزشی استاندارد حیاتی است؛ چه برای خودتان و چه وقتی دنبال بهترین کلاس زبان کودکان مشهد یا هر شهر دیگری برای فرزندتان هستید. متد آموزشی باید تعاملی باشد، نه فقط حفظ کردن.
- راه حل: مسئولیت یادگیری را خودتان بر عهده بگیرید و منتظر کلاس نمانید.
۲. تماشای فیلم فقط برای تفریح
فیلم میبینید ولی هیچ فعالیتی انجام نمیدهید.
- چرا اشتباه است؟ تا زمانی که دهانتان تکان نخورد و درگیر نشوید، پیشرفت خاصی در مکالمه نمیکنید.
- راه حل: تکنیک سایه را انجام دهید؛ یعنی جملات را بشنوید و بلافاصله تکرار کنید.
۳. وسواس روی لهجه (Accent)
اینکه بخواهید دقیقاً مثل بازیگران هالیوودی حرف بزنید.
- چرا اشتباه است؟ اولویت اول “تلفظ صحیح” است تا منظورتان فهمیده شود. لهجه داشتن هیچ ایرادی ندارد.
- راه حل: روی درست گفتن کلمات تمرکز کنید، نه شیک گفتن آنها.
۴. فقط ورودی بودن (مصرفکننده نباشید)
کتاب میخوانید، پادکست گوش میدهید، اما حرف نمیزنید و نمینویسید.
- چرا اشتباه است؟ زبان یک مهارت دوطرفه است. باید تولید کنید تا یاد بگیرید.
- راه حل: با خودتان حرف بزنید، خاطرات روزانهتان را بنویسید یا صدایتان را ضبط کنید.
۵. وابستگی دائمی به زیرنویس
همیشه با زیرنویس فارسی فیلم میبینید.
- چرا اشتباه است؟ مغز تنبل است و ترجیح میدهد بخواند تا اینکه بشنود. اینطوری گوشتان قوی نمیشود.
- راه حل: کمکم زیرنویس فارسی را حذف کنید و به زیرنویس انگلیسی (و بعداً بدون زیرنویس) عادت کنید.
۶. نادیده گرفتن فرهنگ زبان
زبان را جدا از فرهنگ آن کشور یاد میگیرید.
- چرا اشتباه است؟ خیلی از اصطلاحات ریشه در فرهنگ دارند و ترجمه کلمه به کلمه آنها بیمعنی است.
- راه حل: با اصطلاحات عامیانه و روش زندگی مردم آن زبان هم آشنا شوید.
۷. رها کردن بعد از “توقف یادگیری” (کفه یادگیری)
وقتی به سطح متوسط میرسید، حس میکنید دیگر پیشرفت نمیکنید و رها میکنید.
- چرا اشتباه است؟ این توقف ظاهری طبیعی است و نشانه این است که مغز در حال پردازش اطلاعات است.
- راه حل: صبور باشید و در این مرحله جا نزنید، فقط کمی روش تمرینتان را متنوع کنید.
بخش دوم: روشهای مطالعه (چطور نخوانیم؟)
۸. حفظ کردن لیست لغت (طوطیوار)
نوشتن یک ستون انگلیسی و یک ستون فارسی، یکی از قدیمیترین اشتباهات رایج در یادگیری زبان است.
- چرا اشتباه است؟ کلمات فرّار هستند. مغز ما کلمه بدون “داستان” و “مثال” را نگه نمیدارد.
- راه حل: کلمات را همیشه در “جمله” یاد بگیرید تا کاربردش در ذهنتان بماند.
۹. تمرکز بیش از حد روی گرامر
مدام جملات را تحلیل میکنید که چرا فلان قانون اجرا شد.
- چرا اشتباه است؟ وقتی درگیر فرمول شوید، موقع حرف زدن قفل میکنید و روانی کلامتان از بین میرود.
- راه حل: سعی کنید گرامر را با شنیدن و خواندن زیاد، به صورت ناخودآگاه جذب کنید.
۱۰. ترجمه کردن در ذهن (فارسی به انگلیسی)

اول جمله را فارسی میسازید، بعد در ذهنتان ترجمه میکنید؟
- چرا اشتباه است؟ این کار سرعت شما را خیلی پایین میآورد و جملاتتان بوی ترجمه میدهد.
- راه حل: سعی کنید با کلمات ساده، مستقیم به انگلیسی فکر کنید. مثلاً وقتی سیب میبینید، سریع بگویید “Apple”.
۱۱. انتخاب منابع خیلی سخت
شروع کردن با فیلمهای سنگین یا اخبار وقتی هنوز اول راهید.
- چرا اشتباه است؟ وقتی چیزی را متوجه نمیشوید، خیلی زود خسته و دلسرد میشوید.
- راه حل: منبعی را انتخاب کنید که فقط کمی از سطح فعلی شما بالاتر باشد، نه خیلی زیاد.
