برنج، به‌عنوان یکی از محصولات استراتژیک کشاورزی، نیازمند مدیریت دقیق تغذیه‌ای برای دستیابی به تناژ بالا و کیفیت مطلوب است. موضوع کوددهی برنج باید بر اساس نیاز فیزیولوژیکی گیاه، شرایط خاک و اقلیم، و بهترین زمان‌های مصرف انجام شود. در این مقاله، ابتدا اصول کلی برنامه‌ریزی تغذیه‌ای ارائه می‌شود، سپس کودهای مناسب معرفی شده و جدول کودی ارائه می‌گردد.
فاز رشد اولیه (نیمه‌ی اول رشد) نیاز به کود نیتروژن بالا دارد؛ در فاز قبل از خوشه‌دهی، نیاز به پتاسیم و فسفر بیشتر می‌شود. مصرف دقیق و مرحله‌ای این عناصر می‌تواند عملکرد را تا ۲۰–۳۰٪ افزایش دهد.
پتاسیم تا زمان خوشه‌دهی تأثیر زیادی دارد، اما پس از آن اثربخشی‌اش کاهش می‌یابد.
عناصر ریزمغذی مانند روی بور و آهن نیز نقش حیاتی دارند. خاک‌های کم‌روی یا با pH بالا معمولا به مصرف روی نیازمندند.
اگر خاک برای مدت طولانی خشک بماند، نیتروژن موجود در آن به نیترات تبدیل شده و از طریق شست‌وشو از دست می‌رود. بنابراین بهتر است کود نیتروژن را زمانی مصرف کنید که مزرعه قرار است به‌زودی آبیاری یا غرق‌آبی شود، تا گیاه فرصت جذب آن را داشته باشد و تلف نشود.
کود سه بیست که کود NPK محسوب می شود تأمین سریع نیازهای پایه‌ای گیاه به ویژه برای دوره های رشد سریع را انجام می دهد. پتاسیم سبب افزایش تراکم دانه، مقاومت ساقه، و کاهش درصد دانه‌های پوک شده و فسفر رشد ریشه ای را بالا می برد که در نتیجه آن، جذب آب و مواد غذایی بیشتر می گردد.
کود کامل ده ایکس شوک به دلیل داشتن عناصر ماکرو و میکرو، کمبودهای خاک را جبران می کند و در تمامی مراحل رشد برنج می توان آن را مصرف کرد.
در یک مطالعات میدانی دوساله که در سایت www.frontiersin.org منتشر شده مشخص شد:
در مطالعه روی برنج هیبرید، تحقیقات نشان داد که مصرف همزمان نیتروژن و پتاسیم به‌طور قابل توجهی عملکرد را به حدود ۶٫۷ تا ۷٫۰ تن در هکتار می رساند. این ترکیب نه‌تنها جذب ماده خشک و تعداد دانه در خوشه را افزایش می دهد، بلکه کیفیت ظاهری و شاخص ماسه‌گیری را نیز بهبود می بخشد. به‌علاوه، این روش باعث افزایش بهره‌وری مصرف این کودها شده و به کاهش هزینه ها و پسماندهای خاکی کمک می‌کند.
برنامه‌ی پیشنهادی عملی کوددهی برنج
پیش از غرق‌آبی اولیه (۳–۵ هفته پس از کاشت)
کود پیشنهادی: کود فسفر مایع ۹۵٪ شوک
در صورت نیاز، کود کامل ۱۰ ایکس شوک (برای جبران کمبود ریزمغذی‌ها)
مزایا: تقویت رشد اولیه، بهبود ریشه‌زایی و افزایش استقرار نشا
جلوگیری از کمبودهای رایج مثل آهن، روی و سایر عناصر
نزدیک به خوشه‌دهی (آغاز مرحله زایشی)
کود پیشنهادی: کود سه بیست اکسپلود
مزایا: جذب سریع، تقویت رشد رویشی و کاهش تنش
آماده‌سازی برنج برای ورود به مرحله‌ی گل‌دهی و دانه‌بندی
مرحله‌ی دانه‌بندی (پس از گرده‌افشانی تا پر شدن دانه)
کود پیشنهادی: کود پتاس ۶۰٪ شوک
در صورت نیاز، تکرار مصرف کود کامل ۱۰ ایکس شوک
مزایا: افزایش مقاومت به خوابیدگی
تقویت دانه‌بندی، بهبود کیفیت محصول و کاهش دانه‌های پوک
در صورت نیاز و بر اساس آزمایش برگ یا خاک
کود پیشنهادی: کود کامل ۱۰ ایکس شوک به‌ویژه در مراحل حساس رشد مثل گل‌دهی و دانه‌بندی
مزایا: جبران کمبود عناصر ریزمغذی
بهبود رشد در شرایط تنش یا خاک‌های فقیر از نظر عناصر ماکرو و میکرو
جمع بندی
اگر برای برنج یک برنامه‌ی کوددهی مرحله‌ای و اصولی اجرا شود، هم عملکرد مزرعه بالا می‌رود، هم از هزینه‌های اضافی جلوگیری شده و هم کیفیت محصول بهتر خواهد بود. به‌ویژه استفاده از کودهای مایع در این روند، به جذب بهتر مواد غذایی کمک می‌کند، مصرف آب را کاهش می‌دهد و از آسیب‌های زیست محیطی نیز جلوگیری می‌کند.
امیدوارم این برنامه به برداشت بیشتر و محصول باکیفیت تر کمک کند.
منبع:
در آیدت،
فایل‌های
خود را به فروش بگذارید و یا
مقالات‌تان
را منتشر کنید👋
پاسخ ها