۱۲. از این شاخه به آن شاخه پریدن
مدام عوض کردن اپلیکیشن، کتاب و کلاس.
- چرا اشتباه است؟ با این کار هیچ مبحثی را عمیق یاد نمیگیرید.
- راه حل: یک منبع استاندارد را انتخاب کنید و تا آخر همان را ادامه دهید.
۱۳. یادگیری لغات کمکاربرد
حفظ کردن کلمات عجیب و غریبی که شاید سالی یکبار هم استفاده نشوند.
- چرا اشتباه است؟ ذهن خود را بیهوده پر میکنید در حالی که کلمات سادهتر را هنوز مسلط نیستید.
- راه حل: اول روی ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ کلمه پرکاربرد زبان تمرکز کنید.
۱۴. مرور نکردن (مشکل فراموشی)
فکر میکنید یک بار خواندن کافی است.
- چرا اشتباه است؟ اگر مرور نکنید، ۸۰٪ مطالب بعد از چند روز فراموش میشود.
- راه حل: از جعبه لایتنر یا اپلیکیشنهایی مثل Anki برای مرور هوشمند استفاده کنید.
بخش سوم: موانع ذهنی (چیزهایی که توی فکرمان میگذرد)
قبل از اینکه سراغ کتابها برویم، باید فکرمان را مرتب کنیم.
۱۵. مقایسه خود با دیگران

«فلانی در ۶ ماه مسلط شد، من هنوز اول راهم.»
- چرا اشتباه است؟ هر کس شرایط و زمان آزاد متفاوتی دارد. این مقایسهها فقط انرژی شما را میگیرد.
- راه حل: تنها رقیب شما، “دیروزِ خودتان” است. همین که از دیروز بهتر باشید، یعنی برنده هستید.
۱۶. تکیه بر انگیزه به جای عادت
فکر میکنید برای زبان خواندن حتماً باید حس و حالش باشد.
- چرا اشتباه است؟ انگیزه بالا و پایین دارد. اگر منتظر حال خوب بمانید، یادگیریتان قطع و وصل میشود.
- راه حل: روی “نظم” تمرکز کنید. حتی روزی که خستهاید، ۱۰ دقیقه وقت بگذارید تا زنجیره عادت پاره نشود.
۱۷. باور غلط «از سن من گذشته»
خیلیها فکر میکنند چون دیگر نوجوان نیستند، نمیتوانند زبان یاد بگیرند.
- چرا اشتباه است؟ مغز انسان همیشه قابلیت یادگیری دارد. شاید روش یادگیری بزرگسالان فرق کند، اما تواناییاش از بین نمیرود.
- راه حل: این بهانه را کنار بگذارید و همین امروز شروع کنید.
۱۸. اهداف خیلی بزرگ و ترسناک
«میخواهم در ۳ ماه مثل بلبل حرف بزنم!»
- چرا اشتباه است؟ وقتی سنگ بزرگ برمیدارید، نرسیدن به آن باعث ناامیدی میشود.
- راه حل: اهداف کوچک و شدنی داشته باشید. مثلاً: «این هفته فقط روی یادگیری زمان حال ساده تمرکز میکنم.»
۱۹. کمالگرایی (جایگزین شده با گزینه ۱)
خیلی از ما منتظریم تا گرامرمان عالی شود و بعد شروع به صحبت کنیم.
- چرا اشتباه است؟ تا وقتی اشتباه نکنید، یاد نمیگیرید. زبان مثل رانندگی است؛ نمیشود فقط با خواندن کتاب، راننده شد. باید وارد خیابان شوید و گاهی هم خاموش کنید!
- راه حل: به خودتان اجازه دهید که “غلط” حرف بزنید. هدف اصلی ارتباط برقرار کردن است، نه امتحان دادن.
۲۰. ترس از قضاوت دیگران
نگرانید که اگر اشتباه حرف بزنید، بقیه چه فکری میکنند.
- چرا اشتباه است؟ بیشتر مردم وقتی میبینند شما تلاش میکنید به زبان دیگری صحبت کنید، تحسینتان میکنند، نه مسخره.
- راه حل: اعتماد به نفس داشته باشید. تلاش برای یادگیری یک مهارت جدید، خودش قابل احترام است.
حرف آخر: مسیرتان را اصلاح کنید
لیست اشتباهات رایج در یادگیری زبان نشان میدهد که لزوماً نباید “سخت” کار کنید، بلکه باید “هوشمندانه” پیش بروید. اگر دیدید چند مورد از این اشتباهات را انجام میدادید، نگران نباشید. مهم این است که الان آگاه شدهاید. از همین امروز، سعی کنید یکییکی این عادتهای کوچک را تغییر دهید. مطمئن باشید یادگیری زبان مسیر لذتبخشی است، به شرطی که درست در آن قدم بردارید.
پاسخ ها